Na ovoj stranici SKGO objavljuje odgovore Stručne službe SKGO na pitanja koja iz lokalnih uprava dobija u vezi sa funkcionisanjem lokalne samouprave u različitim oblastima i sa primenom nadležnosti i poslova gradova i opština.
Odgovori su dati polazeći od prethodnih iskustava, uvida i gledišta Stručne službe SKGO o primeni nadležnosti lokalne samouprave, od potvrđene dobre prakse u gradovima i opštinama, kao i od iskustava saradnje SKGO sa partnerima iz republičkih institucija i različitih organizacija koje sarađuju sa lokalnim vlastima u Srbiji. Odgovori Stručne službe SKGO ne predstavljaju zvanično tumačenje primene propisa koji uređuju rad lokalnih vlasti, nego njeno mišljenje u vezi sa konkretnim pitanjem koje je postavljeno.
Baza pitanja i odgovora može se pretraživati preko pojma koje se pojavljuje u određenom pitanju ili odgovoru i preko tematskih oblasti, odnosno podtema, koje čine delove nadležnosti lokalne samouprave u Republici Srbiji.
Sve predloge i komentare u vezi sa ovim servisom možete poslati na e-mejl pitaj@skgo.org
Postavite pitanjeDa li je potrebno pokrenuti postupak poreske kontrole obveznika u slučajevima kada je u pitanju oporezivanje ekonomskog objekta koji sluzi za primarnu poljoprivrednu proizvodnju?
Član 12. stav 1 tačka 10. Zakona o porezima na imovinu, koji se primenjuje od 1.1.2021 godine, propisuje poresko oslobođenje za objekte obveznika koji ne vodi poslovne knjige, odnosno obveznika koji vodi poslovne knjige kome je poljoprivreda pretežna registrovana delatnost, koji su namenjeni i koriste se isključivo za primarnu poljoprivrednu proizvodnju.
Prema ovoj odredbi kumulativni uslovi koji moraju biti ispunjeni za poresko oslobođenje za obveznika koji ne vodi poslovne knjige su sledeći:
Za poreskog obveznika koji vodi poslovne knjige dodatni uslov je da mu je poljoprivreda pretežna registrovana delatnost.
Članom 12b Zakona o porezima na imovinu propisano je da su objekti namenjeni za primarnu poljoprivrednu proizvodnju, u skladu sa članom 12. stav 1. tačka 10) ovog zakona - objekti za smeštaj mehanizacije za poljoprivredu, repromaterijala, smeštaj i čuvanje gotovih poljoprivrednih proizvoda, staje za gajenje stoke, objekti za potrebe gajenja i prikazivanje starih autohtonih sorti biljnih kultura i rasa domaćih životinja i objekti za gajenje pečurki, puževa i riba.
Napominjemo da je u zakonskim odredbama do kraja 2020. godine dodatni uslov za poresko oslobođenje po ovom osnovu za obveznika koji ne vodi poslovne knjige bio i da je obveznik poreza na dohodak građana za prihode od poljoprivrede, ali je taj uslov ukinut od 1.1.2021 godine.
Poreski obveznik koji ne vodi poslovne knjige podnosi poresku prijavu i u njoj iskazuje podatke od značaja za oporezivanje , prilaže dokaze od značaja za ostvarivanje prava na poresko oslobođenje. Član 51. Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji popisuje da teret dokaza snosi poreski obveznik – za činjenice od uticaja na smanjenje ili ukidanje poreza. U skladu sa navedenim, poreski obveznik je po primljenom rešenju o utvrđivanju poreza mogao uložiti žalbu i izneti nove činjenice od značaja za oporezivanje, ukoliko ih nije naveo u poreskoj prijavi ili nije imao prilike da ih iznese u postupku pre utvrđivanja poreza. Ukoliko obveznik smatra da nije pravilno oporezovan u smislu visine poreske obaveze, može podneti izmenjenu poresku prijavu u kojoj će iskazati nove podatke od značaja za oporezivanje i uz prijavu priložiti dokaze.
Napominjemo da je članom 40. Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji propisano da poreski obveznik ne može podneti izmenjenu poresku prijavu nakon donošenja rešenja o utvrđivanju poreza. Ovde se radi o činjenicama koje utiču na visinu poreza koje se iskazuju u poreskoj prijavi, o kojima je poreski obveznik dužan da vodi računa. To znači da se nove činjenice iskazane u izmenjenoj poreskoj prijavi ne mogu uzeti u obzir za utvrđivanje poreza na imovinu za prethodne godine, odnosno za period za koji su poreska rešenja doneta, uručena i za koje je istekao rok za žalbu.
Shodno navedenom, može se po izmenjenoj poreskoj prijavi i na osnovu priloženih dokaza izvršiti uviđaj na terenu radi provere faktičke namene i korišćenja objekata, odnosno ispunjenosti uslova za poresko oslobođenje.
Pogledaj/preuzmi:
- Bilten Ministarstva finansija br. 3/2021.pdf
Stranica sa pitanjima i odgovorima iz oblasti rada lokalne poreske administracije organizuje se kroz saradnju projekta „Institucionalna podrška SKGO-treća faza“ koji sprovodi SKGO i programa „Reforma poreza na imovinu“ koji sprovodi HELVETAS, a koje podržava Švajcarska Vlada.
Poreski obveznik poseduje poljoprivredno zemljište koje je obuhvaćeno Planom generalne regulacije, naseljeno mesto (gradsko područje) i čija je planskim dokumentom namena - ostalo zelenilo, parcela nije izgrađena, a u katastru se vodi kao poljoprivredno zemljište. Na koji način tretirati ovo zemljište, odnosno koja je vrsta zemljišta, da li se na navedenoj parceli može vršiti gradnja dok se planskim dokumentom ne promeni namena?
Kod određivanja vrste zemljišta polazi se od definisane vrste, a ne namene zemljišta. To znači da i za predmetno zemljište za koje je planom generalne regulacije utvrđena namena “ostalo zelenilo”, potrebno proveriti koja je vrsta tog zemljišta, da li je to zemljište po vrsti građevinsko, jer postoji vrsta građevinskog zemljišta koje ne mora uvek biti predviđeno za izgradnju, postoje i ona koja se nikada neće izgraditi. Za oporezivanje takvog zemljišta, pre svega treba utvrditi da li je ono faktički izgrađeno ili ne, kao i za koje namene se faktički koristi.
Često se dešava da je planom predviđena neka namena zemljišta, ali da to nije faktički sprovedeno, naročito u situaciji kada postoji samo generalni plan, a ne i detaljni plan. Zemljište se u praksi ponekad koristi za druge namene, bez obzira na planski dokument.
Za utvrđivanje poreza na imovinu važno je koja je vrsta zemljišta (prema Katastru i prema Planu), da li je zemljište izgrađeno ili ne , da li je doneta odluka da se građevinsko zemljište može oporezovati kao šumsko ili poljopivredno, ako se tako faktički i koristi, u skladu sa Zakonom o porezima na imovinu.
U tom smislu, ne može se gledati namena zemljišta iz urbanističkog plana, već vrsta zemljišta, kao i faktička namena, odnosno korišćenje (ako je doneta odluka JLS u skladu sa Zakonom o porezima na imovinu).
Ako je predmetno zemljište u katastru određeno kao vrsta zemljišta – poljoprivredno, onda se primenjuju odredbe člana 6b Zakona o porezima na imovinu, kojim je propisano da je poljoprivredno zemljište vrsta zemljišta koje je kao takvo definisano zakonom kojim se uređuje korišćenje poljoprivrednog zemljišta.
Zakon o poljoprivrednom zemljištu u članu 2. propisuje da poljoprivredno zemljište jeste zemljište koje se koristi za poljoprivrednu proizvodnju (njive, vrtovi, voćnjaci, vinogradi, livade, pašnjaci, ribnjaci, trstici i močvare) i zemljište koje se može privesti nameni za poljoprivrednu proizvodnju. Vrsta zemljišta se određuje kako prema planskom dokumentu, tako i prema faktičkoj nameni, uzimajući u obzir činjenice da u praksi često imamo situaciju da se ono što je predviđeno planom razlikuje od situacije na terenu. Zbog toga je u Zakon o porezima na imovinu i uvedena odredba da JLS može svojom odlukom propisati da se neizgrađeno građevinsko zemljište može oporezovati kao poljoprivredno ili šumsko.
Shodno navedenom, predmetno zemljište se može oporezovati kao poljoprivredno ako faktički ispunjava ove uslove, odnosno, ako nije izgrađeno ili na drugi način pretvoreno u građevinsko zemljište u smislu da je, na primer, asfaltirano ili mu je na drugi način onemogućeno da se može privesti nameni za poljoprivrednu proizvodnju.
Stranica sa pitanjima i odgovorima iz oblasti rada lokalne poreske administracije organizuje se kroz saradnju projekta „Institucionalna podrška SKGO-treća faza“ koji sprovodi SKGO i programa „Reforma poreza na imovinu“ koji sprovodi HELVETAS, a koje podržava Švajcarska Vlada.
Poreski obveznik je bio u reprogramu, ali mu je usled neplaćanja dugovanog poreza, odlaganje plaćanja obaveza obustavljeno i doneto mu je resenje o ukidanju. Poreskom obvezniku nije uručena opomena za dospele, a neizmirene obaveze. Da li je nakon donošenja rešenja o ukidanju reprograma, potrebno prvo doneti rešenje o prinudnoj naplati (reprogram je bio bez sredstava obezbedjenja) ili poreskom obvezniku uručiti opomenu?
U skladu sa članom 74. stav 7. Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji, u sporazumu, odnosno rešenju o odlaganju plaćanja dugovanog poreza obavezno se unosi upozorenje poreskom dužniku da će, ako se ne pridržava rokova iz sporazuma , odnosno rešenja, ili ukoliko u periodu za koji je odloženo plaćanje dugovanog poreza ne izmiri tekuću obavezu, osim u slučaju ako je podneo zahtev za odlaganje plaćanja te tekuće obaveze, nadležni poreski organ po službenoj dužnosti poništiti sporazum, odnosno ukinuti, a dospeli, neplaćeni poreski dug, vodeći računa o efikasnosti naplate, naplatiti iz sredstava obezbeđenja ili u postupku prinudne naplate poreskog duga.
Ako se dospeli, a neplaćeni poreski dug naplaćuje iz sredstva obezbeđenja naplate, ne donosi se rešenje o prinudnoj naplati, već se samo obaveštava poreski obveznik da će se pristupiti prinudnoj naplati dospelog, a neplaćenog poreskog duga iz datih sredstava obezbeđenja naplate u skladu sa zakonom.
Za poreske dužnike kojima je odobreno odlaganje plaćanja dugovanog poreza za koje prema Zakonu o poreskom postupku i poreskoj administraciji ne treba zahtevati sredstvo obezbeđenja niti ispunjenje uslova iz Uredbe o bližim uslovima za odlaganje plaćanja poreskog duga (član 74. stav 6. Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji), u rešenju o odlaganju plaćanja dugovanog poreza obavezno se unosi upozorenje poreskom dužniku da će, ako odloženi dug ne plaća u rokovima iz rešenja, ili ukoliko u periodu za koji je odloženo plaćanje dugovanog poreza ne izmiri tekuću obavezu, osim u slučaju ako je podneo zahtev za odlaganje plaćanja te tekuće obaveze, nadležni poreski organ po službenoj dužnosti ukinuti rešenje i dospeli a neplaćeni poreski dug naplatiti u postupku prinudne naplate nad obveznikom, a saglasno odredbama člana 74. stav 9. Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji. Prinudna naplata se sprovodi iz predmeta prinudne naplate propisanih članom 84. Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji.
Shodno navedenom, nakon donošenja rešenja o ukidanju sporazuma/rešenja o odlaganju plaćanja dugovanog poreza donosi se obaveštenje, kao poreski akt kojim se poreski obveznik obaveštava o daljem toku postupka naplate. Bez obzira da li je doneto rešenje o odlaganju plaćanja dugovanog poreza na rate sa sredstvom obezbeđenja ili bez sredstva obezbeđenja, nakon donošenja rešenja o ukidanju rešenja o odlaganju plaćanja, ne donosi se opomena kao poreski akt, poreski organ samo obaveštava poreskog obveznika da će pristupiti naplati dospelog, a neplaćenog duga u skladu sa zakonom.
Stranica sa pitanjima i odgovorima iz oblasti rada lokalne poreske administracije organizuje se kroz saradnju projekta „Institucionalna podrška SKGO-treća faza“ koji sprovodi SKGO i programa „Reforma poreza na imovinu“ koji sprovodi HELVETAS, a koje podržava Švajcarska Vlada.
Da li su lokalna udruženja u obavezi da plaćaju eko naknadu, s obzirom na to da su njihovi jedini prihodi samo oni koje ostvaruju od dobijenih sredstava po osnovu konkursa u JLS?
U skladu sa Uredbom o kriterijumima za određivanje aktivnosti koje utiču na životnu sredinu prema stepenu negativnog uticaja na životnu sredinu koji nastaje obavljanjem aktivnosti i iznosima naknada propisani kriterijumi za plaćanje naknade, neophodno je da pravno lice ili preduzetnik ispunjava sledeće uslove:
Naime, u Prilogu Uredbe, kao delatnosti koje imaju mali negativan uticaj na životnu sredinu pobrojane su između ostalog i uslužne delatnosti u koje spada i delatnost udruženja, a u redovnom godišnjem finansijskom izveštaju ovih pravnih lica, u bilansu uspeha u poslovne prihode, između ostalog, spadaju i prihodi od članarina i donacija i dr.
Shodno navedenom, smatramo da su sva udruženja obveznici naknade za zaštitu i unapređivanje životne sredine, a obzirom da nijednom odredbom nisu izuzeti. Udruženja su u zakonskoj obavezi da podnesu prijavu, pri čemu naknadu plaćaju udruženja koja obavljanjem delatnosti ostvaruju poslovni prihod, a što predstavlja podatak iskazan u finansijskom izveštaju u bilansu uspeha u delu Poslovni prihodi, dok se onima čiji poslovni prihod iznosi 0 (nula) dinara, donosi rešenje kojim se utvrđuje naknada u iznosu 0 (nula) dinara.
Stranica sa pitanjima i odgovorima iz oblasti rada lokalne poreske administracije organizuje se kroz saradnju projekta „Institucionalna podrška SKGO-treća faza“ koji sprovodi SKGO i programa „Reforma poreza na imovinu“ koji sprovodi HELVETAS, a koje podržava Švajcarska Vlada.
Koju godinu uzeti u obzir kada je u pitanju adaptacija ili dogradnja objekta, imajući u vidu da su rekonstrukcija, dogradnja i adaptacija različiti pojmovi, kao i da je kod obračuna poreza na imovinu važna godina u kojoj je izvršena izgradnja ili dogradnja objekta?
U skladu sa Zakonom o planiranju i izgradnji, rekonstrukcija jeste izvođenje radova na postojećem objektu u postojećem gabaritu i volumenu objekta kojima se poboljšava stanje objekta (utiče na stabilnost i sigurnost objekta, menjaju konstruktivni elementi, povećava broj funkcionalnih jedinica u samom objektu, menja spoljni izgled objekta). U tom slučaju kao godina za obračun amortizacije uzima se godina u kojoj je izvršena rekonstrukcija.
Adaptacija objekta predstavlja radove manjeg obima koji ne utiču na izmenu godine za amortizaciju (promena organizacije prostora u objektu, zamena uređaja, postrojenja, opreme, kojima se ne utiče na stabilnost i sigurnost objekta, ne menjaju konstruktivni elementi, ne menja spoljni izgled). Dogradnja je izvođenje radova kojima se izgrađuje novi prostor van postojećeg gabarita objekta, kao i nadziđivanje objekta i sa njim čini jedinstvenu građevinsku, funkcionalnu ili tehničku celinu.
Ukoliko novoizgrađeni prostor, formiran dogradnjom ili nadziđivanjem postojećeg objekta, čini zasebnu građevinsku i ekonomsku celinu koja može biti samostalni predmet prometa, osnovica poreza na imovinu se umanjuje za amortizaciju počev od isteka svake kalendarske godine u odnosu na godinu u kojoj je izvršena izgradnja ili rekonstrukcija tog posebnog dela. U tom slučaju nema osnova da se na postojećem delu menja amortizacija, postojeća prijava se ne menja, a obveznik podnosi posebnu prijavu za dograđeni objekat sa pripadajućom godinom izgradnje.
U slučaju kada je izvršena dogradnja ili nadziđivanje postojećeg objekta, a izvedenim radovima je formirana jedinstvena građevinska, funkcionalna ili tehnička celina, koja samo kao jedinstvena može biti predmet pravnog prometa i koja se kao jedinstvena oporezuje porezom na imovinu, vrednost objekta koja čini osnovicu poreza na imovinu umanjuje se za amortizaciju, koja se obračunava za broj godina od isteka godine u kojoj je izvršena izgradnja (poslednja rekonstrukcija) postojećeg objekta, a koji je umanjen srazmerno učešću korisne površine postojećeg objekta u odnosu na ukupnu korisnu površinu tog objekta nakon dogradnje.
Pogledaj/preuzmi:
- Mišljenje Ministarstva finansija_Bilten 9/2015 na temu obračuna amortizacije.pdf.
Stranica sa pitanjima i odgovorima iz oblasti rada lokalne poreske administracije organizuje se kroz saradnju projekta „Institucionalna podrška SKGO-treća faza“ koji sprovodi SKGO i programa „Reforma poreza na imovinu“ koji sprovodi HELVETAS, a koje podržava Švajcarska Vlada.