Na ovoj stranici SKGO objavljuje odgovore Stručne službe SKGO na pitanja koja iz lokalnih uprava dobija u vezi sa funkcionisanjem lokalne samouprave u različitim oblastima i sa primenom nadležnosti i poslova gradova i opština.
Odgovori su dati polazeći od prethodnih iskustava, uvida i gledišta Stručne službe SKGO o primeni nadležnosti lokalne samouprave, od potvrđene dobre prakse u gradovima i opštinama, kao i od iskustava saradnje SKGO sa partnerima iz republičkih institucija i različitih organizacija koje sarađuju sa lokalnim vlastima u Srbiji. Odgovori Stručne službe SKGO ne predstavljaju zvanično tumačenje primene propisa koji uređuju rad lokalnih vlasti, nego njeno mišljenje u vezi sa konkretnim pitanjem koje je postavljeno.
Baza pitanja i odgovora može se pretraživati preko pojma koje se pojavljuje u određenom pitanju ili odgovoru i preko tematskih oblasti, odnosno podtema, koje čine delove nadležnosti lokalne samouprave u Republici Srbiji.
Sve predloge i komentare u vezi sa ovim servisom možete poslati na e-mejl pitaj@skgo.org
Postavite pitanjeNa koji uplatni račun Turistička organizacija treba da uplati sredstva opštini, da li na 771- memorandumske stavke ili 745?
U skladu sa članom 17. Pravilnika o standardnom klasifikacionom okviru i kontnom planu za budžetski sistem ("Sl. glasnik RS", br. 16/2016, 49/2016, 107/2016, 46/2017, 114/2017, 20/2018, 36/2018, 93/2018, 104/2018, 14/2019, 33/2019, 68/2019, 84/2019, 151/2020, 19/2021, 66/2021 i 130/2021) grupa konta 745000 - Mešoviti i neodređeni prihodi sadrži sintetički konto: 745100 - Mešoviti i neodređeni prihodi. Sintetički konto 745100 - Mešoviti i neodređeni prihodi sadrži analitička konta na kojima se knjiže prihodi po osnovu posebnih propisa, mešoviti i neodređeni prihodi u korist nivoa Republike, mešoviti i neodređeni prihodi u korist nivoa teritorijalnih autonomija, mešoviti i neodređeni prihodi u korist nivoa gradova, mešoviti i neodređeni prihodi u korist nivoa opština i mešoviti i neodređeni prihodi u korist organizacija za obavezno socijalno osiguranje.
Grupa konta 745000-Mešoviti i neodređeni prihodi, obuhvata ostale prihode koji se ne mogu predvideti i za koje nije propisan odgovarajući konto u okviru klase 700000-Tekući prihodi.
Obzirom na napred navedeno, mišljenja smo da je indirektni budžetski korisnik jedinice lokalne samouprave (što je u ovom slučaju Turistička organizacija), sredstva dobijena od strane evropske komisije po osnovu refundacije troškova projekta iz 2021. godine, potrebno da uplati na račun budžeta lokalne samouprave na uplatni račun 745-Mešoviti i neodređeni prihodi, odnosno na odgovarajući analitički konto u zavisnosti da li je u pitanju opština ili grad (745151-Ostali prihodi u korist nivoa opština ili 745141-Ostali prihodi u korist nivoa gradova).
Naručilac ima dva objekta (bazen i salu za održavanje sportskih aktivnosti). Na jednom objektu ima hidro radove za bazen, a na drugom objektu održavanje rasvete. Da li je naručilac u obavezi da sprovede otvoreni postupak sa obe nabavke ili se može postupiti u skladu sa članom 27. stav 1. Zakona o javnim nabavkama?
Naručilac nema smetnji da sprovede dva razdvojena postupka nabavke za navedena dva objekta (bazen i salu za održavanje sportskih aktivnosti). Naime, na bazenu se sprovode hidro radovi, dok se na objektu sprovode usluge (odnosno radovi) održavanja rasvete.
Te dve nabavke su po predmetu radova razdvojene i smatramo da ne predstavljaju tehničku, tehnološku, funkcionalnu i drugu objektivno odredivu celinu.
Međutim, treba voditi računa o iznosu procenjene vrednosti radova sa PDV-om, i u tom smsilu ukazujemo da se ista iskazuje bez PDV-a u smislu člana 30. stav 1. Zakona, te ako je taj iznos ispod iznosa od 3.000.000 dinara bez PDV-a, to ove nabavke (ukoliko su obe nabavke radova) čini nabavkama na koje se Zakon ne primenjuje u smislu odredbe člana 27. stav 1. tačka 1) Zakona.
Dakle, procenjena vrednost se u Planu javnih nabavki iskazuje bez PDV-a i to je relevantan iznos kako za određivanje vrste postupka, tako i za podnošenje i vrednovanje ponuda. I u internom planu nabavki na koje se Zakon ne primenjuje, odnosno u internoj evidenciji tih nabavki svakako treba navesti procenjenu vrednost bez PDV-a kao relevantnu.
Zaključujemo da ukoliko je vrednost nabavke hidro radova ispod 3.000.000 dinara bez PDV-a, tada se na ovu nabavku ne primenjuju odredbe Zakona, ali Naručilac svakako može, ukoliko želi, da i ovu nabavku sprovede kroz otvoreni postupak javne nabavke.
Takođe, ukoliko je vrednost nabavke održavanja rasvete (ako su ovo radovi) ispod 3.000.000 dinara bez PDV-a, nema primene odredbi Zakona.
Međutim, ako su u pitanju usluge održavanja rasvete (a ne radovi), tada je prag primene Zakona 1.000.000 dinara bez PDV-a, i tada bi ova nabavka morala da se sprovede kao javna nabavka u nekom od postupaka po Zakonu.
Naime, prema članu 27. Zakona, za nabavku dobara i usluga procenjene vrednosti 1.000.000 dinara, naručioci će biti dužni da sprovedu postupak javne nabavke, dok za vrednost do 1.000.000 dinara, odnosno 999.999,00 dinara ta nabavka bi bila ispod limita određenog Zakonom.
Za nabavku radova procenjene vrednosti 3.000.000 dinara, naručioci će biti dužni da sprovedu postupak javne nabavke, dok za vrednost do 3.000.000 dinara, odnosno 2.999.999,00 dinara ta nabavka bi bila ispod limita određenog Zakonom.
Odredbom člana 29. Zakona je propisano da nije dozvoljeno određivanje procenjene vrednosti u cilju izbegavanja primene zakona.
Takođe, nije dozvoljena podela predmeta javne nabavke na više nabavki u cilju izbegavanja zakona.
Dodatno, Zakonom je propisano da je naručilac dužan da predmet javne nabavke odredi na način da isti predstavlja tehničku, tehnološku, funkcionalnu i drugu objektivno odredivu celinu.
Imajte u vidu način planiranja budžeta, koji je po pravilu na godišnjem nivou, pravila o određivanju procenjenih vrednosti, a imajući u vidu prethodno navedene odredbe kojima nije dozvoljeno određivanje procenjene vrednosti u cilju izbegavanja primene zakona.
Da li se fiskulturne sale osnovnih škola vode na kontu 011131 - objekti za potrebe obrazovanja ili na kontu 011193 - sportski i rekreacioni objekti? Takođe, da li se domovi kulture vode na kontu 011194- ustanove kulture ili na 011125 - ostale poslovne zgrade?
U skladu sa članom 10. Pravilnika o standardnom klasifikacionom okviru i kontnom planu za budžetski sistem („Sl. glasnik RS“, br. 16/2016, 49/2016, 107/2016, 46/2017, 114/2017, 20/2018, 36/2018, 93/2018, 104/2018, 14/2019, 33/2019, 68/2019, 84/2019, 151/2020, 19/2021, 66/2021 i 130/2021) sintetički konto 011100 - Zgrade i građevinski objekti (u okviru Klase 000000 - Nefinansijska imovina) obuhvata zgrade i građevinske objekte koje korisnici sredstava, u obavljanju svoje delatnosti, koriste i kojima upravljaju. U okviru ovog sintetičkog konta sadržana su analitička konta na kojima se knjiže stambene zgrade i stanovi, poslovne zgrade, poslovni prostor i drugi objekti, saobraćajni objekti, vodovodna infrastruktura i ostali objekti.
Na osnovu napred navedenog mišljenja smo da pri određivanju konta odnosno ekonomske klasifikacije, fiskulturne sale škola se vode na kontu 011131-objekti za potrebe obrazovanja, obzirom da škole koriste fiskulturne sale za potrebe obavljanja svoje delatnosti, odnosno za potrebe fizičkog obrazovanja i vaspitanja.
Domovi kulture u selima, odnosno u mesnim zajednicama u seoskom području, vode se na kontu 011194 - ustanove kulture, obzirom da predstavljaju objekte koji se koriste za realizovanje zajedničkih potreba i interesa lokalnog stanovništva u oblasti kulture.
Da li poreski obveznik - preduzetnik kome je uručena opomena sa stanjem duga na dan 19.05.2022. godine na računu komunalna taksa za isticanje firme na poslovnom prostoru ima pravo za otpis kamate na osnovu zastarelosti, pošto se kamata se odnosi na dug iz 2012. godine?
Zastarelost, kao oblik prestanka poreske obaveze, propisana je čl.114. - 114z Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji. U skladu sa važećim odredbama člana 114. Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji pravo nadležnog poreskog organa (lokalne poreske administracije) na utvrđivanje i naplatu poreza i sporednih poreskih davanja zastareva za pet godine od dana kada je zastarelost počela da teče.
Zastarelost prava na naplatu poreza i sporednih poreskih davanja počinje da teče od prvog dana naredne godine u odnosu na godinu u kojoj je obaveza poreskog dužnika dospela za plaćanje, što je propisano članom 114. stav 3. istog zakona.
Prekid roka zastarelosti uređen je odredbama člana 114d. Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji. Navedenim članom propisano je da se zastarelost prekida svakom radnjom Poreske uprave preduzetom protiv poreskog dužnika u cilju utvrđivanja i naplate poreza i sporednih poreskih davanja, odnosno radnjom poreskog obveznika preduzetom u cilju ostvarivanja prava na povraćaj, poreski kredit, refakciju i refundaciju, kao i namirenje dospelih obaveza putem preknjižavanja i povraćaj sporednih poreskih davanja. Posle prekida zastarelost počinje teći iznova, a vreme koje je proteklo pre prekida ne računa se u rok za zastarelost.
Poreski organ ne vodi računa o relativnoj zastarelosti po službenoj dužnosti, već isključivo ako se obveznik na nju pozove.
Odredbama člana 114ž Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji definisana je apsolutna zastarelost. Pravo na utvrđivanje, naplatu, povraćaj, poreski kredit, refakciju, refundaciju, kao i namirenje dospelih obaveza putem preknjižavanja poreza, uvek zastareva u roku od deset godina od isteka godine u kojoj je porez trebalo utvrditi ili naplatiti, odnosno u kojoj je izvršena preplata. Poreska uprava, po isteku roka od 10 godina, po službenoj dužnosti, donosi rešenje o prestanku poreske obaveze, odnosno o prestanku prava na povraćaj, poreski kredit, refakciju, refundaciju, kao i namirenje dospelih obaveza putem preknjižavanja poreza, zbog zastarelosti.
Pri tom nije potrebno da se poreski obveznik u pisanoj formi pozove na apsolutnu zastarelost, već to poreski organ treba da izvrši po službenoj dužnosti.
Članom 114z Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji propisuje se zastoj zastarelosti prava na utvrđivanje i naplatu poreza i sporednih poreskih davanja.
Zastarelost prava Poreske uprave na utvrđivanje i naplatu poreza i sporednih poreskih davanja ne teče:
Vreme trajanja zastoja zastarelosti iz stava 1. ovog člana ne računa se u apsolutni rok za zastarelost.
Zakonom o uslovnom otpisu kamata i mirovanju poreskog duga, na osnovu koga su jedinice lokalne samouprave donele svoje odluke o uslovnom otpisu kamate i mirovanju poreskog duga za izvorne javne prihode, uređen je prekid zastarelosti i produženje roka apsolutne zastarelosti. Članom 12. ovog zakona propisano je da se u periodu od 01. novembra 2012. godine do kraja perioda mirovanja glavnog poreskog duga, prekida zastarelost prava na naplatu poreskog duga, a period za koji je utvrđeno mirovanje poreskog duga ne uračunava se u rok za zastarelosti o čemu se mora voditi računa kada se odlučuje o podnetim zahtevima obveznika za zastarelost za naplatu. Za period mirovanja glavnog poreskog duga produžava se i rok apsolutne zastarelosti tog duga. Prema navedenom, o apsolutnoj zastarelosti LPA vodi računa po službenoj dužnosti i donosi rešenje o prestanku poreske obaveze i prenosu u vanbilansno poresko računovodstvo, vodeći računa o izvršenim uplatama poreskih obveznika kojima se prema ZPPPA namiruju poreske obaveze prema propisanom redosledu namirenja, kao i o zastoju zastarelosti koji produžava rok apsolutne zastarelosti.
Za odlučivanje o petogodišnjoj (relativnoj), zastarelosti poreski obveznik mora da podnese zahtev u pisanoj formi u kome ističe zahtev za zastarelost na naplatu poreza I sporednih poreskih davanja. Zakon o poreskom postupku i poreskoj administraciji nije ostavio mogućnost izbora na koja dugovanja i koje poreske obaveze će se odnositi pojedinačna uplata poreskog obveznika, već je jasno i precizno definisao redosled namirenja poreskih obaveza prilikom uplate (član 70.).
Odredbama člana 163a ZPPPA, u vanbilansno poresko računovodstvo prenose se i neplaćene poreske obveze za koje je nastupila zastarelost u skladu sa ZPPPA, što znači da se to odnosi i na apsolutnu i na relativnu zastarelost.
U konkretnom slučaju, polazi se od toga da nije bilo uslovnog otpisa kamate i mirovanja duga kao i zastoja zastarelosti po nekom od propisanih osnova (jer nije navedeno u pitanju). Prema navedenom, za obaveze iz 2009. godine sa pripadajućom kamatom, apsolutna zastarelost nastupila je 01.01.2020. godine, a za obaveze iz 2010. godine sa pripadajućom kamatom, apsolutna zastarelost je nastupila 01.01.2021. godine (pre izvršene uplate u 2021. godini). O tome je, shodno zakonu, lokalna poreska administracija trebalo da utvrdi prestanak obaveze po osnovu apsolutne zastarelosti po službenoj dužnosti sa navedenim datumima (01.01.2020. i 01.01.2021. godine). Uzimajući u obzir propisani redosled namirenja, uplatom u 2021. godini naplaćena je glavnica iz 2011, 2012. i deo glavnice 2021. godine.
Za kamatu obračunatu na dug iz 2011. godine (koja nije naplaćena uplatom izvršenom u 2021. godini), apsolutna zastarelost je nastupila 01.01.2022. godine. O tome je takođe lokalna poreska administracija trebalo da utvrdi apsolutnu zastarelost po službenoj dužnosti. Za kamatu na dug iz 2012. godine (koja nije naplaćena uplatom izvršenom u 2021. godini) nije nastupila apsolutna zastarelost (nastupila bi 01.01.2023. godine). Međutim, pošto je obveznik podneo zahtev za zastarelost 2022. godine, pre nego što je naplaćena kamata koja se odnosi na obavezu iz 2012. godine (opomena iz 2022. godine se ne može smatrati prekidom zastarelosti koji produžava rok za relativnu zastarelost za dug iz 2012. godine, jer nije izdata u roku od 5 godina), za tu kamatu je nastupila relativna zastarelost. Opomena iz 2022. godine prekida zastarelost obaveza nastalih od 1.1.2017. godine. Znači, uplata iz 2021. godine namiruje glavnicu iz 2011, 2012. i deo glavnice iz 2021. godine. Nakon knjiženja prestanka obaveze i prenosa u vanbilansnu evidenciju po osnovu zastarelosti (glavnica iz 2009. i 2010. godine i kamata na obaveze iz 2009, 2010, 2011. (apsolutna zastarelost) i kamata na obavezu iz 2012. godine (relativna zastarelost), obvezniku na upitu stanja ostaje deo nenaplaćene glavnice iz 2021. godine sa pripadajućom kamatom na tu glavnicu.
Da li postoji sukob interesa u otvorenom postupku javne nabavke radova, Opštinska uprava je Naručilac, a najpovoljniji ponuđač je član opštinskog veća koji je i zakonski zastupnik privrednog subjekta?
Članom 50. Zakona o javnim nabavkama je uređen sukob interesa, pa je predviđeno da je „naručilac dužan da preduzme sve mere u cilju utvrđivanja, sprečavanja i otklanjanja sukoba interesa u vezi sa postupkom javne nabavke, da bi se izbeglo narušavanje načela obezbeđenja konkurencije i jednakosti privrednih subjekata.
Stavom 2. istog člana je propisano da sukob interesa između naručioca i privrednog subjekta obuhvata situacije u kojima predstavnici naručioca koji su uključeni u sprovođenje tog postupka ili mogu da utiču na ishod tog postupka, imaju direktan ili indirektan finansijski, ekonomski ili drugi privatni interes, za koji bi se moglo smatrati da dovodi u pitanje njihovu nepristrasnost i nezavisnost u tom postupku.
Sukob interesa u smislu stava 2. ovog člana naročito uključuje sledeće slučajeve:
Predstavnikom naručioca u smislu stava 2. ovog člana naročito se smatra:
Privrednim subjektom u smislu stava 2. ovog člana smatra se ponuđač, član grupe ponuđača i podizvođač.
St. 2. i 3. ovog člana primenjuju se i na povezana lica predstavnika naručioca iz stava 4. ovog člana, i to lica koja su u: krvnom srodstvu u pravoj liniji; pobočnom srodstvu zaključno sa trećim stepenom srodstva; tazbinskom srodstvu zaključno s drugim stepenom srodstva; odnosu usvojitelja i usvojenika; braku, bez obzira da li je brak prestao ili nije; vanbračnoj zajednici; odnosu staratelja i štićenika.
Predstavnik naručioca iz stava 4. ovog člana dužan je da se izuzme iz postupka javne nabavke ukoliko u bilo kojoj fazi tog postupka dođe do saznanja o postojanju sukoba interesa.
Nakon otvaranja ponuda ili prijava, predstavnik naručioca iz stava 4. tačka 2) ovog člana potpisuje izjavu o postojanju ili nepostojanju sukoba interesa.“
Dakle, sukob interesa postoji kada predstavnici naručioca (rukovodilac naručioca odnosno odgovorno lice naručioca, član upravnog, izvršnog ili nadzornog odbora naručioca, član komisije za javnu nabavku, odnosno lice koje sprovodi postupak javne nabavke i njihova povezana lica, i to lica koja su u: krvnom srodstvu u pravoj liniji; pobočnom srodstvu zaključno sa trećim stepenom srodstva; tazbinskom srodstvu zaključno s drugim stepenom srodstva; odnosu usvojitelja i usvojenika; braku, bez obzira da li je brak prestao ili nije; vanbračnoj zajednici; odnosu staratelja i štićenika) koji su uključeni u sprovođenje tog postupka ili mogu da utiču na ishod tog postupka, imaju direktan ili indirektan finansijski, ekonomski ili drugi privatni interes, za koji bi se moglo smatrati da dovodi u pitanje njihovu nepristrasnost i nezavisnost u tom postupku, a to naročito uključuje situacije ako predstavnik naručioca učestvuje u upravljanju privrednog subjekta ili ima više od 1% udela, odnosno akcija privrednog subjekta.
Iz navedenog opisa sukoba interesa proizilazi da je Opštinska uprava Naručilac, a najpovoljniji ponuđač je član opštinskog veća koji je i zakonski zastupnik privrednog subjekta, dakle, učestvuje u upravljanju privrednog subjekta.
Takođe, treba utvrditi da li je taj član opštinskog veća uključen u sprovođenje tog postupka ili može da utiče na ishod tog postupka, jer ako je potpisivao bilo koje dokumente iz predmetnog postupka, ili u bilo kojoj fazi na bilo koji način bio uključen u predmetni postupak, a svakako po svojoj poziciji može da se smatra da može da utiče na ishod postupka, onda ne može da se izbegne sukob.