Na ovoj stranici SKGO objavljuje odgovore Stručne službe SKGO na pitanja koja iz lokalnih uprava dobija u vezi sa funkcionisanjem lokalne samouprave u različitim oblastima i sa primenom nadležnosti i poslova gradova i opština.
Odgovori su dati polazeći od prethodnih iskustava, uvida i gledišta Stručne službe SKGO o primeni nadležnosti lokalne samouprave, od potvrđene dobre prakse u gradovima i opštinama, kao i od iskustava saradnje SKGO sa partnerima iz republičkih institucija i različitih organizacija koje sarađuju sa lokalnim vlastima u Srbiji. Odgovori Stručne službe SKGO ne predstavljaju zvanično tumačenje primene propisa koji uređuju rad lokalnih vlasti, nego njeno mišljenje u vezi sa konkretnim pitanjem koje je postavljeno.
Baza pitanja i odgovora može se pretraživati preko pojma koje se pojavljuje u određenom pitanju ili odgovoru i preko tematskih oblasti, odnosno podtema, koje čine delove nadležnosti lokalne samouprave u Republici Srbiji.
Sve predloge i komentare u vezi sa ovim servisom možete poslati na e-mejl pitaj@skgo.org
Postavite pitanjeU slučaju kada je konstitutivna sednica skupštine JLS sazvana nekoliko dana pre nego što zakonski ističe mandat odbornicima iz prethodnog saziva, a zbog poštovanja roka od 2 meseca nakon objavljivanja konačnih rezultata izbora, da li je potrebno na konstitutivnoj sednici konstatovati da je prestao mandat odbornicima iz prethodnog saziva zbog isteka mandata, kao i da li je potrebno izraditi odluku o prestanku mandata tih odbornika?
Zakonske odredbe ne daju ovlašćenje skupštini jedinice lokalne samouprave da donosi odluke u vezi sa prestankom mandata odbornika iz prethodnog saziva skupštine te jedinice lokalne samouprave.
Naime, odredbama člana 46. stav 1. Zakona o lokalnim izborima definisani su osnovi prestanka mandata odbornika pre isteka vremena na koji su izabrani, te se samo u tim slučajevima, pobrojanim u tač. 1) do 8) donosi odluka o prestanku mandata odbornika. Ove odluke se donose tokom trajanja saziva skupštine u koji je izabran odbornik kojem prevremeno prestaje mandat. Među ovim slučajevima prevremenog prestanka mandata nije navedeno potvrđivanje mandata odbornika novoizabranog saziva skupštine. Ovo stoga što odluke o prestanku mandata odbornika u smislu člana 46. stav 6. i člana 49. stav 1. Zakona o lokalnim izborima, kao što je već navedeno, donosi tekući saziv skupštine jedinice lokalne samouprave, dok bi odluku o prestanku mandata „odlazećeg“ saziva skupštine, po logici stvari, mogao da donese samo „nov“ saziv, što zakon, dakle, ne predviđa.
Konstituisanjem novog saziva skupštine jedinice lokalne samouprave faktički prestaje mandat prethodnog saziva, iako to zakonom nije izričito navedeno, i u toj situaciji, dakle, ne treba donositi posebnu odluku o prestanku mandata prethodnog saziva.
Da li sekretar Skupštine kome nigde ne miruje radni odnos, može da bude primljen u Gradsku upravu u radni odnos na neodređeno vreme i da nakon zasnivanja radnog odnosa podnese zahtev za mirovanje radnog odnosa zbog funkcije koju obavlja?
Članom 40. Zakona o lokalnoj samoupravi propisano je da skupština opštine ima sekretara koji se stara obavljaju stručnih poslova u vezi sa sazivanjem i održavanjem sednica skupštine i njenih radnih tela i rukovodi administrativnim poslovima vezanim za njihov rad. Sekretar skupštine se postavlja, na predlog predsednika opštine, na četiri godine i može biti ponovo postavljen. Za sekretara skupštine opštine može biti postavljeno lice koje ima stečeno visoko obrazovanje iz naučne oblasti pravne nauke na osnovnim akademskim studijama u obimu od najmanje 240 ESPB bodova, master akademskim studijama, specijalističkim akademskim studijama, specijalističkim strukovnim studijama, odnosno na osnovnim studijama u trajanju od najmanje četiri godine ili specijalističkim studijama na fakultetu, sa položenim stručnim ispitom za rad u organima uprave i radnim iskustvom od najmanje tri godine. Skupština opštine može, na predlog predsednika skupštine, razrešiti sekretara i pre isteka mandata. Sekretar može imati zamenika koji ga zamenjuje u slučaju njegove odsutnosti. Zamenik sekretara skupštine opštine postavlja se i razrešava na isti način i pod istim uslovima kao i sekretar.
Iz navedenih odredbi zaključujemo da su sekretar skupštine i zamenik sekretara skupštine na stalnom radu u jedinci lokalne samouprave.
Članom 12. Zakona o zaposlenima u autonomnim pokrajinama i jedinicama lokalne samouprave predviđeno je da danom izbora, imenovanja, odnosno postavljenja, funkcioneru miruju prava i obaveze koje se stiču na radu i po osnovu rada kod poslodavca kod koga je bio u radnom odnosu do izbora, imenovanja, odnosno postavljenja na funkciju. Funkcioner kome miruju prava i obaveze iz stava 1. ovog člana, ima pravo da se u roku od 15 dana od dana prestanka funkcije, vrati na rad kod poslodavca. Ukoliko je funkcioneru pre izbora, imenovanja, odnosno postavljenja, poslodavac bila autonomna pokrajina, odnosno jedinica lokalne samouprave, prava i obaveze iz stava 1. ovog člana, miruju u organu, službi ili organizaciji u kojoj je bio raspoređen na izvršilačkom radnom mestu, do izbora, imenovanja, odnosno postavljenja na funkciju. Ukoliko funkcioner nije u mogućnosti da se vrati kod poslodavca zbog ukidanja organa, službe ili organizacije, funkcioner iz stava 3. ovog člana, ima pravo da se vrati na rad kod poslodavca u organ, službu, odnosno organizaciju koja je preuzela poslove ukinutog organa, službe, odnosno organizacije.
Dakle, da bi funkcioneru mirovala prava i obaveze koje se stiču na radu i po osnovu rada kod poslodavca on mora biti u radnom odnosu kod tog poslodavca pre izbora, imenovanja i postavljenja na funkciju.
Što se zasnivanja radnog odnosa u upravi tiče, radni odnos u autonomnoj pokrajini, odnosno jedinici lokalne samouprave, zasniva se, po pravilu, na neodređeno vreme, putem javnog konkursa. Javni konkurs se sprovodi radi popunjavanja radnih mesta službenika i nameštenika, kao i za prijem pripravnika.
Da li u slučaju da službenik koji je duže vreme na bolovanju, prekine bolovanje godišnjim odmorom ili plaćenim odsustvom, službeniku na zameni mora da se prekine radni odnos na određeno vreme?
Član 70. stav 1. tačka 1) Zakona o zaposlenima u AP i JLS kaže da se radni odnos može zasnovati i za vreme čije trajanje je unapred određeno (radni odnos na određeno vreme) radi zamene odsutnog zaposlenog do njegovog povratka. S obzirom da se ova odredba ne ograničava na konkretni razlog odsustva, radni odnos zaposlenog koji je primljen u radni odnos na određeno vreme trajaće do poslednjeg dana odsustva po svim osnovima odsustva službenika koga menja.
Članom 30. Zakona o izboru narodnih poslanika propisana su ograničenja u pogledu sastava organa za sprovođenje izbora između članova i zamenika članova istih. Obzirom da navedenim zakonom nije propisano ograničenje u pogledu imenovanja između sekretara i članova izborne komisije jedinice lokalne samouprave, da li u smislu člana 30. navedenog zakona, u izbornoj komisiji JLS mogu biti imenovani član i sekretar iste koji su rođena braća od zajednickih roditelja (u drugom stepenu pobočne linije krvnog srodstva)?
Član 30. Zakona o izboru narodnih poslanika, koji se shodno primenjuje i na izbor odbornika, propisuje zabranu međusobnog srodstva samo u pogledu članova i zamenika članova izborne komisije.
Imajući u vidu da je članom 33. stav 3. Zakona o izboru narodnih posla propisano da „Republička izborna komisija ima sekretara koga imenuje Narodna skupština Republike Srbije iz reda stručnih radnika svoje službe, koji učestvuje u radu komisije bez prava odlučivanja“, kao i da je članom 30. stav 5. propisano da pravo glasa u Republičkoj izbornoj komisiji ili biračkom odboru ima samo član tog organa, ili, u njegovom odsustvu, zamenik“, jasno je da se sekretar Republičke izborne komisije ne smatra članom izborne komisije u smislu člana 30. Zakona o izboru narodnih poslanika, tako da se ne postavlja pitanje srodstva nekog člana ili zamenika člana izborne komisije sa sekretarom te komisije.
U skladu s iznetim, ne postoje zakonske smetnje da u istoj izbornoj komisiji, kao član i sekretar, budu rođena braća. Ovakvo rešenje ima svoju logiku u zakonskom razlikovanju položaja sekretara u odnosu na članove izborne komisije, s obzirom na to da sekretar ne može da učestvuje u donošenju odluka izborne komisije, već samo može da učestvuje u njenom radu.
Na koji način i da li smeju zaposleni u JLS, ako rade na implementaciji projekta van svog radnog vremena, a maksimalno do 30%, da imaju neku nadoknadu i na koji način bi to finansijska služba mogla da reguliše?
Posebnim kolektivnim ugovorom za zaposlene u jedinicama lokalne samouprave ("Sl. glasnik RS", br. 38/2019 i 55/2020) je propisana mogućnost dodatka za prekovremeni rad.
Naime, članom 39. Posebnog kolektivnog ugovora za zaposlene u jedinicama lokalne samouprave je predviđeno sledeće:
„Zaposleni koji po pismenom nalogu poslodavca radi duže od punog radnog vremena ima pravo na dodatak za prekovremeni rad u visini od vrednosti sata osnovne plate uvećane za 26%.
Pretpostavljeni je dužan da izda pismeni nalog kojim obaveštava zaposlenog o obavezi da radi prekovremeno.
Poslodavac je dužan da izvrši obračun i isplatu dodatka za prekovremeni rad prilikom isplate plate.
Izuzetno, na zahtev zaposlenog, umesto dodatka za prekovremeni rad, zaposlenom se mogu omogućiti slobodni sati u narednom mesecu od meseca u kojem je obavljao prekovremeni rad, tako što za svaki sat prekovremenog rada ostvaruje sat i po vremena slobodno“.
Dakle, u slučajevima kada zaposleni radi duže od punog radnog vremena, uz izdat pismeni nalog pretpostavljenog kojim obaveštava zaposlenog o obavezi da radi prekovremeno, ostvaruje pravo na navedeni dodatak za prekovremeni rad u visini od vrednosti sata osnovne plate uvećane za 26%.