Na ovoj stranici SKGO objavljuje odgovore Stručne službe SKGO na pitanja koja iz lokalnih uprava dobija u vezi sa funkcionisanjem lokalne samouprave u različitim oblastima i sa primenom nadležnosti i poslova gradova i opština.
Odgovori su dati polazeći od prethodnih iskustava, uvida i gledišta Stručne službe SKGO o primeni nadležnosti lokalne samouprave, od potvrđene dobre prakse u gradovima i opštinama, kao i od iskustava saradnje SKGO sa partnerima iz republičkih institucija i različitih organizacija koje sarađuju sa lokalnim vlastima u Srbiji. Odgovori Stručne službe SKGO ne predstavljaju zvanično tumačenje primene propisa koji uređuju rad lokalnih vlasti, nego njeno mišljenje u vezi sa konkretnim pitanjem koje je postavljeno.
Baza pitanja i odgovora može se pretraživati preko pojma koje se pojavljuje u određenom pitanju ili odgovoru i preko tematskih oblasti, odnosno podtema, koje čine delove nadležnosti lokalne samouprave u Republici Srbiji.
Sve predloge i komentare u vezi sa ovim servisom možete poslati na e-mejl pitaj@skgo.org
Postavite pitanjeOpštinska uprava je tražila da se dostavi tržišna vrednost katastarskih parcela u skladu sa sa članom 3. stav 1. Zakona o pretvaranju prava korišćenja u pravo svojine na građevinskom zemljištu uz naknadu. Saglasno tome, dostavljena je prosečna cena kvadratnog metra građevinskog zemljišta iz Odluke i zona. Problem je što je podnosilac zahteva uložio žalbu Opštinskom veću gde je navedeno da je u pitanju deo parcele koja se vodi kao gradsko građevinsko zemljište, a način korišćenja i katastarska klasa je kanal i zbog toga se smatra da treba da se plati manje. Nije doneta Odluka za utvrđivanje prosečne cene drugog zemljišta, a sada se traži obaveštenje u skladu sa dostavljenim podacima. Kako postupiti u navedenom slučaju?
Odredbom člana 3. stav 1. Zakona o pretvaranju prava korišćenja u pravo svojine na građevinskom zemljištu uz naknadu („Sl. glasnik RS“, br. 64/15), propisano je da visinu naknade za konverziju utvrđuje organ jedinice lokalne samouprave nadežan za imovinsko pravne odnose, u skladu sa aktom o utvrđivanju prosečne cene kvadratnog metra odgovarajućih nepokretnosti po zonama za utvrđivanje poreza na imovinu, donetim od strane jedinice lokalne samouprave, na teritoriji na kojoj se nalazi građevinsko zemljište za koje je podnet zahtev za konverziju i sprovedenog postupka u skladu sa ovim zakonom, po tržišnoj vrednosti predmetnog građevinskog zemljišta, u skladu sa propisom kojim se uređuje porez na imovinu.
Dalje, odredbom člana 12. stav 1. Zakona propisano je da ako nadležni organ utvrdi da su uz zahtev dostavljeni propisani dokazi, utvrđuje da li postoje uslovi predviđeni ovim zakonom za umanjenje tržišne vrednosti i bez odlaganja, a najkasnije u roku od tri dana, po službenoj dužnosti pribavlja od nadležne LPA akt o tržišnoj vrednosti predmetnog građevinskog zemljišta, u skladu sa članom 3. stav 1. ovog Zakona. Stavom 2. i 3. istog člana Zakona propisano je da je rok za dostavljanje akta iz stava 1. ovog člana pet dana i da po dobijanju akta iz stava 1. ovog člana nadležni organ u roku od tri dana obaveštava podnosioca o visini naknade i nalaže podnosiocu zahteva izjašnjenje o načinu plaćanja. Dalje je stavom 9- 11. ovog člana propisano da se uz obaveštenje iz stava 3. ovog člana prilaže i akt LPA, da podnosilac ima pravo prigovora na akt LPA u roku od 15 dana od dana dostavljanja i da po prigovoru rešava opštinsko, odnosno gradsko veće JLS, na čijoj teritoriji se nalazi građevinsko zemljište koje je predmet konverzije uz naknadu.
Prema tome, Zakonom je definisano da se daje podatak za građevinsko zemljište i u tom smislu LPA nema pravo da menja vrstu zemljišta, odnosno ne može se za potrebe konverzije koristiti prosečna cena drugog zemljišta jer je predmet konverzije građevinsko zemljište.
LPA može izdati akt koji sadrži samo podatak o vrednosti predmetnog zemljišta dobijen množenjem prosečne cene po m2 građevinskog zemljišta u odgovarajućoj zoni sa ukupnom površinom zemljišta, ili dati samo podatak o prosečnoj ceni.
Bitno je istaći da se ovako dobijena vrednost građevinskog zemljišta (dobijena množenjem površine i prosečne cene u zoni) u suštini ne bi mogla smatrati tržišnom vrednošću predmetnog građevinskog zemljišta, niti ima osnova za prigovor poreskog obveznika o kome se može raspravljati ili odlučivati u pojedinačnim slučajevima. Naime, prosečna cena kvadratnog metra građevinskog zemljišta u odgovarajućoj zoni ne uzima u obzir pojedinačne karakteristike predmetnog zemljišta, niti tržišne uslove po kojima se to zemljište može prometovati, već se za sva zemljišta iste površine u istoj zoni utvrđuje ista vrednost zemljišta, primenom odredaba Zakona o porezima na imovinu. Tu LPA ne može ništa da odluči drugačije, a opštinsko veće može samo da odbaci prigovor i obrazloži da je uvrđena pravilna zona za predmetno zemljište i primenjena pravilna prosečna cena.
Stranica sa pitanjima i odgovorima iz oblasti rada lokalne poreske administracije organizuje se kroz saradnju projekta „Institucionalna podrška SKGO-treća faza“ koji sprovodi SKGO i programa „Reforma poreza na imovinu“ koji sprovodi HELVETAS, a koje podržava Švajcarska Vlada.
Da li se nadstrešnice površine 45x15 m2 (ukupna površina 675 m2) koje su namenjene kao garažno mesto za smeštaj autobusa trebaju oporezivati?
Prema odredbama člana 2. tačka 22) Zakona o planiranju i izgradnji, objekat jeste građevina spojena sa tlom koja predstavlja fizičku, funkcionalnu, tehničko-tehnološku ili biotehničku celinu (zgarde svih vrsta, saobraćajni, vodoprivredni i energetski objekti, objekti infrastrukture, industrijski, poljoprivredni i drugi privredni objekti, objekti sporta i rekreacije, groblja, skloništa i sl).
Prema odredbi člana 2. tačka 23) Zakona o planiranju i iugradnji, zgrada jeste objekat sa krovom i spoljnim zidovima, izgrađena kao samostalna upotrebna celina koja pruža zaštitu od vremenskih i spoljnih uticaja, a namenjena je za stanovanje, obavljanje neke delatnosti ili za smeštaj i čuvanje životinja, robe, opreme za različite proizvode i uslužne delatnosti i dr. Zgradama se smatraju i objekti koji imaju krov, ali nemaju (sve) zidove (npr. nadstešnice), kao i objekti koji su pretežno ili potpuno smešteni ispod površine zemlje (skolništa, podzemne garaže i sl).
Konstituisano oporezivo pravo na nadstrešnici, koja se nalazi na teritoriji Republike Srbije je predmet oporezivanja porezom na imovinu.
Poštujući odredbe člana 6a. Zakona o porezima na imovinu, za svrhu utvrđivanja osnovice poreza na imovinu, nepokretnosti su razvrstane u odgovarajuće grupe nepokretnosti (i u ovom slučaju to može biti: garaža i garažno mesto ili poslovna zgrada i drugi (nadzemni i podzemni) građevinski objekti koji služe za obavljanje delatnosti).
Stranica sa pitanjima i odgovorima iz oblasti rada lokalne poreske administracije organizuje se kroz saradnju projekta „Institucionalna podrška SKGO-treća faza“ koji sprovodi SKGO i programa „Reforma poreza na imovinu“ koji sprovodi HELVETAS, a koje podržava Švajcarska Vlada.
Postoji saznanje da su se ranije kod delova objekata upisivale godine kad je deo objekta izgrađen (prizemlje jedne godine, sprat druge). Da li to pravilo i dalje važi, ili s obzirom da je u prijavi dodata i godina rekonstrukcije, da li se sada ceo objekat prijavljuje na godinu rekonstrukcije? I da li postoje razlike u situacijama kada je dograđen ceo sprat ili samo soba?
U praksi se različito postupa prilikom obračuna amortizacije objekata kod kojih je nakon izgradnje ili rekonstrukcije izvršena dogradnja.
Neko popunjava posebnu prijavu za svaki naknadno dograđeni deo, pa ispada da obveznik ima više objekata. Onda se tu javlja problem poreskog kredita. Ali s druge strane, ne može se ni celom objektu dati godina izgradnje koja u stvari predstavlja godinu dogradnje jednog dela.
Obrazac poreske prijave PPI-2 nije prilagođen i ne može obezbediti sve podatke neophodne za izračunavanje amortizacije u slučaju dogradnje objekta, jer se može uneti samo jedna površina I jedna godina izgradnje, odnosno rekonstrukcije. Eventualno se može u napomeni uneti podatak o godini dogradnje i površini koja je dograđena, kako bi se na osnovu takve prijave moglo izvršiti pravilno utvrđivanje poreza na imovinu. Ili da se sačini službena beleška (u prilogu).
Prema Zakonu o planiranju i izgradnji, rekonstrukcija jeste izvođenje radova na postojećem objektu u postojećem gabaritu i volumenu objekta kojima se poboljšava stanje objekta (utiče na stabilnost i sigurnost objekta, menjaju konstruktivni elementi, povećava broj funkcionalnih jedinica u samom objektu, menja spoljni izgled objekta). U tom slučaju kao godina za obračun amortizacije uzima se godina u kojoj je izvršena rekonstrukcija.
Adaptacija objekta predstavlja radove manjeg obima koji ne utiču na izmenu godine za amortizaciju ( promena organizacije prostora u objektu, zamena uređaja, postrojenja, opreme, kojima se ne utiče na stabilnost I sigurnost objekta, ne menjaju konstruktivni elementi, ne menja spoljni izgled…).
Dogradnja je izvođenje radova kojima se izgrađuje novi prostor van postojećeg gabarita objekta, kao i nadziđivanje objekta i sa njim čini jedinstvenu građevinsku, funkcionalnu ili tehničku celinu
Ukoliko novoizgrađeni prostor, formiran dogradnjom ili nadziđivanjem postojećeg objekta, čini zasebnu građevinsku i ekonomsku celinu koja može biti samostalni predmet prometa, osnovica poreza na imovinu se umanjuje za amortizaciju počev od isteka svake kalendarske godine u odnosu na godinu u kojoj je izvršena izgradnja ili rekonstrukcija tog posebnog dela. U tom slučaju nema osnova da se na postojećem delu menja amortizacija. U ovom slučaju postojeća prijava se ne menja, obveznik podnosi posebnu prijavu za dograđeni objekat sa pripadajućom godinom izgradnje.
U slučaju kada je izvršena dogradnja ili nadziđivanje postojećeg objekta, a izvedenim radovima je formirana jedinstvena građevinska, funkcionalna ili tehnička celina, koja samo kao jedinstvena može biti predmet pravnog prometa i koja se kao jedinstvena oporezuje porezom na imovinu, vrednost objekta koja čini osnovicu poreza na imovinu umanjuje se za amortizaciju koja se obračunava za broj godina od isteka godine u kojoj je izvršena izgradnja (poslednja rekonstrukcija) postojećeg objekta koji je umanjen srazmerno učešću korisne površine postojećeg objekta u odnosu na ukupnu korisnu površinu tog objekta nakon dogradnje.
U ovom slučaju se obveznik podnosi novu prijavu za novoformiranu celinu i ne popunjava podatak u polju godina izgradnje, već u napomeni navodi godine izgradnje i površine za stari i dograđeni deo objekta. Stara prijava zatvara se sa godinom dogradnje i u deo „OstalI podaci“ unosi se da je prijava zatvorena iz razloga podnete prijave broj______, od dd.mm.gggg, za novoformiranu celinu.
Tabela za izračunavanje broja godina za amortizaciju celog objekta u godini obračuna.xlsx
Stranica sa pitanjima i odgovorima iz oblasti rada lokalne poreske administracije organizuje se kroz saradnju projekta „Institucionalna podrška SKGO-treća faza“ koji sprovodi SKGO i programa „Reforma poreza na imovinu“ koji sprovodi HELVETAS, a koje podržava Švajcarska Vlada.
U pitanju je postupak odjave objekata koji su u lošem stanju (npr. ispucali zidovi, krov se urušava ili je srušen u celosti). Da li je dovoljno samo izaći na lice mesta i konstatovati u zapisniku da nema elementarnih uslova za život i na taj način odjaviti poresku prijavu? Da li je potrebno da lice zaduženo za poslove građevinske inspekcije sastavi zapisnik o zatečenom stanju?
Pоrеskа оbаvеzа zа оdrеđеnu nеpоkrеtnоst pоrеskоg оbvеznikа prеstаје: prеstаnkоm pоstојаnjа prеdmеtа оpоrеzivаnjа ili prеstаnkоm svојstvа pоrеskоg оbvеznikа. Znаči, pоrеskа оbаvеzа prеstаје kаdа sе rеcimо sruši оbјеkаt ili kаdа оbvеznik otuđi svојu nеpоkrеtnоst. Kao dokaz o datumu rušenja objekta, svakako može poslužiti akt nadležne opštinske službe, uviđaj na licu mesta ili drugi dokaz.
Kаdа је pоrеskоm оbvеzniku nаstаlа pоrеskа оbаvеzа pо оsnоvu pоrеzа nа imоvinu zа tај оbјеkаt, pоrеskа оbаvеzа tоm pоrеskоm оbvеzniku zа tај kоnkrеtni оbјеkаt niје prеstаlа iz rаzlоgа štо, recimo “zbоg nеdоstаtаkа nе sаmо dа nе mоžе služiti svојој funkciji i svrsi, vеć sе višе nе mоžе smаtrаti ni zgrаdоm”. Nаimе, prаvо је pоrеskоg оbvеznikа dа sе оprеdеli dа li ćе svој оbјеkаt kоristiti ili nе, оdnоsnо dа li ćе gа rеkоnstruisаti kаkо bi gа učiniо funkcionalnim zа оdrеđеnu nаmеnu.
Dakle, samo za srušene objekte može se utvrditi dan prestanka poreske obaveze, dok za objekte koji su ruinirani i onesposobljeni za korišćenje poreska obaveza nije prestala.
Mišljenje Ministarstva finansija - redni broj 3v, Bilten 2/16.pdf
Mišljenje Ministarstva finansija - redni broj 1 i 4, Bilten 4/15.pdf
Mišljenje Ministarstva finansija - redni broj 13, Bilten 11/14.pdf
Mišljenje Ministarstva finansija - redni broj 4b, Bilten 10/14.pdf
Stranica sa pitanjima i odgovorima iz oblasti rada lokalne poreske administracije organizuje se kroz saradnju projekta „Institucionalna podrška SKGO-treća faza“ koji sprovodi SKGO i programa „Reforma poreza na imovinu“ koji sprovodi HELVETAS, a koje podržava Švajcarska Vlada.