Na ovoj stranici SKGO objavljuje odgovore Stručne službe SKGO na pitanja koja iz lokalnih uprava dobija u vezi sa funkcionisanjem lokalne samouprave u različitim oblastima i sa primenom nadležnosti i poslova gradova i opština.
Odgovori su dati polazeći od prethodnih iskustava, uvida i gledišta Stručne službe SKGO o primeni nadležnosti lokalne samouprave, od potvrđene dobre prakse u gradovima i opštinama, kao i od iskustava saradnje SKGO sa partnerima iz republičkih institucija i različitih organizacija koje sarađuju sa lokalnim vlastima u Srbiji. Odgovori Stručne službe SKGO ne predstavljaju zvanično tumačenje primene propisa koji uređuju rad lokalnih vlasti, nego njeno mišljenje u vezi sa konkretnim pitanjem koje je postavljeno.
Baza pitanja i odgovora može se pretraživati preko pojma koje se pojavljuje u određenom pitanju ili odgovoru i preko tematskih oblasti, odnosno podtema, koje čine delove nadležnosti lokalne samouprave u Republici Srbiji.
Sve predloge i komentare u vezi sa ovim servisom možete poslati na e-mejl pitaj@skgo.org
Postavite pitanjeDa li predsednik opštine može dati ovlašćenje pomoćniku predsednika opštine da u njegovom odsustvu potpisuje nalog za prenos sredstava, do povratka zamenika predsednika sa bolovanja. Naime zamenik predsednika koji ima takvo ovlašćenje je na dužem bolovanju?
U skladu sa članom 43. Zakona o lokalnoj samoupravi predsednika opštine bira skupština opštine, iz reda odbornika, na vreme od četiri godine, tajnim glasanjem, većinom glasova od ukupnog broja odbornika skupštine opštine. Predsednik opštine ima zamenika koji ga zamenjuje u slučaju njegove odsutnosti i sprečenosti da obavlja svoju dužnost. Predsednik skupštine opštine predlaže kandidata za predsednika opštine. Kandidat za predsednika opštine predlaže kandidata za zamenika predsednika opštine iz reda odbornika, koga bira skupština opštine na isti način kao predsednika opštine.
Predsedniku opštine i zameniku predsednika opštine izborom na ove funkcije prestaje mandat odbornika u skupštini opštine. Predsednik opštine i zamenik predsednika opštine su na stalnom radu u opštini.
Shodno članu 44. Zakona o lokalnoj samoupravi, koji govori o nadležnostima predsednika opštine, između ostalog predsednik opštine je naredbodavac za izvršenje budžeta.
Dakle, imajući u vidu navedene odredbe, jedini naredbodavac za izvršenje budžeta može biti predsednik opštine, odnosno zamenik predsednika opštine u slučaju njegove odsutnosti i sprečenosti da obavlja svoju dužnost.
U čijoj nadležnosti je donošenje pravilnika o pravu na mobilne telefone za funkcionere u organima grada. Da li kadrovskoj komisiji Skupštine grada ili nekog drugog?
Zakonom o lokalnoj samoupravi propisano je da skupština donosi propise i druge opšte akte (član 32. stav 1. tačka 6)). Imajući u vidu da je pomenuti Pravilnik opšti akt kojim se, između ostalog uređuje određeni proces unutar organa, mišljena smo da isti donosi Skupština JLS, osim ako zakonom nije drugačije određeno. Ujedno, reč je o funkcionerima i o njihovim pravima odlučuje skupštinsko radno telo, koje će na osnovu Pravilnika doneti rešenje kojim odlučuje o pravu funkcionera na upotrebu službenog mobilnog telefona.
Takođe, u Modelu Statuta grada koji je izradila Stalna konferencija gradova i opština se u delu koji govori o prezumpciji nadležnosti kaže se da „poslove Grada vrše organi Grada u okviru svoje nadležnosti utvrđene zakonom i ovim statutom. Ako zakonom ili drugim propisom nije utvrđeno koji organ je nadležan za obavljanje poslova iz nadležnosti Grada, sve poslove koji se odnose na uređivanje odnosa iz nadležnosti Grada vrši Skupština grada, a poslove koji su po svojoj prirodi izvršni, vrši gradonačelnik. Ako se prema prirodi posla ne može utvrditi nadležnost u skladu sa stavom 2. ovog člana, nadležna je Skupština grada“.
Dakle, svi interni akti u JLS kojima se uređuju prava i obaveze, odnosno procesi unutar organa smatraju se opštim aktima bez obzira na formu akta (pravilnik, uputstva, naredba, itd.) i da je donosilac tog akta isključivo skupština, osim ako zakonom nije drugačije određeno, te stoga smatramo da je i akt o pravu odnosno korišćenju mobilnih telefona za funkcionere u organima grada opšti akt i da je za njegovo donošenje nadležna skupština.
Kada lokalna samouprava raspiše interni konkurs, da li se na taj konkurs za državnog službenika, mogu prijaviti nameštenici bez obzira u kojoj su vrsti radnih mesta raspoređeni?
U skladu sa članom 84. Zakona o zaposlenima u AP i JLS na internom konkursu mogu da učestvuju službenici zaposleni na neodređeno vreme u svim organima, službama i organizacijama iz člana 1. st. 1. i 2. ovog zakona kod poslodavca koji oglašava interni konkurs. Pravo učešća na internom konkursu imaju službenici u istom zvanju ili službenici koji ispunjavaju uslove za napredovanje u zvanje u koje je razvrstano radno mesto koje se popunjava.
Iz navedenih odredbi zaključujemo da nameštenici ne mogu učestvovati u internom konkursu. Nameštenici, međutim, mogu konkurisati na upražnjena službenička mesta na javnom konkursu, ukoliko ispunjavaju sve uslove.
Da li ustanova za sport može da se organizuje kao javno preduzeće?
Članom 110. Zakona o sportu („Sl. glasnik RS“, br. 10/2016) kojim je propisano da JLS u skladu sa zakonom kojim se uređuju javne službe može osnivati ustanove u oblasti sporta i da u svom budžetu može da obezbedi sredstva za rad konkretne ustanove, u skladu sa zakonom. Takođe, navedenim zakonom je propisano i da privredna društva za obavljanje sportske delatnosti mogu osnivati fizička ili pravna lica u skladu sa zakonom.
Polazeći o ovih odredbi koje ne sadrže pravni osnov za osnivanje ustanove kao javnog preduzeća, zaključak je da ustanova u oblasti sporta ne može da se osnuje kao javno preduzeće.
Da li se prilikom utvrđivanja prava na prekovremeni rad za službenike na položaju, odnosno načelnike uprava, primenjuje član 25. Zakona o sistemu plata zaposlenih u javnom sektoru koji predviđa ograničenje prava na uvećanje plate?
Članom 25. Zakona o sistemu plata zaposlenih u javnom sektoru („Sl. glasnik RS“, br. 18/2016, 108/2016, 113/2017, 95/2018, 86/2019 i 157/2020) je propisano:
„Zaposleni koji rade na radnim mestima koja su aktom Vlade iz člana 10. ovog zakona utvrđena kao rukovodeća radna mesta i zaposleni koji rade na radnim mestima čiji opis poslova uključuje odgovornost vezanu za rukovođenje organom, organizacijom ili drugim organizacionim oblikom u javnom sektoru, za vreme provedeno na radu na poslovima rukovodećeg radnog mesta, kao i državni službenici na položaju, odnosno službenici na položaju u organima autonomne pokrajine i jedinice lokalne samouprave i funkcioneri, nemaju pravo na uvećanje plate iz člana 18. stav 1. tačka 1)-4) i st. 3. i 4. ovog zakona“.
Dakle, navedenim odredbama člana 25. se ukazuje da ova lica nemaju pravo na uvećanje plate, između ostalog, za prekovremeni rad (čl. 18 st. 1 tač. 3 Zakona o sistemu plata zaposlenih u javnom sektoru).
Članom 48. Zakona o zaposlenima u autonomnim pokrajinama i jedinicama lokalne samouprave je propisano da je položaj radno mesto na kome službenik ima ovlašćenja i odgovornosti u vezi sa rukovođenjem i usklađivanjem rada organa, službe ili organizacije autonomne pokrajine, odnosno gradske, opštinske uprave ili uprave gradske opštine i da su u jedinici lokalne samouprave i gradskoj opštini, položaji u smislu odredaba ovog zakona, radna mesta načelnika gradske, opštinske, odnosno uprave gradske opštine i njihovih zamenika.
Dakle, članom 25. Zakona o sistemu plata zaposlenih u javnom sektoru je propisano da službenici na položaju u jedinicama lokalne samouprave (načelnik i zamenik načelnika uprave) nemaju pravo na uvećanje plate na osnovu prekovremenog rada.