Na ovoj stranici SKGO objavljuje odgovore Stručne službe SKGO na pitanja koja iz lokalnih uprava dobija u vezi sa funkcionisanjem lokalne samouprave u različitim oblastima i sa primenom nadležnosti i poslova gradova i opština.
Odgovori su dati polazeći od prethodnih iskustava, uvida i gledišta Stručne službe SKGO o primeni nadležnosti lokalne samouprave, od potvrđene dobre prakse u gradovima i opštinama, kao i od iskustava saradnje SKGO sa partnerima iz republičkih institucija i različitih organizacija koje sarađuju sa lokalnim vlastima u Srbiji. Odgovori Stručne službe SKGO ne predstavljaju zvanično tumačenje primene propisa koji uređuju rad lokalnih vlasti, nego njeno mišljenje u vezi sa konkretnim pitanjem koje je postavljeno.
Baza pitanja i odgovora može se pretraživati preko pojma koje se pojavljuje u određenom pitanju ili odgovoru i preko tematskih oblasti, odnosno podtema, koje čine delove nadležnosti lokalne samouprave u Republici Srbiji.
Sve predloge i komentare u vezi sa ovim servisom možete poslati na e-mejl pitaj@skgo.org
Postavite pitanjeNa koji član zakona se treba pozvati u slučaju otpisa poreza neosnovano utvrđenih obaveza?
U skladu sa članovima 19–22. Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji propisano je ispunjenje poreske obaveze, ispunjenje poreske obaveze u slučaju likvidacije ili stečaja, u slučaju statusnih promena i u slučaju smrti fizičkog lica, poslovne nesposobnosti ili proglašenja fizičkog lica za nestalo.
Članom 23. ZPPPA propisano je da poreska obaveza prestaje:
1) naplatom poreza,
2) zastarelošću poreza,
3) otpisom poreza,
4) na drugi zakonom propisan način.
U slučaju zastarelosti poreza, otpisa poreza ili prestanka poreske obaveze na drugi zakonom propisani način, lokalna poreska administracija donosi rešenje o prestanku poreske obaveze.
Članom 176. – 182. Zakona o opštem upravnom postupku („Službeni glasnik RS“ broj 18/16 i 95/18 – autentično tumačenje) uređeno je ponavljanje postupka i to: razlozi, inicijativa, rokovi, zahtev za ponavljanje postupka, odlaganje izvršenja rešenja, rešavanje u ponavljanju postupka i ponovljeni postupak.
Članom 183. istog zakona propisano je poništavanje konačnog rešenja, a članom 184. ukidanje rešenja. Članom 163. ovog zakona uređeno je poništavanje pobijanog rešenja od strane prvostepenog organa.
Ukazujemo da je primećena praksa da se obaveze neosnovano utvrđuju duži niz godina i nakon isteka roka zastarelosti, što nije uređeno nijednim propisom, ali u slučajevima gde ne postoji predmet oporezivanja, nisu se donosila rešenja, obaveza mora biti stornirana. Shodno navedenom, u zavisnosti od konkretne poresko - pravne situacije pozivate se na odgovarajući propis.
Stranica sa pitanjima i odgovorima iz oblasti rada lokalne poreske administracije organizuje se kroz saradnju projekta „Institucionalna podrška SKGO-treća faza“ koji sprovodi SKGO i programa „Reforma poreza na imovinu“ koji sprovodi HELVETAS, a koje podržava Švajcarska Vlada.
Kod LPA odseka u toku je postupak po zahtevu poreskog obveznika za povraćaj sredstava na ime depozita za licitaciju zemljišta u javnoj svojini gde je oglasom predviđen povraćaj za one koji nisu izlicitirali. Pošto se radi o računu broj 840-841151843-84-Prihodi od prodaje zemljišta u korist nivoa opština, odsek LPA je nadležan za ovakve vrste povraćaja. Poreski obveznik ima dug po osnovi poreza na imovinu i odbija da ga izmiri. Da li u konkretnom slučaju LPA postupa kao kada se povraćaj odnosi na prihode koje administrira LPA? Pošto se radi o prihodu koji LPA direktno ne administrira, da li se on odbija kao neosnovan ili se vrši povraćaj, a porez se naplaćuje u postupku prinudne naplate?
Članom 14. stav 1. Zakona o budžetskom sistemu propisano je da su javne prihodi:
1) porezi;
2) doprinosi za obavezno socijalno osiguranje;
2a) neporeski prihodi, i to:
(1) takse,
(2) naknade,
(3) kazne,
(4) prihodi nastali upotrebom javnih sredstava;
tač. 3) i 4) (brisane)
5) samodoprinos;
6) donacije, transferi i finansijska pomoć Evropske unije;
7) (brisana).
Prema stavu 2. istog člana primanja države su:
1) primanja od prodaje nefinansijske imovine;
2) primanja od zaduživanja;
3) primanja od prodaje finansijske imovine.
podtač. (1)-(3) (brisane)
4) (brisana).
Članom 60. istog zakona propisano je, da ako je od obveznika naplaćeno više prihoda iz člana 14. stav 1. tač. (1)-(5) ovog zakona, odnosno ako je osnov za naplatu bio pogrešan, izvršiće se povraćaj u skladu sa zakonom kojim se uređuje naplata javnih prihode, odnosno u skladu sa Zakonom o poreskom postupku i poreskoj administraciji.
U konkretnom slučaju uplatni račun 840-841151843-84 – Primanja od prodaje zemljišta u korist nivoa opština nije javni prihod iz člana 14. stav 1. tač. (1)-(5) ovog zakona, već spada u primanja (u skladu sa članom 14. stav 2. Zakona o budžetskom sistemu), pa u tom smislu se na ovaj javni prihod ne primenjuju odredbe člana 60. Zakona o budžetskom sistemu, pa se povraćaj vrši u skladu sa zakonom kojim se uređuje naplata prihoda.
Shodno navedenom, smatramo da LPA nije nadležna za povraćaj niti preknjižavanje primanja i u tom smislu nema osnova za primenu člana 70. Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji. Zahtev za povraćaj treba odbaciti rešenjem zbog nenadležnosti.
Stranica sa pitanjima i odgovorima iz oblasti rada lokalne poreske administracije organizuje se kroz saradnju projekta „Institucionalna podrška SKGO-treća faza“ koji sprovodi SKGO i programa „Reforma poreza na imovinu“ koji sprovodi HELVETAS, a koje podržava Švajcarska Vlada.
Ako pravno lice ima registrovanu delatnost “proizvodnja“ kod Agencije za privredne delatnosti, može li da popuni podatak u prijavi za Eko naknadu delatnost “trgovina na malo“ kojom se inače i bavi? Na osnovu podataka iz PIB registra pretežna delatnost je “trgovina“, a kod APR-a „proizvodnja“.
Prema članu 2. Uredbi o kriterijumima za određivanje aktivnosti koje utiču na životnu sredinu prema stepenu negativnog uticaja na životnu sredinu koji nastaje obavljanjem aktivnosti, iznosima naknada propisano je da se kriterijumi za određivanje negativnog uticaja aktivnosti koje utiču na životnu sredinu pravnih lica i preduzetnika utvrđuju u okviru pretežne delatnosti koju obavlja obveznik naknade. Pod pretežnom delatnošću, u smislu ove uredbe, smatra se ona delatnost koja je registrovana kod Agencije za privredne registre kao i delatnost čijim je obavljanjem pravno lice i preduzetnik ostvario najviše prihoda u godini koja prethodi godini za koju se vrši utvrđivanje naknade za zaštitu i unapređivanje životne sredine.
Prema tome, obveznik, u skladu sa Uredbom, u prijavi navodi pretežnu delatnost, koja može biti ili pretežna delatnost iz APR ili delatnost od koje obveznik ostvaruje najviše prihode.
U slučaju da postoji sumnja u tačnost iskazanih podataka u prijavi, organ lokalne poreske administracije može da pokrene postupak poreske kontrole , a radi utvrđivanja od koje je delatnosti poreski obveznik ostvario najviše prihoda, kao i da li je to njegova pretežna delatnost. Shodno navedenom, smatramo da je podatak o registrovanoj pretežnoj delatnosti u registru APR tačan, potrebno je proveriti iz kog razloga se taj podatak razlikuje u registru PIB, odnosno u registru Poreske uprave.
Stranica sa pitanjima i odgovorima iz oblasti rada lokalne poreske administracije organizuje se kroz saradnju projekta „Institucionalna podrška SKGO-treća faza“ koji sprovodi SKGO i programa „Reforma poreza na imovinu“ koji sprovodi HELVETAS, a koje podržava Švajcarska Vlada.
U pitanju je kupovina parcele u gradu površine preko 10 ari. U ugovoru o kupoprodaji piše da je njiva 1. klase, a u katastru nepokretnosti ostalo građevinsko zemljište, njiva 1. klase u državnoj svojini. Prema opštinskoj odluci, parcela se nalazi u prvoj zoni, koja je ujedno i najopremljenija. Na koji način oporezovati navedeno zemljište, kao građevinsko ili kao poljoprivredno?
Prema članu 6a Zakona o porezima na imovinu, jedinica lokalne samouprave može odlukom propisati da se neizgrađeno građevinsko zemljište na njenoj teritoriji, koje se koristi isključivo za gajenje biljaka, odnosno sadnog materijala, odnosno šuma, za svrhu utvrđivanja osnovice poreza na imovinu razvrstava u poljoprivredno, odnosno u šumsko zemljište.
Odluka iz stava 4. ovog člana primenjivaće se kod utvrđivanja poreza na imovinu za poresku godinu ako je doneta i objavljena do 30. novembra tekuće godine, na način na koji se objavljuju opšti akti jedinice lokalne samouprave koja ju je donela i objavila na zvaničnoj internet stranici.
Gajenjem biljaka, odnosno sadnog materijala, odnosno šuma, u smislu stava 4. ovog člana, smatra se gajenje (jednogodišnjih, dvogodišnjih, odnosno višegodišnjih) biljaka, odnosno gajenje sadnog materijala, odnosno gajenje šuma, koje je klasifikovano u oblasti poljoprivreda, šumarstvo i ribarstvo, u skladu sa propisom kojim se uređuje klasifikacija delatnosti.
Članom 6b istog zakona propisano je da kod razvrstavanja nepokretnosti u skladu sa članom 6a stav 1. ovog zakona, pojedini pojmovi imaju sledeće značenje:
1) „građevinsko zemljište“ je vrsta zemljišta koje je kao takvo definisano zakonom kojim se uređuju planiranje i izgradnja;
2) „poljoprivredno zemljište“ je vrsta zemljišta koje je kao takvo definisano zakonom kojim se uređuje korišćenje poljoprivrednog zemljišta;
3) „šumsko zemljište“ je vrsta zemljišta koje je kao takvo definisano zakonom kojim se uređuje korišćenje i upravljanje šumama i šumskim zemljištem.
Za predmetno zemljište je u katastru upisana vrsta zemljišta: ostalo građevinsko zemljište, a namena zemljišta je njiva. To znači da je to zemljište definisano kao građevinsko zemljište, pri čemu namena zemljišta u katastru može da ukaže (a ne mora) da se to zemljište koristi kao poljoprivredno.
Shodno tome, ukoliko je vaša JLS donela odluku u skladu sa članom 6a Zakona i ako predmetno zemljište nije izgrađeno i koristi se isključivo kao poljoprivredno, tada se razvrstava u grupu građevinsko zemljište – namena poljoprivredno. Ukoliko nije doneta odluka ili ako zemljište nije po svojoj faktičkoj nameni poljoprivredno, odnosno ako je izgrađeno ili se koristi kao građevinsko, u tom slučaju se razvrstava u grupu građevinsko zemljište.
Stranica sa pitanjima i odgovorima iz oblasti rada lokalne poreske administracije organizuje se kroz saradnju projekta „Institucionalna podrška SKGO-treća faza“ koji sprovodi SKGO i programa „Reforma poreza na imovinu“ koji sprovodi HELVETAS, a koje podržava Švajcarska Vlada.
Da li jedinica lokalne poreske administracije može da izda uverenje za učestvovanje na tender?
Prema članu 29. Zakona o opštem upravnom postupku (ZUP):
(1) Organi izdaju strankama, na usmeni ili pisani zahtev, uverenja i druge isprave (sertifikate, potvrde itd.) o činjenicama o kojima vode službenu evidenciju u skladu sa zakonom.
(2) Uverenja i druge isprave o činjenicama o kojima se vodi službena evidencija izdaju se saglasno podacima iz službene evidencije, i imaju dokaznu vrednost javne isprave.
(3) Uverenja i druge isprave izdaju se, po pravilu, istog dana kad je stranka podnela zahtev, a najkasnije u roku od osam dana, ako posebnim propisom nije drukčije predviđeno.
(4) Zahtev stranke za izdavanjem uverenja i druge isprave može da se odbije rešenjem. Ako organ u roku od osam dana ne izda uverenje ili drugu ispravu, niti rešenje kojim odbija zahtev, stranka može da izjavi žalbu kao da je zahtev odbijen.
(5) Stranka koja smatra da uverenje ili druga isprava o činjenicama o kojima se vodi službena evidencija nisu izdati saglasno podacima iz službene evidencije, može da zahteva njihovu izmenu ili izdavanje novog uverenja ili druge isprave. Ovaj zahtev može da se odbije rešenjem. Ako organ u roku od osam dana ne izmeni izdato uverenje ili drugu ispravu ili ne izda novo uverenje ili drugu ispravu, niti izda rešenje kojim odbija zahtev - stranka može da izjavi žalbu kao da je zahtev odbijen.
U skladu sa navedenim, uverenje mora sadržati datum donošenja, a to je datum kada je uverenje i doneto, a mora biti doneto u roku od 8 (osam) dana od dana podnošenja zahteva . Što se tiče podataka koje će sadržati to uverenje, smatramo da ne postoji zakonski osnov da organ odbije zahtev za izdavanje uverenja u kom se traži iznos duga ili drugi podatak sa određenim datumom, a u skladu sa odredbama ZUP-a koji propisuje da se u uverenju daju podaci iz službene evidencije, uključujući i davanje podataka koliko je dug na odrešeni dan, ukoliko stranka zahteva.
Stranica sa pitanjima i odgovorima iz oblasti rada lokalne poreske administracije organizuje se kroz saradnju projekta „Institucionalna podrška SKGO-treća faza“ koji sprovodi SKGO i programa „Reforma poreza na imovinu“ koji sprovodi HELVETAS, a koje podržava Švajcarska Vlada.