Na ovoj stranici SKGO objavljuje odgovore Stručne službe SKGO na pitanja koja iz lokalnih uprava dobija u vezi sa funkcionisanjem lokalne samouprave u različitim oblastima i sa primenom nadležnosti i poslova gradova i opština.
Odgovori su dati polazeći od prethodnih iskustava, uvida i gledišta Stručne službe SKGO o primeni nadležnosti lokalne samouprave, od potvrđene dobre prakse u gradovima i opštinama, kao i od iskustava saradnje SKGO sa partnerima iz republičkih institucija i različitih organizacija koje sarađuju sa lokalnim vlastima u Srbiji. Odgovori Stručne službe SKGO ne predstavljaju zvanično tumačenje primene propisa koji uređuju rad lokalnih vlasti, nego njeno mišljenje u vezi sa konkretnim pitanjem koje je postavljeno.
Baza pitanja i odgovora može se pretraživati preko pojma koje se pojavljuje u određenom pitanju ili odgovoru i preko tematskih oblasti, odnosno podtema, koje čine delove nadležnosti lokalne samouprave u Republici Srbiji.
Sve predloge i komentare u vezi sa ovim servisom možete poslati na e-mejl pitaj@skgo.org
Postavite pitanjeMože li izbornu lsitu za lokalne izbore podržati birač sa prebivalištem van te jedinice lokalne samouprave, kao što je slučaj kod grupe građana gde osnivači mogu biti van te jedinice lokalne samouprave?
Članom 6. stav 1. Zakona o lokalnim izborima propisano je da pravo da bira odbornika ima punoletan, poslovno sposoban državljanin Republike Srbije koji ima prebivalište na teritoriji JLS u kojoj ostavruje izborno pravo. Ovo je praktično definicija birača na lokalnim izborima, čije je izborno pravo na lokalnim izborima uslovljeno činjenicom prijavljenog prebivališta u JLS u kojoj se sprovode izbori za odbornike.
Članom 18. stav 1. Zakona o lokalnim izborima propisano je da kandidate za odbornike mogu predlagati registrovane političke stranke, koalicije registrovanih političkih stranaka, kao i grupe građana čije izborne liste svojim potpisima podrži najmanje 30 birača po predlogu za svakog kandidata na izbornoj listi.
Međutim, članom 18. stav 2. istog zakona je propisano da su u JLS koje imaju manje od 20.000 birača izborne liste utvrđene i kada ih svojim potpisom podrži najmanje 200 birača.
Iz navedenih zakonskih odredbi proističe nesumnjiv zaključak da se pod biračima koji svojim potpisom mogu da podrže neku izbornu listu kandidata za odbornike misli isključivo na birače sa prebivalištem na teritoriji JLS u kojoj se sprovode izbori za odbornike. U suprotnom, ne bi postojala potreba da se članom 18. stav. 2. broj potpisa birača u malim opštinama svede na samo 200.
Šta se može smatrati radnim iskustvom u struci? Ako neko ima IV stepen stručne spreme, gimnazija, da li je radno iskustvo u struci stručna praksa, rad na privremenim i povremenim poslovima?
U članu 68. Zakona o zaposlenima u AP i JLS se kaže da se pod radnim iskustvom u struci odredaba ovog zakona podrazumeva radno iskustvo na poslovima u okviru zahtevane vrste i stepena stručne spreme, odnosno obrazovanja koje se zahteva za radno mesto čije poslove službenik obavlja. Pri tome, nije od uticaja da li je radno iskustvo u struci stečeno u toku radnog odnosa, odnosno u toku volontiranja ili obavljanja poslova na osnovu ugovora o obavljanju privremenih ili povremenih psolova, dok god ispunjava uslove po pitanju poslova koje je obavljao po ugovoru i školske spreme u to vreme.
Imajući u vidu odredbe Zakona o lokalnim izborima kojima je predviđeno da izborne liste kandidata za odbornike mogu pregledati i grupe građana, a s obzirom da je Zakonom o finansiranju političkih aktivnosti (“Sl. glasnik RS”, broj 43/11, 123/14 i 88/19) ustanovljena obaveza istih da nakon raspisivanja izbora a pre proglašenja izborne liste moraju otvoriti poseban račun u svrhu prikupljanja sredstava za finansiranje izborne kampanje, interesuje nas da li to znači da grupa građana mora imati pečat koji se kao takav koristi i prilikom podnošenja izborne liste uz potpis ovlašćenog lica za njeno podnošenje, kao i da li je obaveza opštinske izborne komisije da kontroliše da li je grupa građana ispunila napred navedenu obavezu iz člana 24. Zakona o finansiranju političkih aktivnosti, odnosno da li to može biti razlog za dopunu dokumentacije potrebne za proglašenje izborne liste?
Grupa građana ne mora da ima pečat, jer njegovo posedovanje nije propisano ni Zakonom o lokalnim izborima, niti aktima Republičke izborne komisije o zoboru narodnih poslanika, koja izborne komisije shodno primenjuju i na izbor odbornika. To znači da, kada izbornu listu podnosi grupa građana, izborna komisija treba samo da utvrdi da li joj izbornu listu predaje lice koje je u sporazumu o obrazovanju te grupe građana navedeno da je ovlašćeno da u ime grupe građana podnese izbornu listu. Ako je, uz to, sporazum o obrazovanju grupe građana sadrži sve podatke propisane Uputstvom Republičke izborne komisije za sprovođenje izbora za narodne poslanike i ako je uredno overen, izborna komisija može da utvrđuje validnost ostale dokumentacije koja se podnosi uz izbornu listu. Pečat u izbornoj listi nije potreban, dovoljan je poptis lica ovlašćenog za podnošenje izborne liste.
Što se tiče poitanje o primeni Zakoan o finansiranju političkih aktivnsoti od strane izborne komisije, treba imati u vidu da je izborna komisija, u skladu sa članom 25. stav 2. Zakona o lokalnim izborima, dužna da se stara o otme da izborna lista ispunjava uslove propisane samo Zakonom o lokalnimizborima i pomenutim aktima Republičke izborne komisije. U prilog tome, treba uzeti u obzir i član 35. stav 1. Zakona o finansiranju političkih aktivnosti u skladu s kojim postupkom u kojim se odlučuje o tome da li postoji povreda ovog zakona vodi Agencija za borbu protiv korupcije.
Izborna komisija se, dakle, u skladu sa svojim zakonskim ovlašćenjima, može i mora starati o zakonitom sprovođenju izbora isključivo u skladu sa Zakonom o lokalnim izborima. Shodno svemu navedenom, utvrđivanje manjkavosti sporazuma o obrazovanju grupe građana u smislu poštovanja odredaba Zakona o finansiranju političkih aktivnosti ne može biti predmet postupka pred izbornom komisijom, niti nedostaci sporazuma u pogledu obaveza iz Zakona o finansiranju političkih aktivnosti mogu da budu osnov za osporavanje validnosti izborne liste, s obzirom da nisu prepoznati Zakonom o lokalnim izborima kao smetnja za proglašenje izborne liste.
Članom 2. stav 1. Kolektivnog ugovora kod poslodavca za zaposlene u organima JLS, predviđeno je: "U smislu ovog kolektivnog ugovora, poslodavac je Opština. Prava i dužnosti u ime poslodavca, za funkcionere vrši Skupština opštine, odnosno radno telo skupštine koje je utvrđeno statutom, odnosno aktom skupštine kojim se uređuje nadležnost, sastav i organizacija radnih tela skupštine." Pravobranilac opštine podneo je zahtev za priznavanje prava na solidarnu pomoć. S obzirom da, Pravobranioca opštine, u skladu sa Odlukom o pravobranilaštvu, postavlja Opštinsko veće, da li u ovom slučaju o pravu Pravobranioca, može odlučivati radno telo Skupštine opštine - Komisija za kadrovska, administrativna pitanja i radne odnosе? Na osnovu Poslovnika Skupstine opštine: "Komisija za kadrovska i administrativna pitanja i radne odnose odlučuje u prvom stepenu o pojedinačnim pravima izabranih, imenovanih i postavljenih lica u okviru radno pravnog statusa u skladu sa zakonom, ovim Statutom i odlukama organa opštine, predlaže Skupštini opštine donošenje odluka o izboru, imenovanju i razrešenju iz nadležnosti Skupštine opštine u svim slučajevima gde se izbor, imenovanje i razrešenje ne vrši po posebnom postupku propisanom Statutom i Poslovnikom, daje predloge i mišljenja Skupštini o ispunjenosti uslova za razrešenje tih lica i o pitanjima naknade troškova odbornicima, plata i naknada licima biranima i imenovanim u organe skupštine i licima angažovanim u organima skupštine i licima koja skupština postavlja u skladu sa zakonom i odlukama Skupštine. Komisiju za kadrovska i administrativna pitanja i radne odnose čini predsednik i četiri člana koje imenuje Skupština iz rada odbornika i građana." Potrebno je pojašnjenje u smislu da li o pravu pravobranioca može da odlučuje ovo radno telo ili je neophodno da se izvrši izmena Kolektivnog ugovora kod poslodavca?
Članom 3. Zakona o zaposlenima u AP i JLS predviđeno je između ostalog da je funkcioner izabrano, imenovano, odnosno postavljeno lice (osim službenika na položaju) u organima autonomne pokrajine i jedinice lokalne samouprave, odnosno u organima gradske opštine, kao i u službama i organizacijama koje oni osnivaju prema posebnom propisu. Članom 4. je dalje predviđeno da za funkcionere u jedinicama lokalne samouprave, prava i dužnosti u ime poslodavca, vrši skupština grada, opštine ili gradske opštine, odnosno radno telo skupštine koje je utvrđeno statutom ili aktom skupštine kojim se uređuje nadležnost, sastav i organizacija radnih tela skupštine.
Naposletku, članom 10. istog zakona propisano je da izabrani i imenovani funkcioneri prava iz radnog odnosa ostvaruju kod poslodavca iz člana 4. ovog zakona danom izbora, odnosno imenovanja na funkciju, na osnovu akta o izboru, odnosno imenovanju. Postavljeni funkcioneri prava i dužnosti iz radnog odnosa kod poslodavca iz člana 4. ostvaruju danom postavljenja na funkciju na osnovu akta o postavljenju.
Rešenjem nadležnog organa, odnosno radnog tela iz člana 4. ovog zakona, utvrđuju se prava i dužnosti funkcionera iz st. 1. i 2. ovog člana.
Da li se zaposlenom koji se prima u radni odnos na određeno vreme, zbog povrećanog obima posla, na radno mesto za koje je predviđeno zvanje savetnik, može odrediti koeficijent za višeg stručnog saradnika, u skladu sa Uredbom o koeficijentima za obračun plata zaposlenih u državnim organima, s obzirom da ima više od 3 godine radnog staža (zaposleni je već ostvarivao platu u JLS sa koeficijentom predviđenim za stručnog staradnika, a da je u međuvremenu stekao radni staž u trajanju više od 3 godine)?
Može. U članu 68a. Zakona o zaposlenima u AP i JLS se kaže da se pod radnim iskustvom u struci u smislu odredaba ovog zakona podrazumeva radno iskustvo na poslovima u okviru zahtevane vrste i stepena stručne spreme, odnosno obrazovanja koje se zahteva za radno mesto čije poslove službenik obavlja. Pri tome, nije od uticaja da li je radno iskustvo u struci stečeno u toku radnog odnosa, odnosno u toku volontiranja ili obavljanja poslova na osnovu ugovora o obavljanju privremenih ili povremenih poslova, dok god ispunjava uslove po pitanju poslova koje je obavljao po ugovoru i školske spreme u to vreme.