Na ovoj stranici SKGO objavljuje odgovore Stručne službe SKGO na pitanja koja iz lokalnih uprava dobija u vezi sa funkcionisanjem lokalne samouprave u različitim oblastima i sa primenom nadležnosti i poslova gradova i opština.
Odgovori su dati polazeći od prethodnih iskustava, uvida i gledišta Stručne službe SKGO o primeni nadležnosti lokalne samouprave, od potvrđene dobre prakse u gradovima i opštinama, kao i od iskustava saradnje SKGO sa partnerima iz republičkih institucija i različitih organizacija koje sarađuju sa lokalnim vlastima u Srbiji. Odgovori Stručne službe SKGO ne predstavljaju zvanično tumačenje primene propisa koji uređuju rad lokalnih vlasti, nego njeno mišljenje u vezi sa konkretnim pitanjem koje je postavljeno.
Baza pitanja i odgovora može se pretraživati preko pojma koje se pojavljuje u određenom pitanju ili odgovoru i preko tematskih oblasti, odnosno podtema, koje čine delove nadležnosti lokalne samouprave u Republici Srbiji.
Sve predloge i komentare u vezi sa ovim servisom možete poslati na e-mejl pitaj@skgo.org
Postavite pitanjeDa li se Odluka o visini naknade za korišćenje javnih površina donosi svake godine, odnosno da li se za 2022. godinu donosi odluka, iako je naknada ista kao u 2021. godini?
Zakonom o naknadama za korišćenje javnih dobara („Sl. glasnik RS“, br. 95/2018, 49/2019, 86/2019 – usklađeni din.izn., 156/2020 – usklađeni din.izn. i 15/2021-dop.usklađeni din. iznosi) uređuju se naknade za korišćenje javnih površina.
Vrste naknade za korišćenje javne površine, u skladu sa članom 236. su: naknada za korišćenje prostora na javnoj površini u poslovne i druge svrhe, osim radi prodaje štampe, knjiga i drugih publikacija, proizvoda starih i umetničkih zanata i domaće radinosti; naknada za korišćenje javne površine za oglašavanje za sopstvene potrebe i za potrebe drugih lica, kao i za korišćenje površine i objekta za oglašavanje za sopstvene potrebe i za potrebe drugih lica kojim se vrši neposredni uticaj na raspoloživost, kvalitet ili neku drugu osobinu javne površine, za koje dozvolu izdaje nadležni organ jedinice lokalne samouprave; naknada za korišćenje javne površine po osnovu zauzeća građevinskim materijalom i za izvođenje građevinskih radova i izgradnju.
Pod korišćenjem prostora na javnoj površini u poslovne i druge svrhe, smatra se zauzeće javne površine:
Korišćenje prostora na javnoj površini u poslovne i druge svrhe odnosi se na privremeno korišćenje prostora na javnoj površini i ne obuhvata korišćenje trajnog karaktera izgradnjom objekata infrastrukture.
Javna površina u smislu ovog zakona jeste površina utvrđena planskim dokumentom jedinice lokalne samouprave koja je dostupna svim korisnicima pod jednakim uslovima: javna saobraćajna površina (put, ulica, pešačka zona i sl.); trg; javna zelena površina (park, skver, gradska šuma i sl.); - javna površina bloka (parkovski uređene površine i saobraćajne površine).
Obveznik naknade za korišćenje javne površine po članu 237. je korisnik javne površine.
Osnovica naknade u skladu sa članom 238. za korišćenje prostora na javnoj površini je površina korišćenog prostora izražena u metrima kvadratnim (m2).
Članom 239. ovog zakona regulisana je visina naknade. Najviši iznos naknade za korišćenje javne površine propisan je u Prilogu 12. ovog zakona. Kriterijumi za propisivanje visine naknada su: vreme korišćenja prostora, zona u kojoj se nalazi prostor koji se koristi, ukoliko je zona utvrđena aktom jedinice lokalne samouprave, kao i tehničko-upotrebne karakteristike objekta, ukoliko se javna površina koristi za postavljanje objekata.
Aktom skupštine jedinice lokalne samouprave utvrđuje se visina naknade u skladu sa st. 1. i 2. ovog člana, olakšice, način dostavljanja i sadržaj podataka o korišćenju javne površine nadležnom organu koji utvrđuje obavezu plaćanja naknade.
Način utvrđivanja i plaćanja u skladu sa članom 240. vrši se prema površini korišćenog prostora, srazmerno vremenu korišćenja tog prostora ili prema tehničko-upotrebnim karakteristikama objekta.
Naknadu utvrđuje organ jedinice lokalne samouprave nadležan za utvrđivanje, kontrolu i naplatu javnih prihoda rešenjem.
Plaćanje naknade za korišćenje javnih površina oslobođeni su po članu 241. direktni i indirektni korisnici budžetskih sredstava.
Prihodi ostvareni od naknade za korišćenje javnih površina pripadaju budžetu jedinica lokalne samouprave po članu 242. Zakona.
Izvorni prihodi jedinice lokalne samouprave u skladu sa članom 6. Zakona o finansiranju lokalne samouprave (“Sl. glasnik RS“, br. 62/2006, 47/2011, 93/2012,99/2013 – usklađ. din.iznos, 126/2020 – usklađeni din.iznosi…111/2021 – dr.zakoni) su između ostalih i naknade za korišćenje javnih dobara, u skladu sa zakonom.
U skladu sa članom 7. ovog zakona stope izvornih prihoda, kao i način i merila za određivanje visine lokalnih taksi i naknada utvrđuje skupština jedinice lokalne samouprave svojom odlukom, u skladu sa zakonom.
Odluka iz stava 1. ovog člana donosi se nakon održavanja javne rasprave, a može se menjati najviše jedanput godišnje, i to u postupku utvrđivanja budžeta jedinice lokalne samouprave za narednu godinu.
Izuzetno, odluka iz stava 1. ovog člana može se izmeniti i u slučaju donošenja, odnosno izmene zakona ili drugog propisa kojim se uređuju izvorni prihodi jedinice lokalne samouprave.
Odluka se objavljuje na način na koji se objavljuju akti jedinice lokalne samouprave.
Jedinica lokalne samouprave svake godine vrši usklađivanje i donosi novu Odluku o naknadama za korišćenje javnih površina, u slučajevima kada postoje promene u visinama naknade, osnovici, vrsti naknade, kriterijumima, ukoliko je važeća odluka sa ograničenim vremenskim periodom trajanja i slično, a u skladu sa Zakonom o finansiranju lokalne samouprave i Zakonom o naknadama za korišćenje javnih dobara. U drugim slučajevima, odnosno kada ne postoje promene u visini naknade, a važeća Odluka nije ograničenog trajanja, nije potrebno da JLS svake godine donosi Odluku o visini naknade za korišćenje javnih površina.
Zakonom je propisano da zamenik predsednika opštine zamenjuje predsednika opštine u slučaju njegove odsutnosti i sprečenosti i da može potpisivati, između ostalog, i naloge za plaćanje (rešenja za prenos sredstava). Kako se zamenica predsednika opštine nalazi na porodiljskom odsustvu, funkcija zamenika joj nije prestala i nije izabran nov zamenik. Da li u ovakvom slučaju, pomoćnik predsednika opštine u slučaju odsutnosti ili sprečenosti predsednika opštine može potpisivati isplate iz budžeta (npr. rešenja za prenos sredstava, plate za zaposlene, isplate po zahtevima direktnih i indirektnih korisnika i sl.) i da li mu je za to potrebno ovlašćenje za svaki pojedinačni slučaj ili može generalno ovlašćenje i ukoliko može da potpisuje, da li je potrebno da deponuje potpis?
U skladu sa članom 43. stav 2. Zakona o lokalnoj samoupravi („Sl. glasnik RS“, br. 129/2007, 83/2014 - dr. zakon, 101/2016 - dr. zakon, 47/2018 i 111/2021 - dr. zakon) predsednik opštine ima zamenika koji ga zamenjuje u slučaju njegove odsutnosti i sprečenosti da obavlja svoju dužnost.
Takođe, u skladu sa članom 71. stav 1. Zakona o budžetskom sistemu („Sl. glasnik RS“, br. 54/2009, 73/2010, 101/2010, 101/2011, 93/2012, 62/2013, 63/2013 - ispr., 108/2013, 142/2014, 68/2015 - dr. zakon, 103/2015, 99/2016, 113/2017, 95/2018, 31/2019, 72/2019 i 149/2020) funkcioner, odnosno rukovodilac direktnog, odnosno indirektnog korisnika budžetskih sredstava, odgovoran je za preuzimanje obaveza, njihovu verifikaciju, izdavanje naloga za plaćanje koje treba izvršiti iz sredstava organa kojim rukovodi i izdavanje naloga za uplatu sredstava koja pripadaju budžetu, kao i za davanje podataka o izvršenim plaćanjima i ostvarenim prihodima i primanjima, dok u skladu sa stavom 3 istog člana funkcioner, odnosno rukovodilac direktnog, odnosno indirektnog korisnika budžetskih sredstava, može preneti pojedina ovlašćenja iz stava 1. ovog člana na druga lica u direktnom, odnosno indirektnom korisniku budžetskih sredstava.
U skladu sa članom 16. Pravilnika o načinu utvrđivanja i evidentiranja korisnika javnih sredstava i o uslovima i načinu za otvaranje i ukidanje podračuna konsolidovanog računa trezora kod uprave za trezor ("Sl. glasnik RS", br. 99/2018 i 40/2019) korisnik javnih sredstava obaveštava nadležnu filijalu Uprave za trezor o svakoj promeni u vezi sa podacima koji su evidentirani kod otvaranja podračuna i uz pisani zahtev koji overava ovlašćeno lice korisnika javnih sredstava, dostavlja sledeću dokumentaciju koja je potrebna za promenu podatka kod podračuna korisnika javnih sredstava:
Na osnovu navedenog predsednik opštine može dati pisano ovlašćenje za izdavanje naloga za plaćanje pomoćniku predsednika opštine, na osnovu koga je potrebno da pomoćnik predsednika opštine deponuje svoj potpis. Zahtev za promenu podataka potpisan od strane odgovornog lica (predsednika opštine), akt na osnovu koga se vrši promena (ovlašćenje) i karton deponovanih potpisa dostavljaju se nadležnoj filijali Uprave za trezor, kao i propisani Obrazac NO-1/NU-1 - Nalog za otvaranje/ukidanje podračuna korisnika javnih sredstava kod Uprave za trezor (za sve podračune za koje je dobio ovlašćenje za potpisivanje).
Šta upisati u NEP obrazac u sledećim slučajevima: 1. predmet upisa –poslovno stambeni objekat i zemljište pod objektom i uz objekat(sve upisano kao opštinsko): - sadašnje stanje u LN, - zemljište ZS, - jedan lokal vlasnik i korisnik opština, ostali privatno vlasništvo, - sama zgrada ZS 2. predmet upisa –poslovno stambeni objekat i zemljište pod objektom i uz objekat(sve upisano kao opštinsko): - sadašnje stanje u LN, - zemljište ZS, - sve stambene i poslovne jedinice privatno vlasništvo, - sama zgrada ZS 3. kada je zemljište ispod objekta u LN upisano: udeo: srazmerno površini objekta, to znači ako je npr. objekat ½, onda je i zemljište ½, tj. i objekat i zemljište su po ½ u vlasništvu opštine. Kad to nije naznačeno (a upisano udeo: srazmerno površini objekta) kao npr. ½,onda upisati ZS? 4. predmet upisa –poslovno stambeni objekat i zemljište pod objektom i uz objekat(sve upisano kao opštinsko); - sadašnje stanje u LN, - zemljište u privatnoj svojini, svojini opštine i svojina republike – ZS, - objekat u privatnoj svojini, svojini opštine i svojini republike –ZS, - delovi objekta neki opštinski, neki privatni 5. predmet upisa građevinsko zemljište-vlasnik opština: - upisano na opštinu, - sadašnje stanje u LN, - dato na korišćenje javnom preduzeću(za koje opština ne vrši upis) 6. predmet upisa građevinsko zemljište-vlasnik opština; - upisano na turističku organizaciju(za koju opština vrši upis), - sadašnje stanje u LN, - dato na korišćenje javnom preduzeću(za koju opština ne vrši upis) 7. predmet upisa – poslovni objekat i zemljište pod objektom i uz objekat: - zemljište i objekti NEKAD bili opštinski, - sadašnje stanje u LN, - sadašnji vlasnik RS,KORISNIK ostao isti-dom zdravlja, - sadašnji korisnik počeo da vrši upis, - podatke koje je nekad upisala opština nije dirao, tako da je napravio duplikat 8. predmet upisa –poslovni objekat i zemljište pod objektom i uz objekat: - zemljište i objekti opštinski, KORISNIK ostao isti-dom zdravlja, - sadašnji korisnik počeo da vrši upis, - podatke koje je nekad upisala opština nije dirao, tako da je napravio duplikat.
Imajući u vidu da su pitanja postavljena kao praktični zadatak na koji način se popunjavanju podaci u aplikaciji Republičke direkcije za imovinu kod popunjavanja pojedinačnog NEP obrasca, crnim (boldovano) je naznačeno šta se unosi kao podatak:
1. U ovom slučaju treba popuniti tri NEP JS obrasca, i to:
2. U ovom slučaju treba popuniti tri NEP JS obrasca, i to:
3. Ako je vlasnik objekta (npr. JLS) i nije naznačeno koji je udeo na objektu, a za zemljište pod tim objektom stoji da je udeo: srazmeran površini objekta, tada za zemljište pod objektom treba upisati, udeo – Celo.
4. U ovom slučaju treba popuniti više NEP JS obrazaca, i to:
Napomena:Koliko delova objekta ima JLS, toliko NEP JS obrazaca popuniti
5. U ovom slučaju JLS ne vrši evidenciju za korisnike, već evidenciju svoje imovine. Imajući u vidu da je predmetno građevinsko zemljište u vlasništvu JLS, znači da JLS isto treba da ima u svojoj posebnoj evidenciji. JLS je dužna da se potrudi da se ta nepokretnost evidentira i u aplikaciji Registar nepokretnosti u JS. Ukoliko korisnik odbija da pristupi aplikaciji i izvrši evidenciju nepokretnosti koje koristi u javnoj svojini JLS, tada evidenciju u Registru nepokretnosti u JS treba da izvrši JLS.
6. U ovom slučaju JLS ne vrši evidenciju za korisnike, već evidenciju svoje imovine. Imajući u vidu da je predmetno građevinsko zemljište u vlasništvu JLS, znači da JLS isto treba da ima u svojoj posebnoj evidenciji. JLS je dužna da se potrudi da se ta nepokretnost evidentira i u aplikaciji Registar nepokretnosti u JS. Ukoliko korisnik odbija da pristupi aplikaciji i izvrši evidenciju nepokretnosti koje koristi u javnoj svojini JLS, tada evidenciju u Registru nepokretnosti u JS treba da izvrši JLS.
7. U aplikaciji korisnik nema uvid u evidenciju drugih korisnika aplikacije, kao što je to slučaj sa JLS. Zbog toga, nije mogao da vidi da li su nepokretnosti već unete. Ukoliko JLS više nema vlasništvo nad predmetnim nepokretnostima, tada je potrebno da ista izvrši proceduru brisanja tih NEP JS obrazaca u aplikaciji Registar nepokretnosti u JS.
8. Kod ovog pitanja JLS bi trebala da sa korisnicima kojima je osnivač ima međusobni dogovor oko toga ko će da evidentira nepokretnosti koje korisnici koriste a iste se nalaze u vlasništvu JLS. Takođe, ukoliko je evidencija duplirana, potrebno je da ili JLS ili u ovom slučaju Dom zdravlja izvrši proceduru brisanja tih NEP JS obrazaca u aplikaciji Registar nepokretnosti u JS.
Da li je potrebno doneti rešenje o odbijanju poreska prijave za eko naknadu?
Prema članu 117g Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji, u postupku prijema i obrade poreske prijave i drugih izveštaja, proverava se tačnost i potpunost poreske prijave i drugih izveštaja, koje poreski obveznik, u skladu sa zakonom, dostavlja Poreskoj upravi ili poreskog organu.
Ukoliko poreska prijava i drugi izveštaji koji se dostavljaju uz prijavu sadrže nedostatke iz stava 1. ovog člana, Poreska uprava ili poreski organ obaveštava podnosioca prijave o tim nedostacima.
U slučaju da, podnosilac prijave - poreski obveznik ne postupi po obaveštenju iz stava 2. ovog člana, smatraće se da poreska prijava, odnosno drugi izveštaji nisu ni podneti Poreskoj upravi.
Shodno tome, smatramo da nije potrebno donositi rešenje o odbijanju prijave, već se poreskom obvezniku naknade dostavlja obaveštenje.
Prijava po kojoj se ne utvrđuje naknada se u aplikaciji Jedinstvenog informacionog sistema - LPA stavlja u status “odbijena”, na osnovu obaveštenja, kao i u svim drugim slučajevima, kao što su duple prijave koje ne treba dopunjavati i slično.
Stranica sa pitanjima i odgovorima iz oblasti rada lokalne poreske administracije organizuje se kroz saradnju projekta „Institucionalna podrška SKGO-treća faza“ koji sprovodi SKGO i programa „Reforma poreza na imovinu“ koji sprovodi HELVETAS, a koje podržava Švajcarska Vlada.
Kako se tretiraju nastrešnice, kao poslovni prostor ili garaža?
U skladu sa članom 6b Zakona o porezima na imovinu „pomoćni objekti“ su:
(1) samostalni objekti koji ne služe za stanovanje ili obavljanje delatnosti i ne razvrstavaju se u objekte iz člana 6a stav 1. tač. 5) do 7) ovog zakona, i to:
- pomoćni objekti koji nisu zgrade (bunari, bazeni, rezervoari, cisterne i sl.);
- pomoćne zgrade (prizemne zgrade i zgrade čija je podna površina ispod površine zemlje) koje su u funkciji stambenog, odnosno poslovnog objekta, koji je izgrađen na istom zemljištu (kotlarnice, podrumi, šupe za smeštaj ogreva i sl.);
(2) ekonomski objekti, u skladu sa zakonom kojim se uređuju planiranje i izgradnja;
(3) nadstrešnice osnove preko 10 m2 koje su samostalni objekti.
Dakle, ako je nadstrešnica samostalni objekat osnove preko 10m2, tada se ona može razvrstati u grupu „garaže i pomoćni objekti“.
Činjenično stanje može se utvrditi ili u postupku poreske kontrole ili uvidom u podatke katastra (ako postoje).
Napominjemo da treba proveriti da li predmetne nadstrešnice u poslovnim knjigama vode po fer vrednosti primenom MSFI i MRS, pa ukoliko je to slučaj onda fer vrednost mora da bude poreska osnovica, a ne primena prosečne cene za „garaže i pomoćne objekte“. Shodno navedenom, poreski obveznik nema pravo da bira da li će primeniti fer vrednost, ukoliko ispunjava uslove da fer vrednost bude poreska osnovica.
Stranica sa pitanjima i odgovorima iz oblasti rada lokalne poreske administracije organizuje se kroz saradnju projekta „Institucionalna podrška SKGO-treća faza“ koji sprovodi SKGO i programa „Reforma poreza na imovinu“ koji sprovodi HELVETAS, a koje podržava Švajcarska Vlada.