Na ovoj stranici SKGO objavljuje odgovore Stručne službe SKGO na pitanja koja iz lokalnih uprava dobija u vezi sa funkcionisanjem lokalne samouprave u različitim oblastima i sa primenom nadležnosti i poslova gradova i opština.
Odgovori su dati polazeći od prethodnih iskustava, uvida i gledišta Stručne službe SKGO o primeni nadležnosti lokalne samouprave, od potvrđene dobre prakse u gradovima i opštinama, kao i od iskustava saradnje SKGO sa partnerima iz republičkih institucija i različitih organizacija koje sarađuju sa lokalnim vlastima u Srbiji. Odgovori Stručne službe SKGO ne predstavljaju zvanično tumačenje primene propisa koji uređuju rad lokalnih vlasti, nego njeno mišljenje u vezi sa konkretnim pitanjem koje je postavljeno.
Baza pitanja i odgovora može se pretraživati preko pojma koje se pojavljuje u određenom pitanju ili odgovoru i preko tematskih oblasti, odnosno podtema, koje čine delove nadležnosti lokalne samouprave u Republici Srbiji.
Sve predloge i komentare u vezi sa ovim servisom možete poslati na e-mejl pitaj@skgo.org
Postavite pitanjeNaše pitanje je da li postoji pravni osnov za usvajanje zahteva zaposlenih za sticanje višeg zvanja i novog koeficijenta za obračun plata?
Shodno čl. 197. Zakona o zaposlenima u AP i JLS raspoređivanje službenika prema pravilnicima o organizaciji i sistematizaciji radnih mesta, donetim u skladu sa ovim zakonom i pratećim podzakonskim aktima, trebalo je da se izvrši do početka primene ovog zakona, dakle do 1.decembra 2016. godine.
Ugovori o radu sa nameštenicima, kojima se nastavlјa njihov radni odnos, trebali su da budu zaklјučeni, takođe, do početka primene ovog zakona.
Članom 172.istog Zakona je propisano da je žalbena komisija u jedinici lokalne samouprave kolegijalni organ koji u drugom stepenu odlučuje o žalbama službenika. Dalјe je propisano da žalbena komisija odlučuje o žalbama službenika na rešenja kojima se odlučuje o njihovim pravima i dužnostima i da je dužna da odluči o žalbi u roku od 15 dana od dana njenog prijema ako ovim zakonom nije drukčije određeno.
Protiv odluke žalbene komisije može da se pokrene upravni spor.
S druge strane, nemštenici, ukoliko smatraju da im je povređeno neko pravo, mogu da pokrenu spor pred nadležnim sudom, a shodno Zakonu o radu.
Dakle, propisano je da se do 1. decembra 2016. godine izvrši raspoređivanje službenika prema pravilnicima o organizaciji i sistematizaciji radnih mesta, donetim u skladu sa ovim zakonom i pratećim podzakonskim aktima i da se sa nameštenicima zaklјuče ugovori o radu, što dalјe znači da se ne postupa po zahtevim zaposlenih za sticanje viših zvanja odnosno koeficijenata, već je reč o zakonskoj obavezi da se raspoređivanje izvrši. Ukoliko službenici ili nameštenici smatraju da im je povređeno neko pravo podnose žalbu žalbenoj komisiji odnosno pokreću spor pred nadležnim sudom.
Shodno članu 20. Zakona o zaposlenima u AP i JLS službenik ima pravo da napreduje u službi sticanjem višeg zvanja utvrđenog ovim zakonom i sticanjem višeg platnog razreda utvrđenih zakonom kojim se uređuju plate zaposlenih u autonomnoj pokrajini i jedinici lokalne samouprave, ali će se odredbe člana 20. koje se odnose na napredovanje u platne razrede primenjivati po donošenju propisa kojim će se urediti platni razredi za zaposlene u autonomnim pokrajinama i jedinicama lokalne samouprave.
Članom 197. stav 3. Zakona o zaposlenima u autonomnim pokrajinama i jedinicama lokalne samouprave propisano je da izuzetno, za rad na poslovima u zvanju mlađeg savetnika službenik može biti raspoređen najduže do isteka perioda od četiri godine, ako do stupanja na snagu ovog zakona, ima najmanje pet godina provedenih u radnom odnosu u istoj gradskoj, opštinskoj upravi ili upravi gradske opštine, sa stečenim visokim obrazovanjem na osnovnim akademskim studijama u obimu od najmanje 180 ESPB bodova, osnovnim strukovnim studijama, odnosno studijama u trajanju do tri godine i položen državni stručni ispit, dok je stavom 4. istog člana propisano da izuzetno, za rad na poslovima u zvanju mlađeg saradnika službenik može biti raspoređen najduže do isteka perioda od četiri godine, ako do stupanja na snagu ovog zakona, ima najmanje četiri godine provedene u radnom odnosu u istoj gradskoj, opštinskoj upravi ili upravi gradske opštine sa sečenim srednjim obrazovanjem u četvorogodišnjem trajanju i položen državni stručni ispit. Imajući u vidu citiranu odredbu zakona, pitanje je koji su to izuzetni slučajevi u kojima službenik za rad na poslovima u zvanju mlađeg savetnika odnosno mlađeg saradnika može biti raspoređen najduže do isteka perioda od četiri godine, ukoliko ispunjava uslove propisane stavom 3. i 4. pomenutog člana Zakona o zaposlenima u autonomnim pokrajinama i jedinicama lokalne samouprave?
Zakonom o zaposlenima u AP i JLS je u čl. 197. propisano u pitanju citirano. Međutim, Zakonom se ne određuje koji su to izuzetni slučajevi kada dolazi do primene člana 197. Subjekti iz čl. 1. Zakona o zaposlenima u AP i JLS, shodno svojim organizacionim potrebama, utvrđuju postojanje neophodnosti za primenom čl. 197. Zakona, uz uvažavanje zakonskog okvira i pratećih uredbi.
Da li je 10% anagažovanih lica na određeno vreme ili po osnovu ugovora, od zaposlenih na neodređeno vreme čiji je broj po Odluci 159, 15 ili 16 lica?
U konkretnom slučaju, 10% broja zaposlenih na neodređeno vreme kod organizacionog oblika je 15 lica.
Da li za v.d. načelnika opštinske uprave od strane opštinskog veća može da bude postavlјen zaposleni koji ima 8 godina radnog iskustva na pravnim poslovima sa višom školom, a 4 godine radnog iskustva sa pravnim fakultetom u opštinskoj upravi, ukupno 12 godina? Kakvo je tumačenje odredabe „radno iskustvo u struci“odnosno da li navedeno lice može vršiti poslove v.d. načelnika na položaju na koje je postavlјeno ako ne ispunjava uslove? U slučaju da navedeno lice da ostavku na položaj v.d. načelnika odnosno kada proteknu 3 meseca od dana postavlјenja, a po zakonu treba da bude raspoređeno na radno mesto na kome je bio raspoređen do postavlјenja, ko će ga rasporediti na to radno mesto ako se po raspisanom konkursu na položaj načelnika niko nije javio odnosno ukoliko načelnik uprave nije postavlјen?
Članom 56. Zakona o zaposlenima u AP i JLS se propisuje:
“Do postavlјenja službenika na položaj u autonomnoj pokrajini, u slučaju kada on nije postavlјen, kao i kada nije u mogućnosti da obavlјa dužnost duže od 30 dana, pokrajinski organ nadležan za njegovo postavlјenje, može postaviti vršioca dužnosti - službenika koji ispunjava utvrđene uslove za radno mesto službenika na položaju, najduže na tri meseca, bez sprovođenja javnog konkursa.
Ukoliko nije postavlјen načelnik uprave, kao ni njegov zamenik, do postavlјenja načelnika uprave, kao i kada načelnik uprave nije u mogućnosti da obavlјa dužnost duže od 30 dana, Veće može postaviti vršioca dužnosti - službenika koji ispunjava utvrđene uslove za radno mesto službenika na položaju, koji će obavlјati poslove načelnika uprave, najduže na tri meseca, bez sprovođenja javnog konkursa.
Ukoliko službenik na položaju nije postavlјen, javni konkurs za popunjavanje položaja se oglašava u roku od 15 dana od postavlјenja vršioca dužnosti.
U slučaju da se javni konkurs ne okonča postavlјenjem na položaj, status vršioca dužnosti može se produžiti najduže još tri meseca.
Po isteku roka iz st. 1, 2. i 4. ovog člana postavlјeni službenik se raspoređuje na radno mesto na kome je bio raspoređen do postavlјenja”.
Članom 54. Zakona o lokalnoj samoupravi je propisano sledeće:
“Opštinskom upravom, kao jedinstvenim organom, rukovodi načelnik.
Za načelnika opštinske uprave može biti postavlјeno lice koje ima završen pravni fakultet, položen ispit za rad u organima državne uprave i najmanje pet godina radnog iskustva u struci.
U opštinskoj upravi obrazovanoj kao jedinstveni organ, za vršenje srodnih poslova, mogu se obrazovati unutrašnje organizacione jedinice”.
Iz navedenog proizilazi da za načelnika uprave može biti postavlјeno lice koje ima završen pravni fakultet, položen ispit za rad u organima državne uprave i najmanje pet godina radnog iskustva u struci. Dakle, reč je o pet godina iskustva u struci nakon završenog pravnog fakulteta. Dalјe, veće može postaviti vršioca dužnosti - službenika koji ispunjava utvrđene uslove za radno mesto službenika na položaju odnosno koji ima završen pravni fakultet, položen ispit za rad u organima državne uprave i najmanje pet godina radnog iskustva u struci nakon završenog pravnog fakulteta. Za vršioca dužnosti službenika na položaju može biti postavlјeno samo ono lice koje ispunjava navedene uslove.
Ukoliko je reč o aktu suprotnom zakonskim odredbama isti treba da bude poništen odnosno ukinut, a u zavisnosti od čega dolazi do poništavanja pravnih posledica koji je proizveo ili se onemogućava dalјe proizvođenje takvih posledica, što dalјe znači da nije potrebno donositi novo rešenje kojim se postavlјeni službenik raspoređuje na radno mesto na kome je bio raspoređen do postavlјenja.
Naime, član 4. Uredbe o programu i načinu polaganja državnog stručnog ispita propisuje da državni službenik koji je položio državni stručni ispit po programu za kandidate sa stečenim srednjim obrazovanjem, a u toku rada je stekao viši stepen obrazovanja, dužan je da, pre premeštaja na radno mesto za koje je uslov viši stepen obrazovanja, položi državni stručni ispit po programu za kandidate sa stečenim visokim obrazovanjem. U praksi se pojavila sledeća situacija : Lica su u radnom odnosu od 1990. godine i imaju položen stručni ispit sa srednjom školom. U međuvremenu su stekli više obrazovanje, odnosno visoko sa 180 bodova. Raspoređeni su na radna mesta sa visokim obrazovanjem, a koeficijenti za plate su im određeni sa srednjom školom. Dobili su rešenje do kada moraju da polože stručni ispit. Da li je navedena lica prvo trebalo uputiti na polaganje stručnog ispita sa višom, odnosno visokom stručnom spremom, pa ih tek onda rasporediti na navedena radna mesta i u skladu sa stručnom spremom im dodeliti koeficijent?
Članom 124. Zakona o zaposlenima u AP I JLS je propisano da po završenom dodatnom obrazovanju, službenik se premešta na nepopunjeno radno mesto razvrstano u najniže zvanje za stepen obrazovanja koji je stekao dodatnim obrazovanjem.
Službenik je dužan da u roku od šest meseci položi državni stručni ispit prema planu i programu za stepen obrazovanja koji je stekao dodatnim obrazovanjem.
Članom 131. istog Zakona se propisuje da službenik, koji je u radnom odnosu na neodređeno vreme dužan je da ima položen državni stručni ispit.
Službenik koji ima položen stručni ispit za zaposlene u državnim organima ne polaže državni stručni ispit.
Članom 163. Zakona o zaposlenima u AP i JLS se predviđa da službeniku prestaje radni odnos po sili zakona ako ne položi državni stručni ispit prema planu i programu za stepen stručne spreme koji je stekao dodatnim obrazovanjem.
Najzad, čl. 201. Ovog Zakona je propisano da zaposleni na službeničkim radnim mestima koji nemaju položen državni stručni ispit u skladu sa članom 130. ovog zakona, mogu da nastave sa radom na tom radnom mestu najduže šest meseci od početka primene ovog zakona.
Ukoliko službenik ne položi državni stručni ispit u roku iz stava 1. ovog člana, prestaje mu radni odnos.
Poslovi i ovlašćenja, koji su utvrđeni ovim zakonom, ne uvode obavezu dodatnog zapošlјavanja i jedinice lokalne samouprave će ih obavlјati u skladu sa propisima koji uređuju zapošlјavanje u jedinicama lokalne samouprave.
Dakle, službenik se premešta na nepopunjeno radno mesto razvrstano u najniže zvanje za stepen obrazovanja koji je stekao dodatnim obrazovanjem, a dužan je da u roku od šest meseci položi državni stručni ispit prema planu i programu za stepen obrazovanja koji je stekao dodatnim obrazovanjem.