Narodna Skupština Republike Srbije je 20. juna 2018. godine usvojila Zakon o izmenama i dopunama zakona o lokalnoj samoupravi (ZLS), a jedinice lokalne samouprave su dužne da svoje statute i druge opšte akte usklade sa ovim zakonom u roku od devet meseci od dana njegovog stupanja na snagu.
Stalna konferencija gradova i opština - Savez gradova i opština (SKGO) i Ministarstvo državne uprave i lokalne samouprave (MDULS) pripremili su Modele statuta grada/opštine, Model odluke o mesnim zajednicama i Model poslovnika skupštine opštine kao deo svojih aktivnosti podrške gradovima i opštinama u cilju usaglašavanja njihovih akata sa novim rešenjima iz Zakona o lokalnoj samoupravi.
Napominjemo da je SKGO uradila i manje korekcije Modela odluke o mesnim zajednicama objavljenog 04.09.2018. godine i Model poslovnika skupštine opštine, pa ovde možete preuzeti unapređene verzije ovih modela.
Nakon izrade ova tri modela pripremljen je i Model uputstva za sprovođenje izbora za savete mesnih zajednica kojim se bliže uređuje postupak sprovođenja izbora za Savete mesnih zajednica u skladu sa Odlukom o mesnim zajednicama. Model uputstva sadrži i modele 11 obrazaca za sprovođenje pojedinih izbornih radnji prilikom sprovođenja izbora u mesnim zajednicama.
Za potrebe naših članica, pripremili smo i:
Model odluke o sprovođenju javnih rasprava
Izmene i dopune ZLS su uvele obavezu sprovođenja javnih rasprava za gradove i opštine prilikom pripreme statuta, budžeta (u delu planiranja investicija), strateških planova razvoja, utvrđivanja stope izvornih prihoda, prostornih i urbanističkih planova, kao i drugih opštih akata na osnovu predloga kvalifikovanog broja građana ili zahteva jedne trećine odbornika.
Modelom odluke o sprovođenju javnih rasprava bliže se uređuje način i postupak organizovanja i sprovođenja javne rasprave (obavezne i fakultativne), sa precizno utvrđenim rokovima i nadležnim organima koji su dužni da postupaju.
Obzirom da i drugi zakoni predviđaju razne mehanizme uključivanja građana (javne rasprave, javni uvid, konsultacije, itd.), SKGO je prilikom pripreme ovog modela akta sprovela niz sastanaka sa Ministarstvom državne uprave i lokalne samouprave, kao i sa Ministarstvom građevinarstva, saobraćaja i infrastrukture i Sekretarijatom za javne politike u cilju usaglašavanja modela akta sa posebnim zakonima (Zakon o planiranju i izgradnji, Zakon o planskom sistemu, itd.).
Model odluke o javnim raspravama
Model odluke o lokalnom ombudsmanu
Poslednje izmene i dopune ZLS su donele par novina u pogledu naziva i položaja ombudsmana koje su pokrenule SKGO da pristupi usaglašavanju Modela odluke o zaštitniku građana koji je pripremljen još 2010.godine. Naime, izmenama ZLS dosadašnji zaštitnik građana je promenio naziv u lokalni ombudsman, a od važnijih novina potrebno je istaći jačanje njegove nezavisnosti i samostalnosti u odnosu prema ostalim organima.
SKGO se nije zadržala isključivo na usaglašavanju ovog Modela sa sistemskim zakonom već je u saradnji sa Udruženjem lokalnih ombudsmana Srbije pripremila novi Model odluke o lokalnom ombudsmanu koji pruža preciznije definisana rešenja u pogledu nadležnosti i ovlašćenja, procedura za postupanje po pritužbama i druge važnih aspekata rada ombudsmana.
Obzirom na nesporno pozitivan uticaj ombudsmana na dalji razvoj demokratskih principa i poštovanje prava građana, SKGO predlaže svojim članicama ponovno razmatranje uvođenja instituta lokalnog ombudsmana u njihovoj opštini/gradu, u čemu će im ovaj Model značajno pomoći.
Nadamo da će ovaj Model dovesti do povećanja broja lokalnih ombudsmana u Srbiji, boljeg i efikasnijeg rada ustanovljenih ombudsmana, kao i uspešnije saradnje sa organima i službama koje kontroliše.
Model odluke o lokalnom ombudsmanu.doc
Model statuta mesne zajednice
Model statuta mesne zajednice je poslednji u nizu akata koje je SKGO pripremila u cilju pružanja podrške u pripremi akata koje je potrebno uskladiti sa izmenama i dopunama Zakona o lokalnoj samoupravi.
Mesna samouprava odnosno mesne zajednice su važan deo sistema lokalne samouprave koji je pretrpeo veliki promene u Zakonu u lokalnoj samoupravi, pa su samim tim Odluka o mesnim zajednicama i Statut mesne zajednice dva akta koji su najvažnija u procesu usaglašavanja sa pomenutim zakonom. Upravo zbog toga, SKGO je pripremila Modele ovih akata kojima se na celovit način uređuje sistem mesne samouprave, u cilju pružanja podrške ne samo gradovima i opštinama već i građanima koji deluju u okviru mesnih zajednica kroz rad Saveta mesnih zajednica.
Važnost Statuta mesne zajednice ogleda se u tome što se njime uređuju pitanja koja su značajna za funkcionisanje mesne zajednice kao što su: broj članova Saveta mesne zajednice; kriterijumi za izbor članova Saveta mesne zajednice, postupak za izbor predsednika i zamenika predsednika Saveta mesne zajednice; broj, sastav, nadležnost i mandat stalnih i povremenih radnih tela Saveta mesne zajednice; dan mesne zajednice, kao i druga pitanja od značaja za njen rad.
Imajući u vidu različitu praksu u gradovima i opštinama, SKGO se opredelila da u Modelu odluke o mesnim zajednicama i Modelu statuta mesne zajednice ostavi otvorenim uređivanje poslova mesne zajednice u skladu potrebama svakog grada ili opštine odnosno njihovim mogućnostima i procenom o značaju datih poslova za život stanovnika mesne zajednice.Takođe, obzirom da mesne zajednice nemaju izvorne nadležnosti, svaka JLS u svojoj Odluci o mesnim zajednicama (i drugim odlukama koje uređuju poslove iz izvorne nadležnosti koji se mogu obavljati u mesnoj zajednici) opredeliće poslove iz izvorne nadležnosti čije će vršenje poveriti pojedinim ili svim mesnim zajednicama polazeći od svojih potreba i mogućnosti i uz obezbeđivanje potrebnih sredstava za obavljanje tih poslova.
Model statuta mesne zajednice.doc
Tokom izrade svih ovih akata obavljene su konsultacije sa brojnim stručnjacima iz uprava gradova i opština, sekretarima skupština gradova/opština, Odborom SKGO za sistemska pitanja i upravu, kao i sa Mrežom načelnika uprava gradova i opština i uprava gradskih opština.
Svi predloženi dokumenti su samo modeli čija je svrha da budu od pomoći gradovima i opštinama u izradi njihovih akata, u skladu sa konkretnim potrebama i važećim pravnim okvirom i poslovima koji se obavljaju u lokalnoj samoupravi. SKGO se nada da će predložena dokumenta biti korisna za gradove i opštine u obavljanju tog posla.
Svi modeli pripremljeni su uz podršku projekta "Institucionalna podrška SKGO - druga faza", i "Institucionalna podrška SKGO - treća faza", koje sprovodi SKGO, a podržava Vlada Švajcarske.