Shodno članu 40. Zakona o zaposlenima u autonomnim pokrajinama i jedinicama lokalne samouprave ("Sl. glasnik RS", br. 21/2016, 113/2017, 95/2018, 113/2017 - dr. zakon, 95/2018 - dr. zakon i 86/2019 - dr. zakon) službenik je dužan da o svom dodatnom radu obavesti poslodavca. Službenik može, uz pismenu saglasnost poslodavca, van radnog vremena da radi za drugog poslodavca ako dodatni rad nije zabranjen posebnim zakonom ili drugim propisom, ako ne stvara mogućnost sukoba interesa ili ne utiče na nepristrasnost rada službenika.

Na osnovu člana 41. Zakona o zaposlenima u autonomnim pokrajinama i jedinicama lokalne samouprave saglasnost za dodatni rad službenika daje poslodavac. Saglasnost poslodavca nije potrebna za dodatni naučnoistraživački rad, objavljivanje autorskih dela i rad u kulturno-umetničkim, humanitarnim, sportskim i sličnim udruženjima, ali poslodavac može zabraniti i ovakav rad ako se njime onemogućava ili otežava rad službenika, šteti ugledu poslodavca, odnosno stvara mogućnost sukoba interesa ili utiče na nepristrasnost rada službenika.

Dakle, obaveza službenika je da o svom dodatnom radu obavesti poslodavca, a poslodavac mu za to može dati pismenu saglasnost, ako dodatni rad nije zabranjen posebnim zakonom ili drugim propisom, ako ne stvara mogućnost sukoba interesa ili ne utiče na nepristrasnost rada službenika.

Članom 45. stav 1. Zakona o inspekcijskom nadzoru („Službeni glasnik RS”, br. 36/15, 44/18 - dr. zakon, 95/18) propisano je da radom inspekcije može rukovoditi lice koje pored uslova utvrđenih ovim zakonom za rad na radnom mestu inspektora ima i najmanje pet godina radnog iskustva na poslovima inspekcijskog nadzora, odnosno u oblasti koja je pod nadzorom te inspekcije. 

Inspekcija u smislu člana 3. stav 1. tačka 1) ZOIN-a jeste organ u sastavu, unutrašnja organizaciona jedinica ili inspektori organa državne uprave, odnosno organa autonomne pokrajine ili jedinice lokalne samouprave ili drugog subjekta sa javnim ovlašćenjima, koja vrši inspekcijski nadzor.

Iako u postavljenom pitanju to nije naglašeno, pretpostavljamo da se radi o rukovodiocu organizacione jedinice koja u svom sastavu ima više inspekcija. Ta organizaciona jedinica se upodobljava inspekciji iz člana 45. stav 1. ZOIN-a, te ukoliko kandidat za rukovodioca ispunjava uslov najmanje pet godina u jednoj od oblasti pod nadzorom inspekcije u sastavu te organizacione jedinice, mišljenja smo da je to lice ispunilo zakonski uslov iz člana 45. stav 1. ZOIN-a.

Postavljanje klima uređaja na stambenim zgradama predstavlja radove na investicionom održavanju, u smislu člana 2. tačka 36) Zakona o planiranju i izgradnji („Sl. glasnik RS”, br. 72/09, 81/09 - ispravka, 64/10 -US, 24 /11, 121/12, 42/13 -US, 50/13 -US, 98/13 -US, 132/14, 145/14, 83/18, 31/19, 37/19 - dr. zakon, 9/20 i 52/21) – izvođenje građevinsko-zanatskih, odnosno drugih radova zavisno od vrste objekta u cilju poboljšanja uslova korišćenja objekta u toku eksploatacije.

Prema članu 145. navedenog zakona izvođenje radova na investicionom održavanju objekta vrši se na osnovu rešenja kojim se odobrava izvođenje tih radova, koje u skladu sa zakonom izdaje organ nadležan za izdavanje građevinskih dozvola. Inspekcijski nadzor vrši građevinska inspekcija.

Pogledati: http://gradjevinskedozvole.rs/pitanja-i-odgovori.php

Kada je reč o buci koja potiče od klima uređaja koju koriste pravna lica i preduzetnici za potrebe delatnosti koju obavljaju, nadležan je inspektor za zaštitu životne sredine saglasno Zakonu o zaštiti od buke u životnoj sredini („Sl. glasnik RS”, br. 36/09 i 88/10).

Odredbe člana 15. stav 1. Odluke o komunalnom redu („Sl. list grada Beograda” br. 10/11, 60/12, 51/14, 92/14, 2/15, 11/15, 61/15, 75/16, 19/17, 50/18, 92/18, 118/18, 26/19, 52/19, 60/19, 17/20, 89/20, 106/20, 138/20 i 152/20), u pogledu uslova i postupka postavljanja klima uređaja na spoljni deo zgrade, upućuju na primenu propisa kojima se uređuje izvođenje radova na ugradnji postrojenja, instalacija i opreme.

St. 2–4. navedene Odluke uređena su druga pitanja u vezi sa postavljanjem klima uređaja koja se odnose na način postavljanja uređaja ( zaštita same i susedne zgrade od oštećivanja, bezbednost građana i okoline i onemogućavanje izlivanja kondenzata na spoljne delove zgrada, površinu javne namene i površinu u javnom korišćenju). Stavom 5. propisani su dodatni uslovi za postavljanje klima uređaja na zgradi koja je utvrđena kao kulturno dobro, koja uživa prethodnu zaštitu ili se nalazi u prostornoj kulturno istorijskoj celini, odnosno celini koja uživa prethodnu zaštitu.

Kada je reč o buci i drugim vidovima ometanja suseda radom klima uređaja, treba imati u vidu i odredbe člana 4. Odluke o opštim pravilima kućnog reda u stambenim i stambeno-poslovnim zgradama na teritoriji grada Beograda („Sl.list grada Beograda”, br 101/19), prema kojima su stanari dužni da posebne, zajedničke delove zgrade i zemljište za redovnu upotrebu zgrade koriste sa potrebnom pažnjom i čuvaju od oštećenja i kvara, na način da ne ometaju ostale stanare u mirnom korišćenju posebnog i zajedničkog dela zgrade i da ne ugrožavaju bezbednost drugih lica.

Nadzor nad primenom odredaba navedenih odluka vrši komunalna inspekcija, što je u nedostatku preciznijih propisa jedini osnov za preduzimanje inspekcijskih mera u ovoj oblasti usmerenih na uređenost i zaštitu zgrade, bezbednost građana i okoline, kao i mirno korišćenje stana (komunalni red, odnosno kućni red).

Žičane ograde na javnoj površini –Građenje zidanih ograda, odnosno postavljanje žičanih i drvenih ograda uređuje Zakon o planiranju i izgradnji i propisi doneti na osnovu tog zakona, nad kojima inspekcijski nadzor vrši građevinska inspekcija.

Za postavljanje žičane ili drvene ograde nije potrebno pribavljati akt nadležnog organa za gradnju, odnosno akt za izvođenje radova, saglasno članu 144. Zakona o planiranju i izgradnji i Pravilniku o posebnoj vrsti objekata i posebnoj vrsti radova za koje nije potrebno pribavljati akt nadležnog organa, kao i vrsti objekata koji se grade, odnosno vrsti radova koji se izvode, na osnovu rešenja o odobrenju za izvođenje radova, kao i obimu i sadržaju i kontroli tehničke dokumentacije koja se prilaže uz zahtev i postupku koji nadležni organ sprovodi ("Sl. glasnik RS", br. 102/20, 16/21).

Međutim, kada je u pitanju postavljanje žičane ili drvene ograde, moraju biti ispoštovane odredbe planskog dokumenta kojim je obuhvaćena parcela na koju se postavlja ograda, bez obzira na činjenicu što nije potrebno pribavljati akt nadležnog organa za gradnju, odnosno akt za izvođenje radova.

Kada je reč o postavljanju žičanih i drvenih ograda na javnim površinama i, s tim u vezi, pitanje nadležnosti komunalne inspekcije, upućujemo vas na Pravni stav utvrđen na 56. sednici svih sudija Upravnog suda održanoj dana 14. 12.2016. godine, koji glasi: „Komunalni inspektor je ovlašćen da donosi rešenja za uklanjanje stvari i drugih predmeta sa površine javne namene ako su oni tu postavljeni protivno propisima, uključu jući i montažno demontažne objekte-ograde”. 

Utvrđeni stav Upravni sud zasniva na članu 34. stav 1. tačka 10) i članu 36. Zakona o komunalnim delatnostima („Sl.glasnik RS”, br. 88/11, 104/16 i 95/18). 

Obrazloženje navedenog stava je dostupno je na: http://www.up.sud.rs/sync/documents/cl78.pdf

Pored iznetog dodajemo da je članom 4. stav 4. Zakona o komunalnim delatnostima propisano ovlašćenje JLS da radi korišćenja, čuvanja i održavanja sredstava za obavljanje komunalnih delatnosti, održavanja čistoće i zaštite životne sredine, opšte uređenosti naselja, spoljnog izgleda objekta i uređenosti površina, može da propiše opšte uslove održavanja komunalnog reda i mere za njihovo sprovođenje.

Na osnovu tog ovlašćenja JLS svojim odlukama uređuju pitanja vezana za komunalni red. Tako su navedenom Odlukom o komunalnom redu koju je donela Skupština grada Beograda u članu 50. uređena pitanja vezana za postavljanje zapreka (stubovi, ograde i druge zapreke) na javnim površinama, koje odredbe može da primeni komunalni inspektor u vršenju nadzora nad ovim vidom zauzeća javnih površina.

Inspekcijski nadzor koji vrši komunalna inspekcija u ovoj oblasti zahteva saradnju sa građevinskom inspekcijom i organizacionom jedinicom koja je nadležna za poslove urbanizma zbog utvrđivanja činjenica koje po prirodi stvari nisu u nadležnosti komunalnog inspektora (vrsta objekta, planska dokumenta, namena površine i dr.).

Članom 3. Uredbe o državnom stručnom ispitu ("Sl. glasnik RS", br. 86/2019 i 28/2021 - ispr.) je propisano da je državni stručni ispit dužan da polaže državni službenik koji je zasnovao radni odnos na neodređeno vreme, ako nema položen državni stručni ispit, odnosno drugi ispit koji je u skladu sa zakonom propisan kao izuzetak od polaganja državnog stručnog ispita, lice koje je na probnom radu i pripravnik u državnom organu.

Shodno članu 5. Uredbe o državnom stručnom ispitu državni stručni ispit mogu polagati lica sa kojima je, u skladu sa zakonom, zaključen ugovor o stručnom osposobljavanju bez naknade, radi stručnog osposobljavanja, odnosno sticanja radnog iskustva i uslova za polaganje državnog stručnog ispita. Državni stručni ispit mogu polagati i druga lica zainteresovana za rad na poslovima za koje je uslov položen državni stručni ispit, a koja su se osposobila za samostalan rad u struci, odnosno samostalno obavljanje poslova i imaju stečeno radno iskustvo u struci u trajanju koje je uslov za polaganje državnog stručnog ispita u stepenu stručne spreme, odnosno obrazovanja odnosnog lica.

Dakle, obaveza polaganja važi za državne službenike koji su zasnovali radni odnos na neodređeno vreme, ako nemaju položen državni stručni ispit, odnosno drugi ispit koji je u skladu sa zakonom propisan kao izuzetak od polaganja državnog stručnog ispita, kao i za lica koje su na probnom radu i pripravnike u državnom organu. Navedena obaveza ne važi za druga lica, već je ostavljena kao mogućnost, a s obzirom na to gradska/opštinska uprava ni ne snosi troškove za polaganje državnog stručnog ispita za ova lica.

Istovremeno, dodajemo da je neophodno da se Pravilnik o unutrašnjem uređenju i sistematizaciji uskladi sa odredbama Zakona o zaposlenima u autonomnim pokrajinama i jedinicama lokalne samouprave.

Sam zahtev za polaganje državnog stručnog ispita podnosi se najkasnije 60 dana pre dana isteka roka u kome je kandidat, saglasno zakonu ili drugom propisu, dužan da položi ispit. Izuzetno, lica iz člana 7. ove uredbe (lica koja nemaju položen državni stručni ispit, a prijavila su se na javni konkurs za popunjavanje položaja u državnom organu u skladu sa propisima o državnim službenicima, odnosno za popunjavanje položaja u autonomnoj pokrajini, jedinici lokalne samouprave i gradu Beogradu) dužna su da podnesu zahtev za polaganje državnog stručnog ispita, narednog dana od dana isteka roka za podnošenje prijava na javni konkurs za popunjavanje položaja u državnom organu u skladu sa propisima o državnim službenicima, odnosno za popunjavanje položaja u organu autonomne pokrajine, jedinice lokalne samouprave ili grada Beograda u skladu sa propisima o zaposlenima u autonomnim pokrajinama i jedinicama lokalne samouprave.

Zahtev za polaganje državnog stručnog ispita podnosi organ u kome je kandidat zaposlen, a može ga podneti i kandidat, ako organ ne podnese zahtev za polaganje državnog stručnog ispita u roku, kao i lica iz čl 5. i 7. ove uredbe (lica koja nemaju položen državni stručni ispit, a prijavila su se na javni konkurs za popunjavanje položaja u državnom organu u skladu sa propisima o državnim službenicima, odnosno za popunjavanje položaja u autonomnoj pokrajini, jedinici lokalne samouprave i gradu Beogradu, kao i lica sa kojima je, u skladu sa zakonom, zaključen ugovor o stručnom osposobljavanju bez naknade, radi stručnog osposobljavanja, odnosno sticanja radnog iskustva i uslova za polaganje državnog stručnog ispita, ali i druga lica zainteresovana za rad na poslovima za koje je uslov položen državni stručni ispit, a koja su se osposobila za samostalan rad u struci, odnosno samostalno obavljanje poslova i imaju stečeno radno iskustvo u struci u trajanju koje je uslov za polaganje državnog stručnog ispita u stepenu stručne spreme, odnosno obrazovanja odnosnog lica).

Organ u kome je kandidat zaposlen, odnosno podnosilac zahteva, dužan je da uplati troškove polaganja državnog stručnog ispita pre polaganja ispita.

Odredbama člana 50. Posebnog kolektivnog ugovora za zaposlene u jedinicama lokalne samouprave ("Sl. glasnik RS", br. 38/2019 i 55/2020) je predviđeno sledeće:

„Zaposleni ima pravo na jubilarnu novčanu nagradu u visini prosečne mesečne zarade bez poreza i doprinosa po zaposlenom u Republici Srbiji prema objavljenom podatku organa nadležnog za poslove statistike, za poslednji mesec u prethodnoj kalendarskoj godini u odnosu na kalendarsku godinu u kojoj se jubilarna nagrada ostvaruje, s tim što se visina novčane nagrade uvećava za 30% i to:

1) Za 10 godina rada u radnom odnosu - u visini mesečne prosečne zarade bez poreza i doprinosa,

2) Za 20 godina rada u radnom odnosu - u visini novčane nagrade iz tačke 1) ovog stava uvećane za 30%,

3) Za 30 godina rada u radnom odnosu - u visini novčane nagrade iz tačke 2) ovog stava uvećane za 30%,

4) Za 35 godina rada u radnom odnosu - u visini novčane nagrade iz tačke 3) ovog stava uvećane za 30%,

5) Za 40 godina rada u radnom odnosu - u visini novčane nagrade iz tačke 4) ovog stava uvećane za 30%.

Zaposleni ostvaruje pravo na jubilarnu nagradu za navršenih 10, 20, 30, 35 i 40 godina rada provedenih u radnom odnosu u državnom organu, organu autonomne pokrajine, odnosno jedinice lokalne samouprave, bez obzira na to u kom organu je zaposleni ostvarivao prava iz radnog odnosa.

U slučaju da je poslodavac preuzeo poslove i zaposlene od drugog poslodavca kao uslov za ostvarivanje prava na jubilarnu nagradu računaju se i godine rada u radnom odnosu kod prethodnog poslodavca.

Jubilarna nagrada se isplaćuje u roku od 30 dana od dana ostvarivanja ovog prava.

Zaposleni ima pravo na jubilarnu nagradu kod poslodavca, ako to pravo u kalendarskoj godini nije ostvario u drugom državnom organu, organu autonomne pokrajine ili jedinice lokalne samouprave u kojem je radio pre rada kod poslednjeg poslodavca.

Pravo iz stava 1. ovog člana, ostvaruju svi zaposleni koji počev od 22. marta 2019. godine navršavaju 10, 20, 30, 35 i 40 godina rada u radnom odnosu u skladu sa ovim članom“.

Dakle, odredbama Posebnog kolektivnog ugovora za zaposlene u jedinicama lokalne samouprave je propisano da se jubilarna nagrada isplaćuje u roku od 30 dana od dana ostvarivanja prava na jubilarnu nagradu.