Međunarodna saradnja - Konferencija gradova Pokrajine Rajnland-Pfalc u poseti SKGO

8. marta predsedavajući Konferencije gradova pokrajine Rajnland-Pfalc (RLP), prof. dr Gunar Švarting posetio je SKGO u Beogradu u okviru projekta GTZ-a „Podrška reformi sistema javnih finansija u Srbiji “.

Pre podne prof. Švarting je diskutovao sa saradnicima SKGO o pitanjima strukture i načina rada kancelarije nemačkog udruženja. Veoma otvorena diskusija vodila se pre svega oko tehničkih pitanja kao što su sistem arhiviranja i postupci kod tipičnih slučajeva za obradu. Kancelarija Konferencije gradova RLP uspeva da izvrši sve poslove sa ukupno 10 saradnika i zastupa 32 grada. Gradovi članovi aktivno učestvuju u radu Konferencije gradova i vrše pripreme za rad kancelarije. Nemačke asocijacije gradova i opština učestvuju u zakonodavnim procesima, koje je inače zakonski regulisano.

I - Struktura zastupanja interesa opština u Nemačkoj

Konferencija gradova pokrajine Rajnland-Pfalc osnovana je pre 60 godina. Broji 32 grada od 7.000 do 180.000 stanovnika. Konferencija gradova je jedno od tri opštinska udruženja u pokrajini Rajnland-Pfalc. Pored nje, Konferencija pokrajinskih okruga zastupa pokrajinske okruge, a Savez opština i gradova manje gradove i opštine.

Slične strukture nalaze se i u drugim saveznim pokrajinama. Međutim, u 5 novih saveznih pokrajina nastala su udruženja koja obuhvataju sve gradove i opštine. Upravo je to bilo od velike pomoći pri izgradnji i formiranju opštinske samouprave.

Na nacionalnom nivou postoji slično „trojstvo“ kao u pokrajini Rajnland-Pfalc. Pored Nemačke Konferencije gradova postoji Nemačka Konferencija okruga kao i Nemački savez gradova i opština. Konferencija gradova Rajnland-Pfalca je istovremeno član Nemačke Konferencije gradova i Nemačkog saveza gradova i opština.

II - Četiri ključna pitanja Udruženja

Bitan zadatak Udruženja je informisanje članova o svim važnim aktuelnostima. U tu svrhu ono koristi informacije iz najrazličitijih izvora. Prosleđivanje informacija se odvija preko redovnih dopisa članovima kao i mesečnog prikupljanja informacija, a postoji i odgovarajuća prezentacija na internet stranici Udruženja. I druge institucije Konferenciju gradova često vide kao pogodan multiplikator i žele da im se prosleđuju informacije.

Drugi važan zadatak je organizacija razmene iskustava. Sa jedne strane, proces razmene informacija se odvija unutar stručnih radnih grupa. Sa druge strane Konferencija gradova sprovodi ankete o određenim pitanjima, čiji se rezultati potom dostavljaju svim članovima. Konačno, sastavljaju se npr. i uzorni propisi u ad-hoc radnim grupama. Bitan doprinos daje i zajednička Akademija opština koja nudi seminare usavršavanja za upravu i opštinske političare.

Konferencija gradova, pored toga, vodi aktivnu delatnost odnosa sa javnošću. U tu svrhu služe konferencije za štampu posle svake sednice predsedništva. Pored toga Konferencija gradova izdaje saopštenja za štampu o aktuelnim temama. Konačno, od Konferencije gradova mediji često traže intervjue za svoja istraživanja. Jedanput godišnje opštinska glavna udruženja pozivaju se na „Parlamentarno veče“, na koje po pravilu dolaze mnogi poslanici, premijer i ministri, državni sekretari kao i službenici pokrajinske uprave.

Najznačajniji zadatak udruženja sastoji se u zvaničnom zastupanju gradova pred pokrajinskom vladom. U pokrajinskom Zakonu o opštinama utvrđeno je da pri donošenju zakona i uredbi koje se tiču opštinskog nivoa, mora da se čuje glas opštinskih udruženja. U skladu sa tim u poslovnicima pokrajinske vlade i pokrajinskog parlamenta sadržane su odredbe o učešću glavnih udruženja. Nacrti zakona i sl. moraju se predočiti trima glavnim udruženjima radi zauzimanja stava. Po pravilu za to važi rok od jednog meseca. Radi zauzimanja pozicije udruženja od gradova članova ili nadležnih stručnih odbora se zahteva da daju uputstva. Pored toga, uz pisani stav dodatno slede i saslušanja, na kojima predstavnici glavnih udruženja predočavaju svoje pozicije predstavnicima pokrajinske vlade ili pokrajinskog parlamenta.

Pošto je politički teže doneti odluku protiv jednoglasnog stava glavnih udruženja opština, udruženja teže što jedinstvenijem nastupu. Za opštine u Nemačkoj stoga se podrazumeva da svoja shvatanja koordiniraju preko svog udruženja. Ali to ne menja činjenicu da postoje najrazličitiji interesi (posebno u finansijskom izjednačenju, u nadležnostima ili u pokrajinskom planiranju).

Pored toga Konferencija gradova ima još i brojne druge funkcije koje članovima obezbeđuju velike prednosti (delom monetarne prirode).

III - Članovi i finansiranje

Udruženje garantuje veliku meru nezavisnosti u odnosu na državu. U tesnoj vezi sa tim treba posmatrati finansiranje. Opštinska glavna udruženja finansiraju se iz doprinosa opština članica; državna sredstva se po pravilu ne koriste. Trajno finansiranje iz državnih sredstava ugrozilo bi nezavisnost udruženja koje im je potrebno pri zastupanju svojih interesa.

Budžet Konferencije gradova Rajnland-Pfalca iznosi oko 1 milion evra. Doprinos koji treba da plate članice već prema statusu grada trenutno iznosi 0,63 – 0,84 centi po stanovniku. Orijentacija doprinosa u odnosu na broj stanovnika je kod svih opštinskih glavnih udruženja uobičajena i prihvaćena od strane svih članica.

Članica udruženja je pojedinačan grad ili opština. Konferencija gradova stoga radi kao služba za pružanje usluga kako za gradonačelnika tako i za upravu i opštinske političare. U važne zadatke kancelarije spada vođenje računa o tome da se Konferencija gradova ne uvuče u rasprave i konflikte u okviru pojedinog grada ili opštine i da na taj način postane „sudija“.

IV - Struktura i način rada opštinskog udruženja

Jednom godišnje se održava Glavna skupština svih gradova članica, broj glasova svakog grada se usmerava prema broju stanovnika. Naime, na svakih 10000 stanovnika ide 1 glas, a zatim na svakih dodatnih 10000 još po jedan glas. Svaki grad može glasati samo jednoglasno. Odluke se donose ¾ većinom ukupnog broja glasova. To osigurava veliku meru nadpartijskog karaktera udruženja. Skupština se svake godine održava u drugom gradu, kako bi se svi gradovi na ovaj način „prezentovali“ drugim članicama. Organizaciju vrši kancelarija u dogovoru sa dotičnim gradom.

Udruženjem upravlja Predsedništvo, koga čine predsedavajući, dva zamenika i 10 drugih članova. Predsednišvo se bira nakon opštinskih izbora jednom u 5 godina. Njegov sastav je određen u odnosu na mandate koji pojedine partije zajedno imaju u gradovima članicama. Predsedavanje se menja svakih 5 godina između dve velike partije. Sednice predsedništva se održavaju svakih 6 – 8 nedelja, a termini sednica se utvrđuju godinu dana unapred.

Uprkos partijsko-politički utemeljenog sastava predsedništva, diskusije u predsedništvu su stručno orijentisane. Partijska politika ili partikularni interesi pojedinih gradova ne igraju gotovo nikakvu ulogu u savetovanjima u Konferenciji gradova. Sednice predsedništva traju po pravilu 3 sata. Dokumenti za sednicu se blagovremeno dostavljaju, tako da članovi predsedništva mogu da daju upravi te dokumente na proveru i da im eventualno dodaju komentare.

Kako Konferencija gradova zastupa velike gradove kao i gradove srednje veličine, sve grupe gradova treba da budu saobrazno reprezentovane. Tako je 5 pozicija u predsedništvu rezervisano za manje gradove.

Udruženje ima Kancelariju, koja ima ukupno 10 saradnika. To su rukovodilac i njegov zamenik koji se biraju na 8 godina. Tu su i tri stručna referenta, kao i 5 članova uprave.

Stručnu pripremu odluka predsedništva vrše stručni odbori. Trenutno ih u Konferenciji gradova pokrajine Rajnland-Pfalc ima 5. Njih stručno nadgleda predsedavajući, njegov zamenik i 3 referenta. Odbori su sastavljeni prema istim principima kao i predsedništvo; po pravilu njih čine politički službenici ili članovi saveta. Odbori zasedaju dva puta godišnje.

Pored toga postoji oko 25 stručnih radnih grupa, koji su otvoreni za svaki grad član i njih pohađaju radnici u upravi. I ove radne grupe zasedaju po pravilu dva puta godišnje. Kancelarija učestvuje u svih radnim grupama, no sednice pripremaju i sprovode sami članovi.

Iz sveukupne veoma plodne razmene iskustava između saradnika SKGO i gosta iz Nemačke rodila se obostrana želja da se nastavi saradnja, što će projekat GTZ-a podržavati ukoliko se on može smisleno uvrstiti u druge projekte SKGO. I nadležna referentkinja za privrednu saradnju u nemačkoj ambasadi je sa uvažavanjem naglasila rad SKGO i spremnost da dalje podržava saradnju.