Povodom nedavnih objava različitih udruženja i predstavnika poslodavaca i preduzeća u Srbiji koja se tiču poreza na imovinu koji plaćaju pravna lica počev od 2014. godine, Stalna konferencija gradova i opština želi da skrene pažnju javnosti na sledeće činjenice:
Porezi pravnih lica bili veštački niski
Ne čudi što je mnoga pravna lica iznenadila poreska obaveza za porez na imovinu tokom 2014. godine, ali to je pre svega zato što su do 2013. godine plaćali porez koji je bio gotovo zanemarljiv. Poreske osnovice u velikom broju slučajeva, predstavljene kroz knjigovodstvenu a ne realnu tržišnu vrednost imovine, bile su veštački niske. Poznati su primeri dve poslovne zgrade u strogom centru Beograda, jedna od 21.000m2 čija je poreska osnovica (osnovica po kojoj je utvrđivan porez) po starom zakonu bila oko 7.000 evra i druga od približno 8.000m2 čija je poreska osnovica bila ispod 4.000 evra. Realne tržišne vrednosti obe zgrade merile su se milionima evra. Da je poreska osnova bila utvrđena shodno realnim vrednostima ovih zgrada, porez na imovinu bi vlasnicima ovakvih i sličnih objekata bio neuporedivo viši. U isto vreme, građani, vlasnici najmanjih stanova u centru Beograda, plaćali su znatno više nego pravna lica koja su posedovala višestruko vredniju poslovnu imovinu.
Ako ne lokalne samouprave, onda ko?
Kada je reč o prosečnim tržišnim cenama i zonama po kojima se takve cene utvrđuju, lokalne samouprave samo striktno primenjuju Zakon o porezima na imovinu koji to propisuje. Što se tiče utvrđivanja zona po pojedinačnim lokalnim samoupravama i kritika da su lokalne samouprave nestručne da rade taj posao, postavljamo sledeće pitanje: da li bi možda neko drugi bio stručniji da utvrdi zone različite komunalne opremljenosti i atraktivnosti u nekoj opštini od same opštinske uprave koja je i nadležna za tu komunalnu opremljenost?
Ako za trenutak i pretpostavimo da, recimo, u poslovnim udruženjima iz Beograda koja najviše kritikuju lokalne samouprave i postoji takva vrsta ekspertize (što dovodimo u pitanje jer su nedavno upravo poslovna udruženja iznela optužbe na račun gradova i opština zbog povećanja iznosa paušalnog poreza koji nema nikakve veze sa lokalnim samoupravama niti je njihova nadležnost), ipak još jednom podsećamo da je Zakon o porezima na imovinu ovu nadležnost poverio gradovima i opštinama. Dokle god se kao takav zakon primenjuje, gradovi i opštine će svoju zakonsku obavezu uredno izvršavati.
Šta bi bilo kad bi bilo?
Godinama unazad insistira se na daljem smanjivanju poreza na zarade (iako je on sa poreskom stopom od 10 odsto jedan od ubedljivo najnižih u Evropi), kao i na ukidanju naknade za korišćenje građevinskog zemljišta, na ukidanju komunalne takse za isticanje firme, na ukidanju naknade za uređenje građevinskog zemljišta, i tu se zahtevi ne završavaju.
Javnost bi trebalo da zna da bi ispunjavanje takvih zahteva istovremeno značilo i ukidanje vrtića za decu u gradovima i opštinama, ukidanje plata vaspitačicama u tim vrtićima, ukidanje bilo kakvog daljeg komunalnog opremanja i izgradnje ulica i puteva, ukidanje različitih oblika socijalne zaštite koje pružaju gradovi i opštine, ukidanje svih komunalnih usluga koje gradovi i opštine obezbeđuju, a najveći broj njih je od vitalnog značaja za građane i privredu - vodosnabdevanje, daljinsko grejanje, kanalizacija, odnošenje smeća, održavanje čistoće, i mnogi drugi.
Zato ostavljamo javnosti da proceni opravdanost i utemeljenost takvih zahteva.
Sve lokalne samouprave u Srbiji dosledno sprovode Zakon o porezima na imovinu, koji je izmenjen i dopunjen sredinom 2013. godine i kao takav se u potpunosti primenjuje od 1. januara 2014. godine. Jedna od izmena koju je ovaj zakon doneo jeste i promena poreske osnovice kod pravnih lica tj. preduzeća tako da ona može biti ili fer vrednost izračunata u skladu sa međunarodnim računovodstvenim standardima ili se izračunava kao tržišna vrednost čije elemente utvrđuje lokalna samouprava, u skladu sa zakonom.