Na ovoj stranici SKGO objavljuje odgovore Stručne službe SKGO na pitanja koja iz lokalnih uprava dobija u vezi sa funkcionisanjem lokalne samouprave u različitim oblastima i sa primenom nadležnosti i poslova gradova i opština.
Odgovori su dati polazeći od prethodnih iskustava, uvida i gledišta Stručne službe SKGO o primeni nadležnosti lokalne samouprave, od potvrđene dobre prakse u gradovima i opštinama, kao i od iskustava saradnje SKGO sa partnerima iz republičkih institucija i različitih organizacija koje sarađuju sa lokalnim vlastima u Srbiji. Odgovori Stručne službe SKGO ne predstavljaju zvanično tumačenje primene propisa koji uređuju rad lokalnih vlasti, nego njeno mišljenje u vezi sa konkretnim pitanjem koje je postavljeno.
Baza pitanja i odgovora može se pretraživati preko pojma koje se pojavljuje u određenom pitanju ili odgovoru i preko tematskih oblasti, odnosno podtema, koje čine delove nadležnosti lokalne samouprave u Republici Srbiji.
Sve predloge i komentare u vezi sa ovim servisom možete poslati na e-mejl pitaj@skgo.org
Postavite pitanjeDa li se popunjava obrazac kompetencija za radno mesto nameštenika?
U skladu sa članom 16a. Zakona o zaposlenima u AP i JLS („Službeni glasnik RS", br. 21/2016, 113/2017, 113/2017 - dr. zakon, 95/2018, 114/2021) procesi upravljanja ljudskim resursima u organima autonomnih pokrajina i jedinicama lokalne samouprave zasnivaju se na kompetencijama potrebnim za delotvorno obavljanje poslova u organu, službi i organizaciji autonomne pokrajine i jedinice lokalne samouprave. Kompetencije, u smislu ovog zakona, predstavljaju skup znanja, veština, osobina, stavova i sposobnosti koje službenik poseduje, a koji oblikuju njegovo ponašanje i vode postizanju očekivane radne uspešnosti na radnom mestu.
Iz navedenog zaključujemo da zakon uređuje kompetencije potrebne za rad službenika u jedinicama lokalne samouprave ne i nameštenika, tako da se obrasci kompetencije ne popunjavaju za nameštenike.
Da li funkcioner koji je radio u javnoj agenciji koja je osnovana zakonom, čiji se rad finansirao iz budžeta Republike Srbije i na čije zaposlene se primenjivao zakon koji se odnosi na državne službenike, ima pravo na jubilarnu nagradu kao funkcioner JLS po kolektivnom ugovoru, odnosno da li se radni staž u javnim agencijama može priznati kao merodavan za određivanje prava na jubilarnu nagradu? Takođe, da li se rad funkcionera JLS u osnovnoj i srednjoj školi, odnosno na fakultetu čiji je osnivač Republika Srbija računa u ovaj staž?
Članom 50. Posebnog kolektivnog ugovora za zaposlene u jedinicama lokalne samouprave („Sl. glasnik RS“, br. 38/2019, 55/2020 i 51/2022) je propisano:
“Zaposleni ima pravo na jubilarnu novčanu nagradu u visini prosečne mesečne zarade bez poreza i doprinosa po zaposlenom u Republici Srbiji prema objavljenom podatku organa nadležnog za poslove statistike, za poslednji mesec u prethodnoj kalendarskoj godini u odnosu na kalendarsku godinu u kojoj se jubilarna nagrada ostvaruje, s tim što se visina novčane nagrade uvećava za 30% i to:
1) Za 10 godina rada u radnom odnosu - u visini mesečne prosečne zarade bez poreza i doprinosa,
2) Za 20 godina rada u radnom odnosu - u visini novčane nagrade iz tačke 1) ovog stava uvećane za 30%,
3) Za 30 godina rada u radnom odnosu - u visini novčane nagrade iz tačke 2) ovog stava uvećane za 30%,
4) Za 35 godina rada u radnom odnosu - u visini novčane nagrade iz tačke 3) ovog stava uvećane za 30%,
5) Za 40 godina rada u radnom odnosu - u visini novčane nagrade iz tačke 4) ovog stava uvećane za 30%.
Zaposleni ostvaruje pravo na jubilarnu nagradu za navršenih 10, 20, 30, 35 i 40 godina rada provedenih u radnom odnosu u državnom organu, organu autonomne pokrajine, odnosno jedinice lokalne samouprave, bez obzira na to u kom organu je zaposleni ostvarivao prava iz radnog odnosa.
U slučaju da je poslodavac preuzeo poslove i zaposlene od drugog poslodavca kao uslov za ostvarivanje prava na jubilarnu nagradu računaju se i godine rada u radnom odnosu kod prethodnog poslodavca.
Jubilarna nagrada se isplaćuje u roku od 30 dana od dana ostvarivanja ovog prava.
Zaposleni ima pravo na jubilarnu nagradu kod poslodavca, ako to pravo u kalendarskoj godini nije ostvario u drugom državnom organu, organu autonomne pokrajine ili jedinice lokalne samouprave u kojem je radio pre rada kod poslednjeg poslodavca.
Pravo iz stava 1. ovog člana, ostvaruju svi zaposleni koji počev od 22. marta 2019. godine navršavaju 10, 20, 30, 35 i 40 godina rada u radnom odnosu u skladu sa ovim članom.“
U Zakonu o državnim službenicima („Sl. glasnik RS“, br. 79/2005, 81/2005 - ispr., 83/2005 - ispr., 64/2007, 67/2007 - ispr., 116/2008, 104/2009, 99/2014, 94/2017, 95/2018 i 157/2020) se u članu 2. kaže da je državni službenik lice čije se radno mesto sastoji od poslova iz delokruga organa državne uprave, sudova, javnih tužilaštava, Državnog pravobranilaštva, službi Narodne skupštine, predsednika Republike, Vlade, Ustavnog suda i službi organa čije članove bira Narodna skupština (u daljem tekstu: državni organi) ili s njima povezanih opštih pravnih, informatičkih, materijalno-finansijskih, računovodstvenih i administrativnih poslova. Državni službenici nisu narodni poslanici, predsednik Republike, sudije Ustavnog suda, članovi Vlade, sudije, javni tužioci, zamenici javnih tužilaca i druga lica koja na funkciju bira Narodna skupština ili postavlja Vlada i lica koja prema posebnim propisima imaju položaj funkcionera. Nameštenik je lice čije se radno mesto sastoji od pratećih pomoćno-tehničkih poslova u državnom organu.
Dakle, imajući u vidu navedeno, licu će se priznati staž za jubilarnu nagradu ukoliko su ispunjeni uslovi iz člana 50. Posebnog kolektivnog ugovora licu, to jest, da je staž ostvaren u organu jedinice lokalne samouprave, autonomne pokrajine ili u državnom organu. Što se tiče staža ostvarenog u osnovnoj ili srednjoj školi, odnosno u nekoj visokoškolskoj ustanovi, taj staž se neće priznati za jubilarnu nagradu jer se radi o stažu ostvarenom u ustanovi a ne u organu jedinice lokalne samouprave, autonomne pokrajine ili u državnom organu.
U svakom slučaju, rukovodilac organa koji odlučuje u konkretnom slučaju će odlučiti o ovom pravu kada sagleda sve činjenice.
Da li se Pravilnikom o radu za zaposlene u gradskoj upravi mogu dati povoljniji uslovi za isplatu otpremnine zaposlenima za odlazak u penziju, odnosno u iznosu većem od dve prosečne zarade u Republici Srbiji, prema poslednjem konačnom objavljenom podatku republičkog organa nadležnog za poslove statistike na dan isplate i da li bi takva odredba bila u suprotnosti sa odredbama Posebnog kolektivnog ugovora za zaposlene u jedinicama lokalne samouprave i Uredbe o naknadi troškova i otpremnini državnih službenika i nameštenika?
U skladu sa članom 8. Zakona o radu kolektivni ugovor i pravilnik o radu, tj. opšti akt i ugovor o radu ne mogu da sadrže odredbe kojima se zaposlenom daju manja prava ili utvrđuju nepovoljniji uslovi rada od prava i uslova koji su utvrđeni zakonom. Opštim aktom i ugovorom o radu mogu da se utvrde veća prava i povoljniji uslovi rada od prava i uslova utvrđenih zakonom, kao i druga prava koja nisu utvrđena zakonom, osim ako zakonom nije drukčije određeno.
Članom 4. Posebnog kolektivnog ugovora za zaposlene u jedinicama lokalne samouprave predviđeno je da se kolektivnim ugovorom kod poslodavca utvrđuju veća prava i povoljniji uslovi rada od prava i uslova koji su utvrđeni zakonom i ovim ugovorom, kao i prava koja nisu utvrđena zakonom, ukoliko zakonom nije određeno drukčije. Kolektivni ugovor kod poslodavca zaključuju u ime poslodavca predsednik opštine, odnosno gradonačelnik i reprezentativni sindikat kod poslodavca u skladu sa zakonom.
Dakle, kolektivnim ugovorom kod poslodavca, opštim aktom i ugovorom o radu mogu se utvrditi veća prava i povoljniji uslovi rada od prava i uslova koji su utvrđeni zakonom i posebnim kolektivnim ugovorom.
Međutim, treba imati u vidu i ograničenja koje postavljaju propisi u oblasti budžetskog sistema. Naime, Uputstvom za pripremu odluke o budžetu lokalne vlasti za 2023. godinu i projekcija za 2024. i 2025. godinu u delu - Planiranje mase sredstava za plate u odlukama o budžetu za 2023. godinu kaže se između ostalog da je potrebno ostale ekonomske klasifikacije u okviru grupe 41 - Rashodi za zaposlene, u okviru koje su i otpremnine, planirati krajnje restriktivno (414300 - Otpremnine i pomoći).
Da li pravo na minuli rad koji se ostvaruje za godine rada kod poslodavca od koga je organ, odnosno poslodavac preuzeo nadležnosti, poslove i zaposlene imaju samo zaposleni u trenutku preuzimanja ili to pravo ostvaruju i zaposleni koji trenutno rade u državnom organu ali su nekada u prethodnom periodu ostvarili radni staž kod poslodavca od koga je državni organ preuzeo nadležnosti, poslove i zaposlene?
Članom 36. Posebnog kolektivnog ugovora za zaposlene u jedinicama lokalne samouprave je propisano:
“Zaposleni ima pravo na dodatak na osnovnu platu u visini od 0,4% osnovne plate za svaku navršenu godinu rada u radnom odnosu (minuli rad) u državnom organu, organu autonomne pokrajine, odnosno organu lokalne samouprave, nezavisno od toga u kom organu je radio i da li je organ u kome je zaposleni radio u međuvremenu promenio naziv, oblik organizovanja ili je prestao da postoji.
Pravo na minuli rad ostvaruje se i za godine rada kod poslodavca od koga je organ, odnosno poslodavac preuzeo nadležnosti, poslove i zaposlene.
Zaposleni ostvaruje pravo na minuli rad i za godine rada provedene u organima ranijih saveznih država čiji je pravni sledbenik Republika Srbija, a koji su usled promene državnog uređenja prestali da postoje.
Pravo na minuli rad u skladu sa ovim članom, ostvaruju zaposleni počev od 22. marta 2019. godine.”
Dakle, kada se kaže da se pravo na minuli rad ostvaruje i za godine rada kod poslodavca od koga je organ, odnosno poslodavac preuzeo nadležnosti, poslove i zaposlene, pod organom se misli na sve organe kod kojih je zaposleni bio u radnom odnosu a za koje ima pravo da mu se prizna minuli rad – organ jedinice lokalne samouprave, organ autonomne pokrajine ili državni organ.
Da li Savet za zdravlje može da formira Veće kao svoje radno telo ili Savet formira Skupština opštine?
Zbog obima zadataka i poslova, kao i ovlašćenja koja Savet za zdravlje ima prema Zakonu o javnom zdravlju, iako je praksa različita u opštinama, gradovima i gradskim opštinama, mišljenja smo da, je u skladu sa Zakonom o lokalnoj samoupravi, Savet za zdravlje posebno radno telo skupštine, te ga shodno formira odnosno obrazuje Skupština gardske opštine.