Na ovoj stranici SKGO objavljuje odgovore Stručne službe SKGO na pitanja koja iz lokalnih uprava dobija u vezi sa funkcionisanjem lokalne samouprave u različitim oblastima i sa primenom nadležnosti i poslova gradova i opština.
Odgovori su dati polazeći od prethodnih iskustava, uvida i gledišta Stručne službe SKGO o primeni nadležnosti lokalne samouprave, od potvrđene dobre prakse u gradovima i opštinama, kao i od iskustava saradnje SKGO sa partnerima iz republičkih institucija i različitih organizacija koje sarađuju sa lokalnim vlastima u Srbiji. Odgovori Stručne službe SKGO ne predstavljaju zvanično tumačenje primene propisa koji uređuju rad lokalnih vlasti, nego njeno mišljenje u vezi sa konkretnim pitanjem koje je postavljeno.
Baza pitanja i odgovora može se pretraživati preko pojma koje se pojavljuje u određenom pitanju ili odgovoru i preko tematskih oblasti, odnosno podtema, koje čine delove nadležnosti lokalne samouprave u Republici Srbiji.
Sve predloge i komentare u vezi sa ovim servisom možete poslati na e-mejl pitaj@skgo.org
Postavite pitanjeDa li pomoćnik predsednika opštine može biti u radnom odnosu na tom radnom mestu sa 30% radnog vremena, s tim što bi zadržao ranije radno mesto sa 100% radnog vremena? Pitanje postavlјam zbog različite prakse opština.
Članom 71. Zakona o zaposlenima u AP I JLS je propisano da se radni odnos sa nepunim radnim vremenom može zasnovati sa licem koje nije u radnom odnosu ili koje je u radnom odnosu sa nepunim radnim vremenom uz ispunjenje sledećih uslova:
1) da obim poslova ne zahteva angažovanje zaposlenog u toku punog radnog vremena;
2) da ukupno radno vreme lica ne prelazi puno radno vreme utvrđeno opštim propisima o radu.
Zakon o radu u čl. 51. propisuje:
“Puno radno vreme iznosi 40 časova nedelјno, ako ovim zakonom nije drukčije određeno”.
Odredbe o dopunskom radu iz čl. 202. Zakona o radu predviđaju da zaposleni koji radi sa punim radnim vremenom kod poslodavca može da zaklјuči ugovor o dopunskom radu sa drugim poslodavcem, a najviše do jedne trećine punog radnog vremena.
Ugovorom o dopunskom radu utvrđuje se pravo na novčanu naknadu i druga prava i obaveze po osnovu rada.
Najzad, shodno Zakonu o lokalnoj samoupravi, pomoćnike predsednika opštine postavlјa i razrešava predsednik opštine.
S obzirom na navedene odredbe, a prevashodno na činjenicu da poslovi pomoćnika predsednika opštine, Zakonom opisani odnosno konkretnim statutom predviđeni, po svojoj suštini ne predstavlјaju dopunski rad, to se izvodi zaklјučak da za radno angažovanje pomoćnika predsednika opštine ne može da se zaklјuči ugovor o dopunskom radu. Pored navedenog, zakonodavac nije ni predvideo mogućnost zaklјučivanja ugovora sa pomoćnicima, što onemogućava radno angažovanje na način kako je to postavlјeno u pitanju.
Poštovani, u gradskoj opštini Mladenovac se do donošenja novog Zakona o zaposlenima u ap i jls, primenjivao Zakon o zaposlenima u državnim organima kao poseban zakon pored važećeg Zakona o radu. Takođe, smo kao lex specialis primenjivali i Aneks posebnog kolektivnog ugovora za državne organe. Nakon donošenja novog Zakona o zaposlenima u ap i jls dotadašnji zaposleni su stekli status službenika i nameštenika. Kako se Aneks ne odnosi na te kategorije zaposlenih već se na državne službenike i nameštenike primenjivao Poseban kolektivni ugovor za državne organe, a ne njegov Aneks moje pitanje je da li od sada treba kao lex specialis primenjivati Poseban kolektivni ugovor. Pitanje je i praktične prirode obzirom da recimo u pogledu dužine godišnjih odmora Poseban kolektivni ugovor daje šira prava, nego Aneks, a mi uskoro pristupamo izradi rešenja o godišnjim odmorima. Molim Vas za hitan odgovor.
Čl. 1a Posebnog kolektivnog uogovora za državne organe (“Sl.glasnik RS”, broj 25/15 i 50/15) je propisano da se na prava i obaveze iz radnog odnosa zaposlenih u organima pokrajinske autonomije i organima jedinice lokalne samouprave, kao i na pojedina pitanja od značaja za učesnike ovog ugovora, primenjuju odredbe Aneksa ovog kolektivnog ugovora.
Čl. 1a Aneksa Posebnog kolektivnog uogovora za državne organe je propisano da se Aneksom Posebnog kolektivnog ugovora za državne organe (u dalјem tekstu: Aneks), uređuju prava, obaveze i odgovornosti iz radnog odnosa u organima pokrajinske autonomije i jedinicama lokalne samouprave i druga pitanja od značaja za zaposlene i poslodavca.
Dakle, na zaposlene u AP i JLS se i dalјe primenjuju odredbe Aneksa Posebnog kolektivnog uogovora za državne organe.
Odlukom Skupštine grada formirane su: Služba za poslove Skupštine grada, Služba za poslove gradonačelnika, Služba za poslove Gradskog veća i Kancelarija za lokalni ekonomski razvoj i projekte. Navedenom Odlukom propisano je da radom Službe rukovodi načelnik službe, koga postavlјa Gradsko veće na period od 5 godina, na osnovu javnog konkursa, osim rukovodioca Službe za poslove Skupštine grada kojom rukovodi sekretar Skupštine grada. U kom statusu su u smislu Zakona o zaposlenima u AP i JLS navedeni načelnici službi: funkcioneri, službenici na položaju ili službenici? Da li se načelnici ovih službi postavlјaju nakon sprovedenog javnog konkursa?
Članom 3. Zakona o zaposlenima u AP i JLS propisano je da je funkcioner izabrano, imenovano, odnosno postavlјeno lice (osim službenika na položaju) u organima autonomne pokrajine i jedinice lokalne samouprave, odnosno u organima gradske opštine, kao i u službama i organizacijama koje oni osnivaju prema posebnom propisu.
Shodno čl. 4. istog Zakona za funkcionere u jedinicama lokalne samouprave, prava i dužnosti u ime poslodavca, vrši skupština grada, opštine ili gradske opštine, odnosno radno telo skupštine koje je utvrđeno statutom ili aktom skupštine kojim se uređuje nadležnost, sastav i organizacija radnih tela skupštine.
Članom 48. Zakona o zaposlenima u AP i JLS je utvrđeno da je položaj radno mesto na kome službenik ima ovlašćenja i odgovornosti u vezi sa rukovođenjem i usklađivanjem rada organa, službe ili organizacije autonomne pokrajine, odnosno gradske, opštinske uprave ili uprave gradske opštine. Stavom 3. istog člana Zakona je propisano da su u jedinici lokalne samouprave i gradskoj opštini, položaji u smislu odredaba ovog zakona, radna mesta načelnika gradske, opštinske, odnosno uprave gradske opštine i njihovih zamenika.
Pored navedenog, odredbama čl. 1. stav 2. Zakona propisano je da se odredbe ovog zakona shodno primenjuju na zaposlene u organima gradskih opština, kao i službama i organizacijama koje osniva nadležni organ autonomne pokrajine, jedinice lokalne samouprave i gradske opštine, prema posebnom zakonu, s tim da se u smislu ovog zakona sužbama i organizacijama iz st. 2. ovog člana smatraju stručne službe i organizacije koje su osnovane za obavlјanje poslova uprave.
Imajući u vidu napred navedeno, jedan od cilјeva Zakona je objedinjavanje svih stručnih poslova u okviru gradske uprave, osim kada je posebnim propisom predviđeno osnivanje posebnog organizacionog oblika za obavlјanje poslova uprave, ali izvan nje, po kom osnovu i postoje stručne službe ili posebne organizacije iz čl. 1. Zakona. U prilog tome je i činjenica da je u predstojećoj izmeni Zakona o lokalnoj samoupravi predloženo da uprava obavlјa stručne i administrativno-tehničke poslove za potrebe rada skupštine, veća i predsednika opštine.
Dalјe, imajući u vidu da je odredbama čl. 8.stav 2. Zakona predviđeno da se izbor, imenovanje, postavlјenje, kao i razrešenje funkcionera u JLS vrši u skladu sa posebnim propisima i ovim zakonom, statutom JLS i odlukama JLS kojima se uređuje osnivanje službi i organizacija, ukazujemo da se pitanje statusa funkcionera uređuje na osnovu posebnog propisa (zakona ili podzakonskog akta zasnovanog na zakonu) i na osnovu statuta i odluka skupštine koji predstavlјaju opšte akte kojima se sprovode propisi u JLS. S tim u vezi, smisao ove odredbe je da se status, broj i ovlašćenja funkcionera opravdavaju razlozima koji su navedeni u posebnim propisima kojima se uređuju određena pitanja, a koji se primenjuju u JLS (Zakon o budžetskom sistemu-budžetska inspekcija, Zakon o pravobranilaštv-gradsko pravobranilaštvo, Zakon o ulaganjima – Kancelarija za LER i dr.). Takođe, nadležnost za postavlјenje odnosno imenovanje rukovodilaca ovih službi je tim konkretnim propisima ili eksplicitno dato izvršnom organu JLS (gradonačelniku, veću) ili skupštini, s tim da ukoliko poseban propis to nije uredio primenjuje se odredba Zakona o lokalnoj samoupravi (“Sl.glasnik RS” br. 129/07, 83/04-dr.zakon, 101/16), kojom su definisane nadležnosti skupštine iz čl.32. zakona u smislu da slupština može, u skladu sa zakonom, između ostalog, imenuje i razrešava upravni odbor, nadzorni odbor, imenuje i razrešava direktore javnih preduzeća, ustanova, organizacija i službi čiji je osnivač i daje saglasnost na njihove statute, u skladu sa zakonom. S tim u vezi, ukazujemo i da su odredbama čl. 46.ovog zakona uređene nadležnosti opštinskog, gradskog veća, u okviru kojih nisu definisana i ovlašćenja za postavlјenja odnosno imenivanja (izuzev ovlašćena za postavlјenje načelnika uprave).
Imajući u vidu napred navedeno, mišlјenja smo da sve stručne službe i administrativno-tehničke poslove za potrebe rada skupštine, veća i predsednika opštine treba objediniti u gradskoj upravi kao delu jedinstvenog organa uprave (unutrašnje organizacione jedinice sa načelnikom kao službenikom) ili u okviru posebne uprave za ove oblasti kojima bi rukovodio načelnik uprave kao službenik na položaju, uz ispunjenje uslova za postavlјenje, odnosno da odluke kojima se uređuje organizaciona struktura gradske uprave treba uskladiti sa napred iznetim, posebno imajući u vidu primenu Zakona o zaposlenima u AP i JLS.
*mišlјenje MDULS broj 011-00-00060/2017-20
Da li se u slučaju odsustva pomoćnika predsednika zbog korišćenja porodilјskog bolovanja, koji je postavlјen na određeno vreme u skladu sa odredbama Zakona o zaposlenima u AP i JLS, može do njegovog povratka postaviti novo lice na istu funkciju, i da li bi to u tom slučaju bilo povećanje broja pomoćnika iznad zakonom dozvolјenog, ako je već iskorišćeno pravo na postavlјenje 3 pomoćnika?
Shodno čl. 70. Zakona o zaposlenima u AP i JLS je propisano da se radni odnos može zasnovati i za vreme čije trajanje je unapred određeno (radni odnos na određeno vreme na radnim mestima u kabinetu gradonačelnika, predsednika opštine ili predsednika gradske opštine, dok traje dužnost tih izabranih lica (pomoćnici gradonačelnika, odnosno predsednika opštine kao i druga lica koja zasnivaju radni odnos na radnim mestima u kabinetu).
Međutim, čl. 58. Zakona o lokalnoj samoupravi je propisano da se statutom opštine može predvideti da se u opštinskoj upravi postavlјaju pomoćnici predsednika opštine za pojedine oblasti (ekonomski razvoj, urbanizam, primarna zdravstvena zaštita, zaštita životne sredine, polјoprivreda i dr.).
Pomoćnici predsednika opštine pokreću inicijative, predlažu projekte i sačinjavaju mišlјenja u vezi sa pitanjima koja su od značaja za razvoj u oblastima za koje su postavlјeni i vrše druge poslove utvrđene aktom o organizaciji opštinske uprave.
Pomoćnike predsednika opštine postavlјa i razrešava predsednik opštine.
U opštinskoj upravi može biti postavlјeno najviše tri pomoćnika predsednika opštine.
Čl. 66. Zakona o lokalnoj samoupravi je propisano da u gradskoj upravi može biti postavlјeno najviše pet pomoćnika gradonačelnika.
Dakle, navedenim odredbama Zakona o lokalnoj samoupravi je propisan broj pomoćnika u opštinskoj odnosno gradskoj upravi, što dalјe znači da ne postoji mogućnost da bude postavlјen veći broj pomoćnika nego što je Zakonom predviđeno, a do čega bi došlo ukoliko bi postavili drugog pomoćnika radi zamene odsutnog do njegovog povratka.
Da li je Upravni sud nadležan da odlučuje u sporovima oko postavlјenja i razrešenja pomoćnika predsednika opštine koji po novom Zakonu o zaposlenima u autonomnim pokrajinama i jedinicama lokalne samouprave ima status funcionera (zaštita prava po osnovu mandata, odnosno sporovi oko postavlјenja i razrešenja), i u kom roku se podnosi tužba?
U navedenim situacijama može se pokrenuti upravni spor, a u pogledu rokova važe članovi 18. i 19. Zakona o upravnim sporovima, koji glase:
Tužba se podnosi u roku od 30 dana od dana dostavlјanja upravnog akta stranci koja je podnosi ili u zakonom propisanom kraćem roku.
Rok iz stava 1. ovog člana važi i za organ ovlašćen za podnošenje tužbe, ako mu je upravni akt dostavlјen.
Ako organu ovlašćenom za podnošenje tužbe, odnosno zainteresovanom licu nije dostavlјen upravni akt, organ, odnosno zainteresovano lice može podneti tužbu, u roku od 60 dana od dana dostavlјanja upravnog akta stranci.
Ako drugostepeni organ, u roku od 60 dana od dana prijema žalbe ili u zakonom određenom kraćem roku, nije doneo rešenje po žalbi stranke protiv prvostepenog rešenja, a ne donese ga ni u dalјem roku od sedam dana po naknadnom zahtevu stranke podnetom drugostepenom organu, stranka po isteku toga roka može podneti tužbu zbog nedonošenja zahtevanog akta.
Ako prvostepeni organ po zahtevu stranke nije u roku predviđenom zakonom kojim se uređuje opšti upravni postupak, doneo rešenje protiv kojeg nije dozvolјena žalba, a ne donese ga ni u dalјem roku od sedam dana po naknadnom zahtevu stranke, stranka po isteku toga roka može podneti tužbu zbog nedonošenja zahtevanog akta.