Na ovoj stranici SKGO objavljuje odgovore Stručne službe SKGO na pitanja koja iz lokalnih uprava dobija u vezi sa funkcionisanjem lokalne samouprave u različitim oblastima i sa primenom nadležnosti i poslova gradova i opština.
Odgovori su dati polazeći od prethodnih iskustava, uvida i gledišta Stručne službe SKGO o primeni nadležnosti lokalne samouprave, od potvrđene dobre prakse u gradovima i opštinama, kao i od iskustava saradnje SKGO sa partnerima iz republičkih institucija i različitih organizacija koje sarađuju sa lokalnim vlastima u Srbiji. Odgovori Stručne službe SKGO ne predstavljaju zvanično tumačenje primene propisa koji uređuju rad lokalnih vlasti, nego njeno mišljenje u vezi sa konkretnim pitanjem koje je postavljeno.
Baza pitanja i odgovora može se pretraživati preko pojma koje se pojavljuje u određenom pitanju ili odgovoru i preko tematskih oblasti, odnosno podtema, koje čine delove nadležnosti lokalne samouprave u Republici Srbiji.
Sve predloge i komentare u vezi sa ovim servisom možete poslati na e-mejl pitaj@skgo.org
Postavite pitanjePoštovani, molimo Vas da nam zbog pravilne primene Zakona o zaposlenima u AP i JLS u sudskom postupku odgovorite, u što kraćem roku, koji sud je nadležan kod sudskog spora između radnika na određeno vreme bez statusa službenika, koji je svoj radni odnos zasnovao prema ranijem Zakonu o radnim odnosima u državnim organima, a koji je trajao do 30.11.2016. godine i JLS? JLS je usvojila novi Pravilnik o unutrašnjem uređenju i sistematizaciji radnih mesta tek u januaru 2017. godine i nakon toga zaposlenima uručila rešenja o raspoređivanju službenika odnosno nameštenika, a Žalbenu komisiju formirala sredinom decembra 2016.
Na osnovu čl. 22. Zakona o uređenju sudova Osnovni sud u prvom stepenu sudi u stambenim sporovima; sporovima povodom zasnivanja, postojanja i prestanka radnog odnosa; o pravima, obavezama i odgovornostima iz radnog odnosa; o naknadi štete koju zaposleni pretrpi na radu ili u vezi sa radom; sporovima povodom zadovolјavanja stambenih potreba na osnovu rada. Zakonom o radnim odnosima u državnim organima nije propisivana posebna nadležnost sudova u ovoj oblasti, pa je stoga reč o nadležnosti osnovnih sudova, shodno čl. 22. Zakona o uređenju sudova.
Da li je neka JLS donosila akt – Pravilnik za oblast stručnog usavršavanja ili je eventualno upućivala inicijativu Savetu u skladu sa članom 119.? Da li načelnik uprave, kao poslodavac donosi pravilnik sa posebnim programom za jednu godinu i obaveznim elementima koje on treba da sadrži? Da li se samo dostavnja poseban program Savetu ili se to čini zajedno sa pravilnikom? Da li načelnik Opštinske uprave dostavlјa poseban program ili to radi načelnik Gradske uprave i za opštinske uprave, jer gradska opština nije jedinica lokalne samouprave?
Poštovani, na deo pitanja o postupanju konkretne JLS vam ne možemo odgovoriti, pošto je kontekst davanja odgovora na pitanja vezan za tumačenje zakona i podzakonskih akata.
Članom 121. Zakona o zaposlenima je propisano da se stručno usavršavanje službenika zasniva na opštim i posebnim programima kojima se određuju oblici i sadržina usavršavanja.
Listu opštih programa stručnog usavršavanja, osim opšteg programa stručnog usavršavanja za polaganje državnog stručnog ispita, utvrđuje ministar nadležan za lokalnu samoupravu na osnovu predloga nadležnog organa državne uprave i mišlјenja Saveta.
Posebne programe stručnog usavršavanja donosi načelnik uprave za svaku kalendarsku godinu uz pribavlјeno mišlјenje Saveta.
Obavezne elemente programa stručnog usavršavanja propisuje ministar nadležan za lokalnu samoupravu na predlog Saveta.
Dakle, nakon propisivanja obaveznih elemenata stručnog usavršavanja, posebne programe usavršavanja donosi načelnik uprave, uz pribavlјeno mišlјenje saveta, a za svaku kalendarsku godinu i to čini načelnik gradske, opštinske uprave, ali i uprave gradske opštine.
Do jula 2016.god. bio sam raspoređen na radnom mestu načelnik ( rukovodilac), Odelјenja u Opštinskoj upravi, sa zvanjem samostalni stručni saradnik. Docnije sam dobio novo rešenje o raspoređivanju kao samostalni stručni saradnik. Nakon usvajanja novog Pravilnika o unutrašnjem uređenju i sistematizaciji doneto je rešenje, kojim mi je određeno zvanje savetnik. Da li je navedeno u skladu sa Zakonom o zaposlenima u AP i JLS?
Shodno čl. 21. Uredbe o kriterijumima za razvrstavanje radnih mesta i merilima za opis radnih mesta službenika u AP i JLS radna mesta rukovodilaca užih unutrašnjih jedinica (načelnici odelјenja, šefovi odseka, rukovodioci grupa i drugi) mogu da se razvrstaju u zvanja višeg savetnika, samostalnog savetnika, saradnika i višeg referenta.
Radno mesto rukovodioca uže unutrašnje jedinice ne može biti razvrstano u zvanje niže od zvanja ostalih radnih mesta u njoj.
S druge strane, čl. 9. Uredbe o kriterijumima za razvrstavanje radnih mesta i merilima za opis radnih mesta službenika u AP i JLS se propisuje da se izvršilačka radna mesta razvrstavaju tako što se na opis svih poslova radnog mesta primene merila za procenu radnog mesta i potom odredi zvanje koje najbolјe odgovara radnom mestu.
Zvanja u koja se razvrstavaju radna mesta određena su Zakonom.
Zvanja su: samostalni savetnik, savetnik, mlađi savetnik, saradnik, mlađi saradnik, viši referent, referent i mlađi referent.
Shodno čl. 10. Uredbe merila za procenu radnog mesta jesu: složenost poslova, samostalnost u radu, odgovornost, poslovna komunikacija i kompetentnost.
Dakle, ukoliko u konkretnom slučaju nije reč o radnom mestu rukovodioca uže unutrašnje jedinice, izvršeno razvrstavanje je u skladu sa Zakonom o zaposlenima u AP i JLS i Uredbe o kriterijumima za razvrstavanje radnih mesta i merilima za opis radnih mesta službenika u AP i JLS
Članom 28. Zakona o zaposlenima u AP i JLS propisano je da službenik ima pravo na odmore i odsustva prema opštin propisima o radu i kolektivnom ugovoru. Službenik ima pravo na godišnji odmor od najmanje 20, a najviše 30 radnih dana, prema merilima oređenim opštim aktom poslodavca. Čl.17. Aneksa Posebnog kolektivnog ugovora za državne organe propisano je da se dužina godišnjeg odmora zaposlenog utvrđuje tako što se zakonski minimum uvećava prema propisanim kriterijumima. Stavom 2. Aneksa Posebnog kolektivnog ugovora je propisano da godišnji odmor koji se utvrdi nakon primene svih kriterijuma ne može da se koristi u trajanju dužem od 25 radnih dana, osim za zaposlene sa navršenih 30 godina rada provedenih u radnom odnosu koji imaju pravo na godišnji odmor u trajanju od 30 radnih dana. Kako je čl.29. Zakona o zaposlenima u AP i JLS propisano da kolektivnim ugovorom kod poslodavca mogu da se utvrde veća prava koja ovim zakonom nisu utvrđena, u skladu sa ovim zakonom i opštim propisima o radu, osim plata zaposlenih, da li se prilikom utvrđivanja prava na godišnji odmor zaposlenih u jedinici lokalne samouprave treba pridržavati ograničenja iz kolektivnog ugovora od 25 dana ili ne obzirom da zakon ne predviđa takvo ograničenje?
Ministarstvo državne uprave i lokalne samouprave je dalo mišlјenje broj: 011-00-76/2017-20, 22. februara 2017. godine, u kojem je sadržan odgovor na postavlјeno pitanje, pa ga u nastavku teksta i prenosimo.
Članom 28. stav 1. i 2. Zakona o zaposlenima u organima autonomnih pokrajina i jedinicama lokalne samouprave („Službeni glasnik RS“, br. 21/16) propisano je da službenik ima pravo na odmore i odsustva prema opštim propisima o radu i kolektivnom ugovoru, kao i pravo na godišnji odmor od najmanje 20, a najviše 30 radnih dana, prema merilima određenim opštim aktom poslodavca.
U članu 17 stav 2. Aneksa posebnog kolektivnog ugovora za državne organe („Službeni glasnik RS“, br. 25/15 i 50/15) utvrđeno je da se godišnji odmor, koji se utvrdi nakon primene svih kriterijuma iz navedenog člana Aneksa, ne može koristiti u trajanju dužem od 25 radnih dana.
S tim u vezi, potrebno je imati u vidu da su prilikom zaklјučivanja Aneksa Posebnog kolektivnog ugovora za državne organe, radni odnosi u organima autonomne pokrajine i lokalne samouprave bili regulisani Zakonom o radnim odnosima u državnim organima („Službeni glasnik RS”, br. 48/91, 66/91, 44/98 - dr. zakon, 49/99 - dr. zakon, 34/01 - dr. zakon, 39/02, 49/05 – US, 79/05 - dr. zakon i 23/13 - US), kojim je bilo propisano da za svaku kalendarsku godinu zaposleni ima pravo na godišnji odmor u trajanju od najmanje 18, a najviše 25 radnih dana.
Međutim, novim Zakonom o zaposlenima u organima autonomnih pokrajina i jedinicama lokalne samouprave, čija primena je počela od 1.12.2016. godine propisano je da službenik ima pravo na godišnji odmor od najmanje 20, a najviše 30 radnih dana, prema merilima određenim opštim aktom poslodavca (član 28).
Imajući u vidu da je Zakon akt više pravne snage od posebnog kolektivnog ugovora, u tom slučaju, maksimalna dužina godišnjeg odmora zaposlenih u autonomnim pokrajinama i jedinicama lokalne samouprave određuje se prema članu 28. Zakona o zaposlenima u organima autonomnih pokrajina i jedinicama lokalne samouprave.
U skladu sa navedenim, proizilazi da se dužina godišnjeg odmora primenom svih kriterijuma utvrđenih u Aneksu posebnog kolektivnog ugovora za državne organe može koristiti u trajanju od najviše 30 radnih dana, kako je to utvrđeno u članu 28. Zakona o zaposlenima u organima autonomnih pokrajina i jedinicama lokalne samouprave.
Da li možete da nam objasnite postupak prijema zaposlenog na određeno vreme zbog povećanog obima posla u jedinicama lokalne samouprave? Kako se formalno utvrđuje da postojeći broj zaposlenih ne može da izvrši poslove?
Shodno članu 70. Zakona o zaposlenima u AP i JLS radni odnos može se zasnovati i za vreme čije trajanje je unapred određeno (radni odnos na određeno vreme) zbog privremeno povećanog obima posla, koji postojeći broj zaposlenih ne može da izvrši, najduže na šest meseci u toku jedne kalendarske godine.
U kontekstu Zakona o zaposlenima u AP i JLS neophodno je postupati u skladu sa odredbama čl. 76., kojim je propisano da se kadrovski plan sastoji od prikaza broja zaposlenih prema radnim mestima i zvanjima, broja zaposlenih sa radnim odnosom na neodređeno vreme koji su potrebni u godini za koju se donosi Kadrovski plan, broj pripravnika čiji se prijem planira i broj zaposlenih čiji se prijem u radni odnos na određeno vreme planira u kabinetu izabranog lica u organu autonomne pokrajine kao i u kabinetu gradonačelnika, predsednika opštine, odnosno predsednika gradske opštine ili zbog povećanja obima posla. Dakle, broj zaposlenih na određeno vreme zbog povećanog obima posla mora biti planiran i iskazan u kadrovskom planu. Zakon o zaposlenima u AP i JLS ne propisuje način za formalno utvrđivanje činjenice da postojeći broj zaposlenih ne može da izvrši poslove odnosno da postoji povećan obim posla, već se prepušta slobodi JLS i njenoj organizaciji rada, uz poštovanje navednih odredbi Zakona o zaposlenima u AP i JLS, kao i drugih propisa, u prvom redu Zakona o načinu određivanja maksimalnog broja zaposlenih u javnom sektoru.