Razmena iskustava u vezi integracije neformalnih naselja i legalizacije između članova Odbora SKGO za urbanizam i stanovanje i Komisije za uređenje prostora i komunalne djelatnosti Zajednice opština Crne Gore, održana je u prostorijama SKGO 7. oktobra 2010. godine. Seminaru su prisustvovali predstavnici Ministarstva za uređenje prostora i životnu sredinu Republike Crne Gore i Ministarstva za životnu sredinu i prostorno planiranje Republike Srbije.
Prisutni su imali priliku da se upoznaju sa tipologijom i osnovnim uzrocima nastajanja neformalnih naselja u Beogradu, koje su prezentovali lokalni stručnjaci. Prikazana su iskustva pilot projekata integracije neformalnih naselja u drugim gradovima u okruženju, a najveću pažnju privukao je projekat urbane integracije neformalnog naselja u Prijedoru, Republika Srpska.
O iskustvima i problematici rešavanja zahteva za legalizaciju govorio je predstavnik Sekretarijata za legalizaciju iz Beograda. Iskustva grada Beograda bila su dragocena za predstavnike opština i gradova iz Srbije, ali i iz Crne Gore.
U završnom delu seminara zaključeno je, između ostalog, da je saradnja između asocijacija lokalnih vlasti na temu integracije neformalnih naselja i legalizacije, ali i na druge teme od značaja za lokalnu samoupravu, veoma korisna i da je treba pospešivati.
Stručnjaci okupljeni oko Odbora za urbanizam i stanovanje i Komisije za uređenje prostora i komunalne djelatnosti kao rezultat razmene iskustava ističu suštinu razlike između pojmova legalizacije kao formalno-pravnog/administrativnog čina i procesa integracije neformalnih naselja kao kompleksnog pristupa saniranju i konsolidovanju delova naselja kroz urbanističko-planske, komunalno-infrastrukturne, društveno-ekonomske i druge mere.
Takođe je zaključeno da je u zakonska rešenja neophodno ugraditi definiciju neformalnih naselja, koja bi poslužila kasnije i za lakšu tipizaciju i mapiranje ovih pojava u prostoru.
Opštine i gradovi nisu dovoljno upoznati sa rezultatima aktivnosti međunarodnih projekata, kao ni sa pilot projektima koji se sprovode na lokalnom nivou, a vezani su za integraciju neformalnih naselja, participaciju građana i druge inovativne pristupe rešavanju neformalne i nelegalne gradnje. Stoga je potrebno jačati kanale komunikacije i razmene, i inicirati više stručnih skupova koji bi bili što dostupniji predstavnicima lokalnih samouprava iz regiona.
Saradnja između lokalnih i centralnih vlasti na rešavanju problematike neformalnih naselja, ali i po drugim pitanjima od značaja za lokalnu samoupravu, mora biti zasnovana na partnerstvu i međusobnom dijalogu. Rešavanje problematike nelegalne gradnje i integracije neformalnih naselja zahteva integralni međusektorski pristup.
Prilikom izrade novih i izmene postojećih propisa kojima se uređuju prostorni odnosi, izgradnja i građevinsko zemljište, neophodno je konsultovati predstavnike lokalnih samouprava i njihova iskustva iz prakse uključiti u nova zakonska rešenja, koja će biti primenljiva i efikasnija od prethodnih.