Na ovoj stranici SKGO objavljuje odgovore Stručne službe SKGO na pitanja koja iz lokalnih uprava dobija u vezi sa funkcionisanjem lokalne samouprave u različitim oblastima i sa primenom nadležnosti i poslova gradova i opština.
Odgovori su dati polazeći od prethodnih iskustava, uvida i gledišta Stručne službe SKGO o primeni nadležnosti lokalne samouprave, od potvrđene dobre prakse u gradovima i opštinama, kao i od iskustava saradnje SKGO sa partnerima iz republičkih institucija i različitih organizacija koje sarađuju sa lokalnim vlastima u Srbiji. Odgovori Stručne službe SKGO ne predstavljaju zvanično tumačenje primene propisa koji uređuju rad lokalnih vlasti, nego njeno mišljenje u vezi sa konkretnim pitanjem koje je postavljeno.
Baza pitanja i odgovora može se pretraživati preko pojma koje se pojavljuje u određenom pitanju ili odgovoru i preko tematskih oblasti, odnosno podtema, koje čine delove nadležnosti lokalne samouprave u Republici Srbiji.
Sve predloge i komentare u vezi sa ovim servisom možete poslati na e-mejl pitaj@skgo.org
Postavite pitanjeDa li se na ugovore koji su sklopljeni po starom Zakonu o javnim nabavkama (januar, februar 2020.), za izvršenje i izmene ugovora primenjuje novi Zakon o javnim nabavkama? U prelaznim i završnim odredbama definisano je samo za postupke.
U situaciji u kojoj je ugovor zaključen u postupku javne nabavke sprovedenom po Zakonu o javnim nabavkama iz 2012/15 godine, a potrebno je izvršiti njegovu izmenu, primenjuju se odredbe Zakona o javnim nabavkama („Službeni glasnik RS“, br. 91/2019, u daljem tekstu: Zakon), koji je u primeni od 1. jula 2020. godine.
Naime, prelaznim i završnim odredbama Zakona, u članu 239. stav 1, propisano je da će se postupci javnih nabavki koji su započeti pre dana početka primene ovog zakona okončati po propisima po kojima su započeti. Dakle, Zakon je propisao da se na okončanje postupaka javnih nabavki koji su započeti pre dana početka primene ovog zakona primenjuju propisi po kojima su započeti, dok se navedeno ne odnosi na realizaciju ugovora o javnoj nabavci, te proizilazi da se nakon 1. jula 2020. godine na eventualne izmene ugovora o javnoj nabavci koji su zaključeni u postupku javne nabavke sprovedenom po Zakonu o javnim nabavkama iz 2012/15 godine, primenjuju odgovarajuće odredbe Zakona.
Ukazujemo i da na novom Portalu javnih nabavki postoji opcija za objavljivanje obaveštenja o izmeni ugovora koji su zaključeni po ranije važećim propisima, u delu kreiranja novog postupka javne nabavke.
Da li je za obezbeđivanje smeštaja u internatu potrebno mišljenje IRK?
U Pravilniku o dodatnoj obrazovnoj, zdravstvenoj i socijalnoj podršci detetu, učeniku i odraslom pravo na smeštaj u domu učenika nije navedeno kao mera koja je u nadležnosti Interresorne komisije. Takođe, u Konkursu za prijem učenika srednjih škola u Republici Srbiji u ustanove za smeštaj i ishranu učenika u okviru konkursne dokumentacije se ne traži mišljenje Interresorne komisije.
Pored ovih učeničkih domova koji su u mreži ustanova učeničkog standarda, postoji i jedan broj škola za učenike sa smetnjama u razvoju koje u svom sastavu imaju učenički dom. Ove domove koriste učenici koji su upisani u konkretnu školu. Kako je za upis u školu za učenike sa smetnjama u razvoju neophodan uslov mišljenje Interresorne komisije (Pravilnik o dodatnoj obrazovnoj, zdravstvenoj i socijalnoj podršci detetu, učeniku i odraslom, član 4, tačka 1) (4) upućivanje deteta u razvojnu grupu u predškolskoj ustanovi, odnosno u školu za obrazovanje učenika sa smetnjama u razvoju, učenici koji koriste domove učenika pri školama za učenike sa smetnjama u razvoju po ovom osnovu već imaju mišljenje Interresorne komisije.
Radi se o javnom preduzeću čiji je osnivač opština, i čiji se broj zaposlenih računa u ukupan dozvoljeni broj zaposlenih opštinske uprave, direktnih i indirektnih korisnika javnih sredstava, odnosno na taj način ne bi se povećao ukupan dozvoljeni broj zaposlenih. Ako je i dalje dozvoljeno koji je pravni osnova za preuzimanje?
Pravni osnov za preuzimanje zaposlenog iz javnog preduzeća u opštinsku upravu ne postoji. Ranija mogućnost putem internog tržišta rada koji su činili svi zaposleni iz svih organizacionih oblika u sistemu lokalne samouprave, prestala je da važi 01.01.2020. godine, kada je prestao da važi Zakon o načinu određivanja maksimalnog broja zaposlenih u javnom sektoru.
Što se važećih odredbi o preuzimanju tiče, članom 91. Zakona o zaposlenima u AP i JLS predviđeno je da organ, služba ili organizacija iz člana 1. st. 1. i 2. ovog zakona može preuzeti, bez konkursa, službenika koji je u radnom odnosu na neodređeno vreme u drugom organu, službi ili organizaciji kod istog poslodavca.
Poslodavac može preuzeti od drugog poslodavca iz člana 4. ovog zakona, odnosno iz državnog organa, bez konkursa, službenika koji je u radnom odnosu na neodređeno vreme.
Preuzimanje službenika vrši se na osnovu sporazuma o preuzimanju uz saglasnost službenika koji se preuzima.
Pre preuzimanja iz st. 1. i 2. ovog člana može se sprovesti prethodna provera stručne osposobljenosti, znanja i veština.
Kako javno preduzeće nije poslodavac od koga opštinska uprava može preuzeti zaposlenog u smislu citiranih odredbi, mišljenja smo da nema pravnog osnova za preuzimanje.
U JLS je postavljen sekretar Skupštine i zamenik sekretara Skupštine 2017. godine. Da li sekretar Skupštine koji se nalazi na porodiljskom odsustvu od decembra meseca 2019. godine može biti postavljen za sekretara Skupštine konstituisanjem nove Skupštine, s obzirom da su održani lokalni izbori u 2020. godini?
Lice koje je na porodiljskom odsustvu može biti postavljeno za sekretara skupštine jedinice lokalne samouprave.
Članom 13. Zakona o zaposlenima u AP i JLS predviđeno je da funkcioneru autonomne pokrajine i jedinice lokalne samouprave funkcija prestaje u slučaju: 1. isteka vremena na koje je izabran, imenovan ili postavljen; 2. podnošenja ostavke; 3. razrešenja, kao i u drugim slučajevima utvrđenim zakonom i drugim propisima kojima se uređuje prestanak funkcije, odnosno radnog odnosa.
Što se radnog odnosa tiče, članom 187. Zakona o radu predviđeno je da za vreme trudnoće, porodiljskog odsustva, odsustva sa rada radi nege deteta i odsustva sa rada radi posebne nege deteta poslodavac ne može zaposlenom da otkaže ugovor o radu. Zaposlenom iz stava 1. ovog člana rok za koji je ugovorom zasnovao radni odnos na određeno vreme produžava se do isteka korišćenja prava na odsustvo. Rešenje o otkazu ugovora o radu ništavo je ako je na dan donošenja rešenja o otkazu ugovora o radu poslodavcu bilo poznato postojanje okolnosti iz stava 1. ovog člana ili ako zaposleni u roku od 30 dana od dana prestanka radnog odnosa obavesti poslodavca o postojanju okolnosti iz stava 1. ovog člana i o tome dostavi odgovarajuću potvrdu ovlašćenog lekara ili drugog nadležnog organa.
Od značaja je spomenuti i odredbe člana 40. Zakona o lokalnoj samoupravi koje kažu da skupština opštine ima sekretara koji se stara o obavljanju stručnih poslova u vezi sa sazivanjem i održavanjem sednica skupštine i njenih radnih tela i rukovodi administrativnim poslovima vezanim za njihov rad. Sekretar skupštine se postavlja, na predlog predsednika skupštine, na četiri godine i može biti ponovo postavljen. Za sekretara skupštine opštine može biti postavljeno lice koje ima stečeno visoko obrazovanje iz naučne oblasti pravne nauke na osnovnim akademskim studijama u obimu od najmanje 240 ESPB bodova, master akademskim studijama, specijalističkim akademskim studijama, specijalističkim strukovnim studijama, odnosno na osnovnim studijama u trajanju od najmanje četiri godine ili specijalističkim studijama na fakultetu, sa položenim stručnim ispitom za rad u organima uprave i radnim iskustvom od najmanje tri godine. Skupština opštine može, na predlog predsednika skupštine, razrešiti sekretara i pre isteka mandata. Sekretar može imati zamenika koji ga zamenjuje u slučaju njegove odsutnosti. Zamenik sekretara skupštine opštine postavlja se i razrešava na isti način i pod istim uslovima kao i sekretar.
Član 15a stav 1. Zakona o finansiranju lokalne samouprave, propisuje da preduzetnici i pravna lica koja su prema zakonu kojim se uređuje računovodstvo razvrstana u mala pravna lica (osim preduzetnika i pravnih lica koja obavljaju delatnosti: bankarstva; osiguranja imovine i lica; proizvodnje i trgovine naftom i derivatima nafte; proizvodnje i trgovine na veliko duvanskim proizvodima; proizvodnje cementa; poštanskih, mobilnih i telefonskih usluga; elektroprivrede; kazina, kockarnica, kladionica, bingo sala i pružanja kockarskih usluga i noćnih barova i diskoteka), a imaju godišnji prihod do 50.000.000 dinara, ne plaćaju lokalnu komunalnu taksu za isticanje firme na poslovnom prostoru (u daljem tekstu: firmarina). Da li se pod godišnjim prihodom smatraju poslovni prihodi ili ukupni prihodi? Član 2. stav 6. Uredbe o kriterijumima za određivanje aktivnosti koje utiču na životnu sredinu prema stepenu negativnog uticaja na životnu sredinu koji nastaje obavljanjem aktivnosti, iznosima naknada (“Sl. glasnik RS”, br. 86/19 i 89/19), iznos obračunat u skladu sa stavom 5. ovog člana, ne može biti viši od 0,4% godišnjeg prihoda obveznika naknade u godini koja prethodi godini za koju se vrši utvrđivanje naknade za zaštitu i unapređenje životne sredine. Pošto se u Obrascu 1 navodi poslovni prihod pravnog lica, da li se misli na ukupan ili poslovni prihod? Takođe, u Pravilniku se navodi poslovni prihod. Da li se i gde koristi poslovni, a gde ukupni prihod (ako se i koristi)?
Naknada za zaštitu i unapređivanje životne sredine regulisana je članovima 134. do 139. Zakona o naknadama za korišćenje javnih dobara (“Sl. glasnik RS”, br. 95/18, 49/19 i 86/19 – usklađeni din. izn.) i Uredbom o kriterijumima za određivanje aktivnosti koje utiču na životnu sredinu prema stepenu negativnog uticaja na životnu sredinu koji nastaje obavljanjem aktivnosti, iznosima naknada (“Sl. glasnik RS”, br. 86/19 i 89/19).
Članom 2. Uredbe određeno je da se kriterijumi za određivanje negativnog uticaja aktivnosti koje utiču na životnu sredinu pravnih lica i preduzetnika utvrđuju u okviru pretežne delatnosti koju obavlja obveznik naknade. Pod pretežnom delatnošću, u smislu ove uredbe, smatra se ona delatnost koja je registrovana kod Agencije za privredne registre čijim je obavljanjem pravno lice i preduzetnik ostvario najviše prihoda u godini koja prethodi godini za koju se vrši utvrđivanje naknade za zaštitu i unapređivanje životne sredine.
Prema stepenu negativnog uticaja na životnu sredinu aktivnosti pravnih lica i preduzetnika dele se prema delatnosti na one koje imaju:
U slučaju da jedno pravno lice ili preduzetnik obavlja aktivnost na teritoriji više jedinica lokalne samouprave, naknadu za zaštitu i unapređenje životne sredine, obračunatu u skladu sa članom 3. Uredbe plaća tako što se ukupan iznos tako obračunate nakande deli ukupnim brojem jedinica lokalne samouprave na čijoj teritoriji obavlja pretežnu delatnost.
Iznos obračunat u skladu sa stavom 5. člana 2. Uredbe, ne može biti viši od 0,4% godišnjeg prihoda obveznika naknade u godini koja prethodi godini za koju se vrši utvrđivanje naknade za zaštitu i unapređivanje životne sredine.
Na osnovu člana 138. stav 4. Zakona o naknadama za korišćenje javnih dobara, ministar zaštite životne sredine doneo je Pravilnik o izgledu, sadržini i načinu dostavljanja prijave sa podacima od značaja za utvrđivanje naknade koju je obveznik naknade za zaštitu i unapređivanje životne sredine dužan da podnese organu jedinice lokalne samouprave, odnosno prijave koju je obveznik naknade za zaštitu i unapređivanje životne sredine dužan da podnese nadležnom organu jedinice lokalne samouprave, odnosno gradskoj upravi mesečno za preuzimanja, odnosno isporuke robe u toku meseca (“Sl. glasnik RS”, br. 93/19) kojim su u članu 2. stav 1. i članu 3. stav 1. propisani Obrazac 1 i Obrazac 2. Obrazac 1 je prijava sa podacima od značaja za utvrđivanje naknade koju obveznik naknade za zaštitu i unapređivanje životne sredine podnosi organu jedinice lokalne samouprave.
Obrazac 1 sadrži: PIB pravnog lica ili preduzetnika, matični broj pravnog lica ili preduzetnika, poslovno ime pravnog lica ili preduzetnika, naziv ii šifru pretežne delatnosti registrovane kod APR-a, naziv i šifru pretežne delatnosti od koje ose ostvaruje najviše prihoda u prethodnoj godini, adresu sedišta, ime i prezime, funkciju, broj telefona i adresu elektronske pošte odgovornog lica, stepen negativnog uticaja aktivnosti pravnog lica ili preduzetnika prema delatnosti, poslovni prihod pravnog lica ili preduzetnika ostvaren u godini koja prethodi godini za koju se vrši utvrđivanje naknade, veličina pravnog lica ili preduzetnika obračunata u skladu sa propisom kojim se uređuje računovodstvo (veliko, srednje, malo i mikro), jedinice lokalne samouprave na čijoj teritoriji obavlja pretežnu delatnost. U Obrazac 1 unosi se tačan iznos godišnjeg poslovnog prihoda iz prethodne godine (ne u hiljadama dinara).
Poslovni prihod se upisuje na osnovu finansijskog izveštaja od prethodne godine za pravna lica, a podaci o ostvarenim poslovnim prihodima uzimaju se iz obrasca KPO-Poslovna knjiga o ostvarenom prometu paušalno oporezovanih obveznika. Finansijski izveštaji koji se koriste za potrebe utvrđivanja ove naknade iz kojih se preuzimaju podaci o poslovnim prihodima su propisani Pravilnikom o sadržini i formi obrazaca finansijskih izveštaja i sadržini i formi obrazaca statističkog izveštaja za privredna društva, zadruge i preduzetnike (“Sl. glasnik RS”, br. 89/20).
Poreska prijava za 2019. godinu podnosi se samo za period od 07.12. do 31.12.2019. godine i upisuje se prihod srazmeran tom periodu. U prijavi za 2019. godinu unosi se podatak o celokupnom poslovnom prihodu iz 2018. godine, a za 2020. godinu prihod iz 2019. godine. Visina naknade za 2019. godinu se određuje srazmerno danima od kada je Uredba doneta.
U Obrascu 1 jasno stoji da se radi o poslovnom prihodu pravnog lica ili preduzetnika koji je ostvaren u godini koja prethodi godini za koju se vrši utvrđivanje naknade. U Zakonu o naknadama za korišćenje javnih dobara u članu 137. propisan je termin “prihod iz redovnog poslovanja ostvaren u prethodnoj godini”.
Prihodi iz redovnog poslovanja su poslovni prihodi klase 6 – Prihodi, grupa 60-65 kontnog okvira u skladu sa članom 49. Pravilnika o kontnom okviru i sadržini računa u kontnom okviru za privredna društva, zadruge i preduzetnike (“Sl. glasnik RS”, br. 89/20).