Na ovoj stranici SKGO objavljuje odgovore Stručne službe SKGO na pitanja koja iz lokalnih uprava dobija u vezi sa funkcionisanjem lokalne samouprave u različitim oblastima i sa primenom nadležnosti i poslova gradova i opština.
Odgovori su dati polazeći od prethodnih iskustava, uvida i gledišta Stručne službe SKGO o primeni nadležnosti lokalne samouprave, od potvrđene dobre prakse u gradovima i opštinama, kao i od iskustava saradnje SKGO sa partnerima iz republičkih institucija i različitih organizacija koje sarađuju sa lokalnim vlastima u Srbiji. Odgovori Stručne službe SKGO ne predstavljaju zvanično tumačenje primene propisa koji uređuju rad lokalnih vlasti, nego njeno mišljenje u vezi sa konkretnim pitanjem koje je postavljeno.
Baza pitanja i odgovora može se pretraživati preko pojma koje se pojavljuje u određenom pitanju ili odgovoru i preko tematskih oblasti, odnosno podtema, koje čine delove nadležnosti lokalne samouprave u Republici Srbiji.
Sve predloge i komentare u vezi sa ovim servisom možete poslati na e-mejl pitaj@skgo.org
Postavite pitanjeDa li gradska opština, kao poslodavac, može izdavati potvrde o stalnom radnom odnosu zaposlenog na engleskom ili drugim jezicima?
Članom 1. Zakona o službenoj upotrebi jezika i pisma ("Sl. glasnik RS", br. 45/91, 53/93, 67/93, 48/94, 101/2005 - dr. zakon, 30/2010, 47/2018 i 48/2018 - ispr.) predviđeno je da je u Republici Srbiji u službenoj upotrebi srpski jezik i ćiriličko pismo, a latinično pismo je u upotebi na način utvrđen ovim zakonom.
Na područjima Republike Srbije na kojima žive pripadnici nacionalnih manjina u službenoj upotrebi su, istovremeno sa srpskim jezikom i jezici i pisma nacionalnih manjina, na način utvrđen ovim zakonom.
Članom 2. istog zakona predviđeno je da službenom upotrebom jezika i pisama, u smislu ovog zakona, smatra se upotreba jezika i pisama u radu: državnih organa, organa autonomnih pokrajina, gradova i opština (u daljem tekstu: organi), ustanova, preduzeća i drugih organizacija kad vrše javna ovlašćenja.
Službenom upotrebom jezika i pisama, u smislu ovog zakona, smatra se i upotreba jezika i pisama u radu javnih preduzeća i javnih službi, kao i u radu drugih organizacija kad vrše poslove utvrđene ovim zakonom.
Službenom upotrebom jezika i pisama smatra se naročito upotreba jezika i pisama u:
Službenom upotrebom jezika i pisama smatra se i upotreba jezika i pisama pri: ispisivanju naziva mesta i drugih geografskih naziva, naziva trgova i ulica, naziva organa, organizacija i firmi, objavljivanju javnih poziva, obaveštenja i upozorenja za javnost, kao i pri ispisivanju drugih javnih natpisa.
Dakle, organ jedinice lokalne samouprave mora se koristiti službenim jezikom i pismom u skladu sa navedenim zakonom.
Usled postojanja upražnjenog radnog - Građevinski inspektor, opština je ostala bez izvršioca na tom preko potrebnom radnom mestu. Shodno dogovoru sa drugom lokalnom samoupravom, dobijena je saglasnost drugog poslodavca, na određeno vreme, za radno angažovanje o dopunskom radu. Koji model primeniti za angažovanje radnika na radnom mestu Građevinski inspektor? Da li sa određenim licem zaključiti Ugovor o dopunskom radu uz odgovarajuću naknadu, ili ta osoba ostvaruje sva prava iz radnog odnosa, čime joj se izdaje Rešenje na određeno vreme za predmetne poslove? Kakav obračun sprovesti? Da li ima karakter zarade ili naknade?
Članom 40. Zakona o zaposlenima u autonomnim pokrajinama i jedinicama lokalne samouprave je data mogućnost dodatnog rada, uz obavezu službenika da o svom dodatnom radu obavesti poslodavca.
Shodno navedenim odredbama, službenik može, uz pismenu saglasnost poslodavca, van radnog vremena da radi za drugog poslodavca ako dodatni rad nije zabranjen posebnim zakonom ili drugim propisom, ako ne stvara mogućnost sukoba interesa ili ne utiče na nepristrasnost rada službenika.
Da bi se ostvarilo navedeno pravo, saglasnost za dodatni rad službenika daje poslodavac, u skladu sa odredbama člana 41. Zakona o zaposlenima u autonomnim pokrajinama i jedinicama lokalne samouprave.
Saglasnost poslodavca nije potrebna za dodatni naučnoistraživački rad, objavljivanje autorskih dela i rad u kulturno-umetničkim, humanitarnim, sportskim i sličnim udruženjima.
Poslodavac, inače, može zabraniti rad ako se njime onemogućava ili otežava rad službenika, šteti ugledu poslodavca, odnosno stvara mogućnost sukoba interesa ili utiče na nepristrasnost rada službenika.
O dodatnom radu službenika na položaju odlučuje organ nadležan za njegovo postavljenje.
S obzirom da je u konkretnom slučaju dobijena saglasnost poslodavca na dodatni rad ne postoji prepreka da se sa ovim licem zaključi ugovor o dodatnom radu, a najviše do jedne trećine punog radnog vremena. Navedeni ugovor se zaključuje u pisanom obliku i njime se utvrđuje pravo na novčanu naknadu i druga prava i obaveze po osnovu rada.
Ovakvim ugovorom se reguliše rad i obavljanje rada i ugovor nema formu radnog odnosa, odnosno lice koje se angažuje po navedenom ugovoru nema status zaposlenog, te se na navedena lica ne primenjuje postupak kao na ostale zaposlene koja su u radnom odnosu, pa ni u postupku prestanka takve vrste radnog angažovanja.
Obaveza plaćanja poreza na naknadu ostvarenu po osnovu dopunskog rada propisana je Zakonom o porezu na dohodak građana i sva primanja koja ostvaruje lice angažovano po osnovu ovakvog ugovora imaju karakter ugovorene naknade.
Članom 43. Zakona o lokalnim izborima propisano je da će izborna komisija jedinice lokalne samouprave najkasnije u roku od 10 dana od dana objavljivanja ukupnih rezultata izbora sve dobijene mandate sa izborne liste dodeliti kandidatima po redosledu na izbornoj listi, počev od prvog kandidata sa liste. S tim u vezi, da li izborna komisija može da ne dodeli mandate kandidatima za odbornike sa iste izborne liste po redosledu od 1 pa na dalje, ukoliko je neki kandidat dostavio izbornoj komisiji pre donošenja rešenja o dodeljivanju mandata sa te izborne liste overenu izjavu da ne prihvata mandat odbornika? Da li u rešenju izborne komisije o dodeljivanju mandata odbornicima sa te izborne liste, mogu da se dodele mandati po redosledu 2,3,5 i 6 kandidatima sa te izborne liste?
Zakon o lokalnim izborima ne poznaje mogućnost odustajanja od odborničkog mandata, odnosno njegovog neprihvatanja.
Odredba člana 43. istog zakona, kojom je uređen postupak dodeljivanja odborničkih mandata kandidatima sa izbornih lista nakon sprovedenih izbora, ne sadrži obavezu pribavljanja saglasnosti kandidata da mu odbornički mandat bude dodeljen. To znači da postupak dodeljivanja mandata ne zavisi od izjave volje samih kandidata.
Naime, izjavu o prihvatanju kandidature za odbornika, koju je svaki odbornik dužan da potpiše u postupku kandidovanja, odnosno podnošenja izborne liste, treba tumačiti kao izjavu koja, po logici stvari, predstavlja i izjavu da se želi biti odbornik u novom sazivu skupštine jedinice lokalne samouprave. Ova izjava može da bude povučena najkasnije do utvrđivanja Zbirne izborne liste kandidata za odbornike.
Pismena saglasnost kandidata o prihvatanju mandata je neophodna samo u postupku popune upražnjenog odborničkog mesta, nakon konstituisanja skupštine opštine/grada, u slučaju da je nekom odborniku mandat prestao pre isteka vremena na koje je izabran, što je regulisano članom 48. stav 6. Zakona o lokalnim izborima.
To, praktično, znači da je izborna komisija dužna da mandate dodeli svim kandidatima sa izborne liste čiji su redni brojevi na izbornoj listi obuhvaćeni brojem odborničkih mandata koji pripadaju toj izbornoj listi, počev od rednog broja jedan, tako da kandidatu kojem je nakon održanih izbora dodeljen odbornički mandat, a koji ipak ne želi da bude odbornik, kao jedina mogućnost preostaje da podnese ostavku na funkciju odbornika, i to tek pošto mu mandat bude potvrđen na konstitutivnoj sednici skupštine opštine/grada.
Pitanje mogućnosti odricanja od mandata obrađeno je i u Priručniku za sprovođenje lokalnih izbora, u tački 4.2. Potvrđivanje mandata, na strani 261 drugog izdanja Prirucnika.pdfkoje je SKGO objavio 2020. godine.
Da li pomoćnik predsednika može da ima prebivalište sa teritorije druge opštine?
Ne postoji prepreka da pomoćnik predsednika opštine ima prebivalište na teritoriji druge opštine, dakle odgovor je da može.
Da li potraživanja koja su prijavljena nakon otvaranja stečaja treba preneti na vanbilansnu evidenciju ili najpre proknjižiti potraživanja iz Odluke o konverziji, a tek nakon njih prijavljena potraživanja?
Pretvaranje duga subjekta privatizacije u trajni ulog (konverzija), uređeno je odredbama člana 77. i 78. Zakona o privatizaciji u okviru poglavlja X Mere za pripremu i rasterećenje obaveza subjekata privatizacije.
Zakonom o poreskom postupku i poreskoj administraciji, čl.68. uređen je dan plaćanja poreza. U stavu 3) propisano je da se danom namirenja poreske obaveze putem konverzije poreskog potraživanja u trajni ulog Republike u kapitalu poreskog obveznika smatra se dan kada je Vlada donela akt o konverziji.
Pravilnikom o poreskom računovodstvu, članom 48. uređeno je knjiženje konverzije potraživanja u trajni ulog Republike Srbije, odnosno jedinice lokalne samouprave.
(1) Knjiženje se sprovodi u glavnoj knjizi tako što se vrši storno iznosa glavnice duga na potražnoj strani raščlanjenog računa u klasi „1“ i dugovnoj strani odgovarajućeg raščlanjenog računa u klasi „2“ i istovremeno se knjiži na dugovnoj strani analitičke kartice.
(2) Za evidentiranje naplate izvršene konverzijom potraživanja po osnovu poreza u trajni ulog Republike Srbije, odnosno jedinice lokalne samouprave određuju se posebne šifre promena u:
1) glavnoj knjizi iz Šifarnika AOP:
4 - konverzija duga/konverzija duga obveznici,
2) analitičkim karticama iz Šifarnika AOP:
105 - konverzija duga - glavnica,
106 - konverzija duga - kamata.
Ako je izvršena konverzija potraživanja sa stanjem na dan 31.12.2012. godine u visini potraživanja po osnovu izvornih javnih prihode koji se administriraju, tada postoji obaveza da se izvrše odgovarajuća knjiženja u poreskom računovodstvu.
Storniranjem iznosa potraživanja za koji je izvršena konverzija, stanje na kartici poreskog obveznika bilo bi tačno iskazano. Postavlja se pitanje iznosa javnih prihode koja ste prijavili po prijavi potraživanja u postupku stečaja. U ta potraživanja svakako ne treba da uđu potraživanja koja je trebalo stornirati nakon izvršene konverzije.
Takođe se postavlja i pitanje visine potraživanja koja su priznata zaključkom u stečajnom postupku.
Što se tiče vanbilansnog poreskog računovodstva, čl. 163a Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji, u stavu 1) tačka (3) propisuje da se u vanbilansnom poreskom računovodstvu vode neplaćene poreske obaveze poreskih obveznika nad kojim je stečajni postupak okončan putem bankrotstva u skladu sa zakonom kojim se uređuje stečajni postupak.
Stav 5) istog člana propisuje da se i potraživanja po podnetoj prijavi potraživanja u stečajnom postupku prenose iz poreskog računovodstva u vanbilansno poresko računovodstvo, kao i po okončanju stečajnog postupka putem bankrotstva. Kao zaključujemo postoji neslaganje u normi iz stava1) tačka (3) i stava 6) člana 163a. Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji.
Dakle, najpre treba izvršiti knjiženja i izvesti tačno stanje na kartici poreskog obveznika u poreskom računovodstvu, a zatim prijavljeno potraživanje u postupku stečaja preneti u vanbilansnu poresku evidenciju.