Na ovoj stranici SKGO objavljuje odgovore Stručne službe SKGO na pitanja koja iz lokalnih uprava dobija u vezi sa funkcionisanjem lokalne samouprave u različitim oblastima i sa primenom nadležnosti i poslova gradova i opština.
Odgovori su dati polazeći od prethodnih iskustava, uvida i gledišta Stručne službe SKGO o primeni nadležnosti lokalne samouprave, od potvrđene dobre prakse u gradovima i opštinama, kao i od iskustava saradnje SKGO sa partnerima iz republičkih institucija i različitih organizacija koje sarađuju sa lokalnim vlastima u Srbiji. Odgovori Stručne službe SKGO ne predstavljaju zvanično tumačenje primene propisa koji uređuju rad lokalnih vlasti, nego njeno mišljenje u vezi sa konkretnim pitanjem koje je postavljeno.
Baza pitanja i odgovora može se pretraživati preko pojma koje se pojavljuje u određenom pitanju ili odgovoru i preko tematskih oblasti, odnosno podtema, koje čine delove nadležnosti lokalne samouprave u Republici Srbiji.
Sve predloge i komentare u vezi sa ovim servisom možete poslati na e-mejl pitaj@skgo.org
Postavite pitanjeDa li je moguće detetu koje je završilo srednju školu za decu sa smetnjama u razvoju odobriti uslugu socijalne zaštite u drugoj lokalnoj samoupravi? Da li je moguće odobriti tu uslugu mišljenjem IRK kojim bi odobrili dnevni boravak kao uslugu, kao i prevoz i ishranu?
Usluge socijalne zaštite se pružaju u skladu sa najboljim interesom korisnika. Ukoliko je procenjeno da je najbolji interes korisnice u konkretnom slučaju da koristi uslugu dnevnog boravka u drugoj JLS u odnosu na mesto prebivališta onda ne postoji ni jedna prepreka da joj se pruži podrška na taj način. Relevantni propisi kojima je uređeno obezbeđivanje i pružanje usluga socijalne zaštite ni na koji način ne postavljaju uslove u smislu mesta u kom će se obezbediti usluga izuzev lokacijskih zahteva koji su deo standarda pružanja usluga socijalne zaštite.
Postupak za pružanje usluga socijalne zaštite se vodi u centru za socijalni rad (član 68. Zakona o socijalnoj zaštiti, „Sl. glasnik RS“, br. 24/2011) koji korisniku u potrebi za određenom uslugom izdaje uput (član 69. Zakona o socijalnoj zaštiti), odnosno rešenje, kao javnu ispravu a u skladu sa propisima kojima je uređeno obezbeđivanje usluga socijalne zaštite koje donosi JLS na čijoj teritoriji korisnik ima prebivalište odnosno boravište. Mišljenje interresorne komisije nema upravni već profesionalni značaj u pogledu obezbeđivanja i pružanja usluga socijalne zaštite. U smislu obezbeđivanja usluga socijalne zaštite, mišljenje interresorne komisije nije upravni akt na osnovu kog se može odobriti korišćenje javnih sredstava već relevantna informacija koju Centar za socijalni rad ceni i uzima u obzir pri odlučivanju.
Troškovi prevoza i ishrane korisnika usluge socijalne zaštite mogu da budu sastavni deo troškova usluge ili odvojeni troškovi, u zavisnosti propisa kojima JLS uređuje obezbeđivanje usluga socijalne zaštite odnosno odluke o nabavci konkretne usluge. Ukoliko obezbeđivanje sredstava za prevoz i ishranu, pri korišćenju usluge socijalne zaštite, nisu posebno uređeni propisima JLS onda je potrebno ovu vrstu troškova obuhvatiti troškovima same usluge što se uređuje u postupku nabavke. Bilo bi pogrešno, u konkretnom slučaju, oslanjati se na eventualne propise JLS kojima je uređen prevoz i ishrana učenika jer, kako proizilazi iz navedenog pitanja, korisnica nije u obrazovnom procesu.
Treba naglasiti da se svi navodi u ovom odgovoru odnose na uslugu socijalne zaštite „dnevni boravak“. Dnevni boravak, kao usluga socijalne zaštite je samo ona usluga koju pruža organizacija koja za to ima odgovarajuću licencu. Svaka druga usluga, bez obzira kako je nazvana, ne može se smatrati uslugom socijalne zaštite, u smislu Zakona o socijalnoj zaštiti, ukoliko to nije utvrđeno u postupku licenciranja. Ovakve usluge se mogu obuhvatiti terminom „inovativne usluge, čije obezbeđivanje i pružanje u potpunosti uređuje lokalna samouprava.
Da li se na pomoćnike predsednike opštine, za koje se shodno primenjivao Zakon o radnim odnosima u državnim organima, može primenjivati član 70. jer se u vreme primene Zakona o radnim odnosima u državnim organima pomoćnik predsednika opštine postavlja od strane predsednika opštine na neodređeno vreme i kome nije istekao mandat ili će se za pomoćnike primenjivati član 65?
Zakon o radnim odnosima u državnim organima ("Sl. glasnik RS", br. 48/91, 66/91, 44/98 - dr. zakon*, 49/99 - dr. zakon**, 34/2001 - dr. zakon***, 39/2002, 49/2005 - odluka USRS, 79/2005 - dr. zakon, 81/2005 - ispr. dr. zakona, 83/2005 - ispr. dr. Zakona i 23/2013 - odluka US) je imao primenu sve do početka primene Zakona o zaposlenima u autonomnim pokrajinama i jedinicama lokalne samouprave ("Sl. glasnik RS", br. 21/2016), a koji je počeo da se primenjuje od 1. decembra 2016. godine, osim odredaba čl. 116-122, koje se odnose na stručno usavršavanje, kao i odredaba čl. 172-183. i člana 192. tačka 4) o žalbenoj komisiji i odredaba čl. 188-191. kojima su uređena pitanja u vezi sa ljudskim resursima, a koja su počela da se primenjuju narednog dana od dana stupanja na snagu ovog zakona.
Od početka primene Zakona o zaposlenima u autonomnim pokrajinama i jedinicama lokalne samouprave na radno-pravni status pomoćnika predsednika opštine se odnosi član 70. Zakona o zaposlenima u autonomnim pokrajinama i jedinicama lokalne samouprave ("Sl. glasnik RS", br. 21/2016, 113/2017, 95/2018, 113/2017 - dr. zakon, 95/2018 - dr. zakon i 86/2019 - dr. zakon), kojim je, u verziji koja je danas na snazi, propisano je da se radni odnos može zasnovati i za vreme čije trajanje je unapred određeno (radni odnos na određeno vreme), između ostalih načina, i na radnim mestima u kabinetu gradonačelnika, predsednika opštine ili predsednika gradske opštine, najduže dok traje dužnost tih izabranih lica (pomoćnici gradonačelnika, odnosno predsednika opštine kao i druga lica koja zasnivaju radni odnos na radnim mestima u kabinetu).
Pomoćnike predsednika opštine postavlja i razrešava predsednik opštine. Koja je uloga Načelnika opštinske uprave po Zakonu o radnim odnosima u državnim organima koji se shodno primenjivao do 01.12.2016 godine a u vezi radnopravnog statusa pomoćnika predsednika? Ko potpisuje rešenje o prestanku radnog odnosa pomoćnika predsednika opštine, predsednik opštine ili načelnik opštinske uprave imajući u vidu da su prestanak funkcije i prestanak radnog odnosa dva različita pojma?
Članom 58. Zakona o lokalnoj samoupravi ("Sl. glasnik RS", br. 129/2007, 83/2014 - dr. zakon, 101/2016 - dr. zakon i 47/2018) uređeno je da se statutom opštine može predvideti da se za pojedine oblasti (ekonomski razvoj, urbanizam, primarna zdravstvena zaštita, zaštita životne sredine, poljoprivreda i dr.) postavljaju pomoćnici predsednika opštine. Pomoćnike predsednika opštine postavlja i razrešava predsednik opštine. Pomoćnici predsednika opštine pokreću inicijative, predlažu projekte i sačinjavaju mišljenja u vezi sa pitanjima koja su od značaja za razvoj u oblastima za koje su postavljeni i vrše druge poslove po nalogu predsednika opštine. Pomoćnici predsednika opštine se postavljaju u kabinetu predsednika opštine najduže na period dok traje dužnost predsednika opštine. U opštini do 15.000 stanovnika može biti postavljen jedan pomoćnik predsednika opštine, u opštini do 50.000 stanovnika najviše dva pomoćnika, a u opštini do 100.000 stanovnika najviše tri pomoćnika, u skladu sa podacima poslednjeg popisa stanovništva.
Što se tiče kabineta, koji predstavlja posebnu organizacionu jedinicu unutar uprave, za zaposlene u kabinetu prava i dužnosti u ime poslodavca vrši načelnik uprave, sa izuzetkom pomoćnika predsednika opštine.
Članom 1, sada nevažećeg, Zakona o radnim odnosima u državnim organima ("Sl. glasnik RS", br. 48/91, 66/91, 44/98 - dr. zakon*, 49/99 - dr. zakon**, 34/2001 - dr. zakon***, 39/2002, 49/2005 - odluka USRS, 79/2005 - dr. zakon, 81/2005 - ispr. dr. zakona, 83/2005 - ispr. dr. Zakona i 23/2013 - odluka US) je propisano da se odredbe ovog zakona primenjuju se na sve zaposlene u državnim organima i izabrana odnosno postavljena lica, osim onih čija su prava, obaveze i odgovornosti iz radnog odnosa uređeni posebnim propisima.
S obzirom da je navedenim članom 58. Zakona o lokalnoj samoupravi propisano da pomoćnike predsednika opštine postavlja i razrešava predsednik opštine, što predstavlja poseban propis u odnosu na Zakon o radnim odnosima u državnim organima, time do prestanka funkcije pa i radnog odnosa pomoćnika predsednika opštine dolazi donošenjem odgovarajućeg akta predsednika opštine.
Da li službenik OU koji radi u odeljenju za investicije, dipl. arhitekta, na poslovima vezanim za investicije od javnog značaja (niskogradnja, visokogradnja i ostale investicije od javnog značaja) može da radi za drugog poslodavca dopunski rad – poslove projektovanja, gde je za izdavanje određenih dozvola (građevinska, upotrebna….) nadležno drugo odeljenje OU?
Shodno članu 40. Zakona o zaposlenima u autonomnim pokrajinama i jedinicama lokalne samouprave ("Sl. glasnik RS", br. 21/2016, 113/2017, 95/2018, 113/2017 - dr. zakon, 95/2018 - dr. zakon i 86/2019 - dr. zakon) službenik je dužan da o svom dodatnom radu obavesti poslodavca. Službenik može, uz pismenu saglasnost poslodavca, van radnog vremena da radi za drugog poslodavca ako dodatni rad nije zabranjen posebnim zakonom ili drugim propisom, ako ne stvara mogućnost sukoba interesa ili ne utiče na nepristrasnost rada službenika.
Na osnovu člana 41. Zakona o zaposlenima u autonomnim pokrajinama i jedinicama lokalne samouprave saglasnost za dodatni rad službenika daje poslodavac. Saglasnost poslodavca nije potrebna za dodatni naučnoistraživački rad, objavljivanje autorskih dela i rad u kulturno-umetničkim, humanitarnim, sportskim i sličnim udruženjima, ali poslodavac može zabraniti i ovakav rad ako se njime onemogućava ili otežava rad službenika, šteti ugledu poslodavca, odnosno stvara mogućnost sukoba interesa ili utiče na nepristrasnost rada službenika.
Dakle, obaveza službenika je da o svom dodatnom radu obavesti poslodavca, a poslodavac mu za to može dati pismenu saglasnost, ako dodatni rad nije zabranjen posebnim zakonom ili drugim propisom, ako ne stvara mogućnost sukoba interesa ili ne utiče na nepristrasnost rada službenika.
U skladu sa Zakonom o inspekcijskom nadzoru član 45. rukovodilac inspekcije može biti i osoba koja ima 5 godina iskustva u oblasti koja je pod nadzorom te inspekcije. Da li lice koje ima 2,5 godine iskustva na poslovima inspektora zaštite životne sredine i 5,5 godina na poslovima registratora objedinjene procedure (oblast pod nadzorom inspekcije) ispunjava uslove za rukovodioca inspekcije?
Članom 45. stav 1. Zakona o inspekcijskom nadzoru („Službeni glasnik RS”, br. 36/15, 44/18 - dr. zakon, 95/18) propisano je da radom inspekcije može rukovoditi lice koje pored uslova utvrđenih ovim zakonom za rad na radnom mestu inspektora ima i najmanje pet godina radnog iskustva na poslovima inspekcijskog nadzora, odnosno u oblasti koja je pod nadzorom te inspekcije.
Inspekcija u smislu člana 3. stav 1. tačka 1) ZOIN-a jeste organ u sastavu, unutrašnja organizaciona jedinica ili inspektori organa državne uprave, odnosno organa autonomne pokrajine ili jedinice lokalne samouprave ili drugog subjekta sa javnim ovlašćenjima, koja vrši inspekcijski nadzor.
Iako u postavljenom pitanju to nije naglašeno, pretpostavljamo da se radi o rukovodiocu organizacione jedinice koja u svom sastavu ima više inspekcija. Ta organizaciona jedinica se upodobljava inspekciji iz člana 45. stav 1. ZOIN-a, te ukoliko kandidat za rukovodioca ispunjava uslov najmanje pet godina u jednoj od oblasti pod nadzorom inspekcije u sastavu te organizacione jedinice, mišljenja smo da je to lice ispunilo zakonski uslov iz člana 45. stav 1. ZOIN-a.