Na ovoj stranici SKGO objavljuje odgovore Stručne službe SKGO na pitanja koja iz lokalnih uprava dobija u vezi sa funkcionisanjem lokalne samouprave u različitim oblastima i sa primenom nadležnosti i poslova gradova i opština.
Odgovori su dati polazeći od prethodnih iskustava, uvida i gledišta Stručne službe SKGO o primeni nadležnosti lokalne samouprave, od potvrđene dobre prakse u gradovima i opštinama, kao i od iskustava saradnje SKGO sa partnerima iz republičkih institucija i različitih organizacija koje sarađuju sa lokalnim vlastima u Srbiji. Odgovori Stručne službe SKGO ne predstavljaju zvanično tumačenje primene propisa koji uređuju rad lokalnih vlasti, nego njeno mišljenje u vezi sa konkretnim pitanjem koje je postavljeno.
Baza pitanja i odgovora može se pretraživati preko pojma koje se pojavljuje u određenom pitanju ili odgovoru i preko tematskih oblasti, odnosno podtema, koje čine delove nadležnosti lokalne samouprave u Republici Srbiji.
Sve predloge i komentare u vezi sa ovim servisom možete poslati na e-mejl pitaj@skgo.org
Postavite pitanjePrema odredbi člana 2. stav 1. Zakona o porezima na imovinu („Službeni glasnik RS”, br. 26/01, 45/02 − SUS, 80/02, 80/02 − dr. zakon, 135/04, 61/07, 5/09, 101/10, 24/11, 78/11, 57/12 − US, 47/13, 68/14 − dr. zakon, 95/18 i 99/18 – US, u daljem tekstu: ZPI), koji se primenjuje kod utvrđivanja poreza na imovinu počev za 2019. godinu, porez na imovinu iz člana 1. tačka 1) ovog zakona (u daljem tekstu: porez na imovinu), plaća se na nepokretnosti koje se nalaze na teritoriji Republike Srbije, i to na: 1) pravo svojine, odnosno na pravo svojine na zemljištu površine preko 10 ari. Obveznik poreza na imovinu je pravno i fizičko lice (koje vodi, odnosno koje ne vodi poslovne knjige), koje je na nepokretnosti na teritoriji Republike Srbije imalac prava, korisnik ili držalac, iz člana 2. stav 1. ovog zakona na koje se porez na imovinu plaća u skladu sa čl. 2. i 2a ovog zakona (član 4. stav 1. ZPI). Pravilnikom o obrascima poreskih prijava u članu 17. propisano je da se poreska prijava podnosi za svaku nepokretnost posebno. Kada su u pitanju katastarske parcele manje od 10 ari, uglavnom se polazi od površine kat. parcele u jednoj katastarskoj opštini i mogućnosti sabiranja površine zemljišta ukoliko se parcele graniče. Na ovakav način neko lice može imati i dva hektara poljoprivrenog zemljišta na teritoriji neke JLS, a da pojedinačno nijedna parcela ne prelazi 10 ari i da to lice nije obveznik poreza. Kako je obveznik poreza na imovinu fizičko lice koje podnosi PP2 i ima nepokretnosti na teritoriji Republike Srbije,odnosno pravo svojine na zemljištu preko 10 ari, da li je poreski obveznik lice koje ima pravo svojine na 10 katastarskih parcela čija je površina na svakoj parceli manja od 10 ari (ukupno ima 2 ha) koje se nalaze u različitim katastarskim opštinama u JLS?
Prema odredbama člana 2. Zakona o porezima na imovinu, porez se plaća na nepokretnosti koje se nalaze na teritoriji Republike Srbije, i to na: 1) pravo svojine, odnosno pravo svojine na zemljištu površine preko 10 ari; 2) pravo zakupa, odnosno korišćenja, stana ili kuće za stanovanje, konstituisano u korist fizičkog lica; 3) pravo korišćenja građevinskog zemljišta površine preko 10 ari, u skladu sa zakonom kojim se uređuje pravni režim građevinskog zemljišta.
Nepokretnostima, u smislu ovog Zakona smatraju se: 1) zemljište, i to: građevinsko, poljoprivredno, šumsko i drugo; 2) stambene, poslovne i druge zgrade, stanovi, poslovne prostorije, garaže i drugi (nadzemni i podzemni) građevinski objekti, odnosno njihovi delovi (u daljem tekstu: objekti).
Obveznik poreza na imovinu je pravno i fizičko lice (koje vodi, odnosno koje ne vodi poslovne knjige), koje je na nepokretnosti na teritoriji Republike Srbije imalac prava, korisnik ili držalac, iz člana 2. stav 1. ovog zakona na koje se porez na imovinu plaća u skladu sa članom 2. i 2a ovog zakona.
U skladu sa članom 5. ovog zakona, osnovica poreza na imovinu za nepokretnost poreskog obveznika koji ne vodi poslovne knjige je vrednost nepokretnosti utvrđena u skladu sa ovim zakonom.
Prema odredbama člana 6. vrednost nepokretnosti iz člana 5. ovog zakona utvrđuje se primenom sledećih elemenata: 1) korisna površina; 2) prosečna cena kvadratnog metra (u daljem tekstu: prosečna cena) odgovarajućih nepokretnosti u zoni u kojoj se nalazi nepokretnost.
Korisna površina je: 1) za zemljište – njegova ukupna površina, uključujući površinu pod objektom; 2) za objekat – zbir podnih površina između unutrašnjih strana obodnih zidova objekta.
Prema tome, kada je predmet oporezivanja porezom na imovinu, pravo svojine na zemljištu površine preko 10 ari, reč je o površini zemljišta koje predstavlja fizičku celinu, nezavisno od vrste zemljišta (građevinsko, poljoprivredno, šumsko i drugo) i da li zemljište kao fizičku celinu čini jedna ili više katastarskih parcela, odnosno njihovih delova ili broja poreskih obveznika na zemljištu koje je predmet oporezivanja (predmet oporezivanja opredeljuje površina zemljišta preko 10 ari, a ne broj poreskih obveznika za to zemljište).
Ako je poreski obveznik vlasnik zemljišta, koji čine katastarske parcele koje pojedinačno imaju površinu manju od 10 ari, a međusobno se graniče, u tom slučaju predmetne katastarske parcele predstavljaju posebnu fizičku celinu, ne sabira se njihova površina u različitim jedinicama lokalne samouprave ili zonama, i pri tome predmet oporezivanja na imovinu je samo zemljište površine preko 10 ari.
Ispravka granica susednih katastarskih parcela je uređena članom 68. Zakona o planiranju i izgradnji. Stavom 1. i 2. uređeno je da se ispravka vrši na osnovu elaborata geodetskih radova. Stavom 3. je uređeno da vlasnik katastarske parcele rešava imovinsko pravne odnose pre izrade elaborata geodetskih radova. Imajući u vidu da pre izrade elaborata vlasnik nema utvrđen nijedan element ispravke granica, a samim tim ni predmet rešavanja imovinsko pravnih odnosa, na koji način će ih rešiti pre izrade elaborata? Tako isto, vezano za stav 4. davanje saglasnosti od strane pravobranioca, koji takođe nema predmet za davanje saglasnosti.
Član 68. Zakonu o planiranju i izgradnji glasi: "Ispravka granica susednih katastarskih parcela, spajanje susednih katastarskih parcela istog vlasnika, spajanje susednih parcela na kojima je isto lice vlasnik ili dugoročni zakupac na osnovu ranijih propisa, kao i obrazovanje većeg broja građevinskih parcela prema planiranoj ili postojećoj izgrađenosti odnosno planiranoj ili postojećoj nameni građevinske parcele, vrši se na osnovu elaborata geodetskih radova".
Takođe, Zakonom je predviđeno da pre izrade elaborata vlasnik parcele rešava imovinsko-pravne odnose, što u prevodu znači da je u obavezi da deo susedne parcele kupi od vlasnika bilo da je reč o javnoj ili privatnoj svojini.
Saglasnost pravobranioca, kao zastupnika grada/opštine potrebna je samo ako je vlasnik susedne parcele jedinica lokalne samouprave.
U situaciji kada ne posttoji ni jedan elemenat ispravke granice parcele jer još uvek nije izrađen elaborat, može se putem skice planirane parcelacije (ili ispravke granice parcele) oko koje bi se složile sve stranke u postupku, utvrditi u odgovarajućim merama i granicama tačna površina susedne parcele koja je potrebna kako bi se uspostavila ispravka granice.
Georeferencirana skica je osnov za početak rešavanja imovinsko-pravnih odnosa između podnosioca zahteva za ispravku granice parcele i vlasnika susedne parcele a svako eventualno odstupanje do kojeg može doći kasnije bi se rešavalo izmenom (aneksom) osnovnog ugovora između stranaka u postupku.
Mesna zajednica je nosilac prava korišćenja na poljoprivrednom zemljištu u državnoj svojini. Navedeno poljoprivredno zemljište je planskim dokumentom predviđeno kao građevinsko zemljište. Da li opština može da pokrene postupak promene namene poljoprivrednog zemljišta u građevinsko, imajući u vidu član 94. Zakona o poljoprivrednom zemljištu? Namera opštine je da nakon što promeni namenu zemljišta u građevinsko sprovede upis javne svojine u svoju korist.
S obzirom da je izmenama planskog akta došlo do promene namene pomenutog zemljišta gde je predmetna parcela iz režima poljoprivrednog zemljišta prešla u režim građevinskog zemljišta, mišljenja smo da su se stekli uslovi za upis javne svojine opštine, saglasno članu 102. Zakona o planiranju i izgradnji.
Pre podnošenja zahteva neophodno je da opština, ukoliko katastar ne sprovede promenu po službenoj dužnosti, podnese zahtev za promenu namene, nakon čega se stiču uslovi za primenu člana 102. Zakona o planiranju i izgradnji.
Prema odredbama Zakona o planiranju i izgradnji nadležni katastar sprovodi upis javne svojine JLS na izgrađenom i neizgrađenom građevinskom zemljištu po službenoj dužnosti.
Ukoliko katastar ne odradi svoj deo posla po službenoj dužnosti, odmah nakon evidentiranja promene namene predmetne parcele u katastru, predlažemo da se podnese zahtev za upis prava javne svojine.
Da li IRK može dva puta odložiti polazak u školu za isto dete?
Članom 55. Zakona o osnovnom obrazovanju i vaspitanju („Sl. glasnik RS“, br. 55/2013, 101/2017, 27/2018 - dr. zakon i 10/2019) propisano je sledeće:
“U prvi razred osnovne škole upisuje se svako dete koje do početka školske godine ima najmanje šest i po, a najviše sedam i po godina.
Izuzetno, kada je to u najboljem interesu deteta, detetu se može odložiti upis za godinu dana od strane škole, a na osnovu mišljenja Interresorne komisije, koje sadrži dokaze o potrebi odlaganja i predlog mera dodatne obrazovne, zdravstvene ili socijalne podrške detetu u periodu do polaska u školu.”
Prema važećem zakonu, polazak u prvi razred osnovne škole ne može se odlagati dva puta.
Da li za redovan rad političkih subjekata (za koje postoji obaveza da se isplate do 10 -og u mesecu za prethodni mesec) za jun 2020. godine obračunava i isplaćuje za ceo mesec, ili samo za 20 dana s obzirom da su izbori bili 21. juna?
Finansiranje redovnog rada političkih stranaka nema veze sa datumom održavanja izbora, već datumom konstituisanja skupštine opštine/grada.
Dakle, uplata sredstava političkim stankama koji nisu “ušli” u nov saziv lokalnog parlamenta obračunava se srazmerno broju dana u mesecu pre dana konstituisanja novog saziva. Npr. ako je skupština opštine konstituisana 10. jula, obračun i isplata starom, odlazećem sazivu se vrši za devet dana jula, dok se novom sazivu računa počev od dana konstituisanja, dakle 10. jula.