Na ovoj stranici SKGO objavljuje odgovore Stručne službe SKGO na pitanja koja iz lokalnih uprava dobija u vezi sa funkcionisanjem lokalne samouprave u različitim oblastima i sa primenom nadležnosti i poslova gradova i opština.
Odgovori su dati polazeći od prethodnih iskustava, uvida i gledišta Stručne službe SKGO o primeni nadležnosti lokalne samouprave, od potvrđene dobre prakse u gradovima i opštinama, kao i od iskustava saradnje SKGO sa partnerima iz republičkih institucija i različitih organizacija koje sarađuju sa lokalnim vlastima u Srbiji. Odgovori Stručne službe SKGO ne predstavljaju zvanično tumačenje primene propisa koji uređuju rad lokalnih vlasti, nego njeno mišljenje u vezi sa konkretnim pitanjem koje je postavljeno.
Baza pitanja i odgovora može se pretraživati preko pojma koje se pojavljuje u određenom pitanju ili odgovoru i preko tematskih oblasti, odnosno podtema, koje čine delove nadležnosti lokalne samouprave u Republici Srbiji.
Sve predloge i komentare u vezi sa ovim servisom možete poslati na e-mejl pitaj@skgo.org
Postavite pitanjeKako planirati sredstva dobijena u toku 2020. i delom iz 2019. od Komesarijata za izbeglice (733154 konto) koja neće biti utrošena do kraja 2020. godine. Koji izvor finansiranja staviti u Odluku o budžetu za 2021. godinu,da li 07 ili neki drugi?
Kada je reč o neutrošenim transfernim sredstvima od drugih nivoa vlasti iz prethodnih godina, ista je potrebno planirati u budžetu za tekuću godinu na izvoru 13 - Neraspoređeni višak prihoda iz ranijih godina.
Naime, članom 2. Zakona o budžetskom sistemu ("Sl. glasnik RS", br. 54/2009, 73/2010, 101/2010, 101/2011, 93/2012, 62/2013, 63/2013 - ispr., 108/2013, 142/2014, 68/2015 - dr. zakon, 103/2015, 99/2016, 113/2017, 95/2018, 31/2019 i 72/2019) date su definicije prema kojima su transferna sredstva - sredstva koja se iz budžeta Republike Srbije, odnosno budžeta lokalne vlasti prenose budžetu na drugom nivou vlasti, budžetu na istom nivou vlasti i organizacijama za obavezno socijalno osiguranje, kao i između organizacija za obavezno socijalno osiguranje za doprinose za osiguranje, a donacija je namenski bespovratan prihod, koji se ostvaruje na osnovu pisanog ugovora između davaoca i primaoca donacije. Obzirom na napred navedene definicije, sredstva koja npr. Ministarstvo (u ovom slučaju Komesarijat) prenosi budžetskom korisniku drugog nivoa vlasti su u vidu transfera, a ne u vidu donacije.
Članom 8. Pravilnika o standardnom klasifikacionom okviru i kontnom planu za budžetski sistem (“Službeni glasnik RS”, br. 16/2016, 49/2016, 107/2016, 46/2017, 114/2017, 20/2018, 36/2018, 93/2018, 104/2018, 14/2019, 33/2019, 68/2019 i 84/2019) definisana je klasifikacija izvora finansiranja, odnosno propisano je na kojim izvorima se iskazuju neutrošena sredstva iz ranijih godina, a kako je ovde reč o neutrošenim sredstvima iz prethodne godine i to o transfernim sredstvima dobijenim od Komesarijata za izbeglice, a ne o sredstvima iz donacija, ista se ne mogu planirati na izvoru 15.
Na izvoru 07-Transferi od drugih nivoa vlasti planiraju se prihodi ostvareni od transfera u tekućoj godini, kao i rashodi po tom osnovu u tekućoj godini.
Preneta neutrošena sredstva koja su u prethodnoj godini evidentirana na izvoru 05-Donacije od inostranih zemalja i izvoru 06-Donacije od međunarodnih organizacija, u tekućoj godini se planiraju na izvoru 15-Neutrošena sredstva donacija iz prethodnih godina.
Javna nabavka male vrednosti pokrenuta je po starom zakonu, imala je tri partije. Jedna partija je završena, dve su obustavljene iz razloga jer nije pristigla ni jedna ponuda. Kako preostale partije radimo po novom zakonu?
Naručilac može da pokrene postupak javne nabavke ako je nabavka predviđena u godišnjem planu javnih nabavki, kako je propisano odredbom člana 88. Zakona o javnim nabavkama („Sl. glasnik RS“, br. 91/2019; u daljem tekstu Zakon).
Dakle, ukoliko preostale partije niste planirali odnosno predvideli planom javnih nabavki po novom Zakonu, potrebno je da donesete Odluku o sprovođenju postupka javne nabavke i predvidite novu javnu nabavku u planu. Ta nova javna nabavka bi se sastojala od dve partije, koje su obustavljene u postupku koji je prethodno sproveden i morala bi biti sprovedena po pravilima novog Zakona, u otvorenom postupku.
Druga opcija je da naručilac jedan predmet nabavke (npr. računari, tastature, monitori) ukupne procenjene vrednosti od 1.000.000 dinara i više, podeli na nekoliko manjih postupaka odnosno nabavki, umesto da isti podeli na partije, ali tada na svaki od tih postupaka primenjuje pravila otvorenog postupka.
Ukoliko je zbir procenjenih vrednosti preostale dve partije ispod 1.000.000 dinara (dobra i usluge) odnosno ispod 3.000.000 (radovi), na tu nabavku se ne bi primenjivala pravila javnih nabavki.
Imajte u vidu da su pragovi od kojih su naručioci u obavezi da sprovode postupke javnih nabavki radi pribavljanja dobara, usluga i radova su Zakonom određeni kao značajno veći u odnosu na limite iz prethodnog zakona, s tim što naručioci moraju da obrate pažnju na to da se obaveza sprovođenja postupaka javne nabavke ustanovljava uključujući navedene iznose, a ne iznad njih. Tako, za nabavku dobara ili usluga procenjene vrednosti 1.000.000 dinara i više (ukupno, vrednost svih partija), naručioci će biti dužni da sprovedu postupak javne nabavke.
Najčešće će biti slučaj da se sprovodi otvoreni postupak javne nabavke, jer su svi postupci u kojoj se nabavljaju dobra ili usluge procenjene vrednosti 1.000.000 dinara i više, odnosno radovi procenjene vrednosti 3.000.000 i više, postupci javne nabavke, dok se ispod tih limita ne primenjuje zakon (član 27. Zakona).
Dakle, javna nabavka male vrednosti više ne postoji.
Međutim, u konkretnom slučaju, imajući u vidu da je u pitanju nabavka dobara procenjene vrednosti ispod 1.000.000 dinara, na tu nabavku se ne primenjuje Zakon u smislu odredbe člana 27. ZJN, već postupak sprovođenja tih nabavki treba da bude uređen Posebnim aktom naručioca i sproveden prema tim posebnim pravilima. Ove nabavke se ne sprovode putem Portala javnih nabavki, jer Portal ne podržava sprovođenje procedura na koje se ne primenjuje ZJN (nabavke ispod limita).
S obzirom da se sva investiciona (kapitalna) ulaganja, kao i nabavka imovine i opreme planiraju na aproprijacijama u okviru razdela Opštinske uprave, kao organa Opštine, a samim tim se i nalaze u planu javnih nabavki Opštinske uprave, dok zapravo odluku o investicionim ulaganjima Opštine donosi predsednik opštine i aktuelna lokalna vlast, ko treba da donese odluku o pokretanju postupka javne nabavke i ko potpisuje ugovor o izvođenju radova, nabavci opreme i sl.?
Članom 71. stav 1. Zakona o budžetskom sistemu („Službeni glasnik RS“, br. 54/2009, 73/2010, 101/2010, 101/2011, 93/2012, 62/2013, 63/2013 - ispr., 108/2013, 142/2014, 68/2015 - dr. zakon, 103/2015, 99/2016, 113/2017, 95/2018, 31/2019 i 72/2019) propisano je da je funkcioner, odnosno rukovodilac direktnog, odnosno indirektnog korisnika budžetskih sredstava, odgovoran za preuzimanje obaveza, njihovu verifikaciju, izdavanje naloga za plaćanje koje treba izvršiti iz sredstava organa kojim rukovodi i izdavanje naloga za uplatu sredstava koja pripadaju budžetu, kao i za davanje podataka o izvršenim plaćanjima i ostvarenim prihodima i primanjima. St. 2. i 3. ovog člana propisano je da je funkcioner, odnosno rukovodilac direktnog, odnosno indirektnog korisnika budžetskih sredstava odgovoran za zakonitu, namensku, ekonomičnu i efikasnu upotrebu budžetskih aproprijacija, te da funkcioner, odnosno rukovodilac direktnog, odnosno indirektnog korisnika budžetskih sredstava, može preneti pojedina ovlašćenja iz stava 1. ovog člana na druga lica u direktnom, odnosno indirektnom korisniku budžetskih sredstava.
Imajući u vidu navedene odredbe Zakona, koje propisuju da rukovodilac korisnika budžetskih sredstava preuzima obaveze u vezi sa aproprijacijama tog organa, odnosno tog korisnika budžetskih sredstava, te da iz Vašeg pitanja proizilazi da se sredstva za investiciona (kapitalna) ulaganja, kao i nabavku imovine i opreme planiraju na aproprijacijama u okviru razdela Opštinske uprave, kao organa Opštine, a samim tim se i nalaze u planu javnih nabavki Opštinske uprave, mišljenja smo da odluku o sprovođenju postupka javne nabavke i ugovor o javnoj nabavci u opisanim situacijama potpisuje načelnik Opštinske uprave.
Naime, u navedenoj situaciji načelnik Opštinske uprave je rukovodilac direktnog budžetskog korisnika na čijim aproprijacijama su planirana sredstva za navedene nabavke, te je on odgovoran za preuzimanje obaveza na teret sredstava organa kojim rukovodi.
Navedeno je potvrđeno i izveštajima o reviziji Državne revizorske institucije, koja je u jednom od izveštaja koji su objavljeni 2020. godine, navela:
„Iz navedenih odredbi proizilazi da je načelnik Opštinske uprave, kao rukovodilac direktnog budžetskog korisnika, odgovoran i za preuzimanje obaveza na teret sredstava organa kojim rukovodi, u ovom slučaju planiranih sredstava na razdelu Opštinske uprave.
Suprotno navedenom, Predsednik Opštine je preuzeo obaveze na teret sredstava planiranih na razdelu Opštinske uprave, iako nije neposredni rukovodilac tog organa. Na teret istih, pokrenuo je postupak javne nabavke, a nakon sprovedenog postupaka, preuzeo obaveze potpisivanjem ugovora o javnim nabavkama.“
Da li se može sporazumno preuzeti radnik iz Javnog komunalnog preduzeća u opštinsku upravu?
Pravni osnov za preuzimanje zaposlenog iz javnog preduzeća u opštinsku upravu ne postoji. Ranija mogućnost putem internog tržišta rada koji su činili svi zaposleni iz svih organizacionih oblika u sistemu lokalne samouprave, prestala je da važi 01.01.2020. godine, kada je prestao da važi Zakon o načinu određivanja maksimalnog broja zaposlenih u javnom sektoru.
Što se važećih odredbi o preuzimanju tiče, članom 91. Zakona o zaposlenima u AP i JLS predviđeno je da organ, služba ili organizacija iz člana 1. st. 1. i 2. ovog zakona može preuzeti, bez konkursa, službenika koji je u radnom odnosu na neodređeno vreme u drugom organu, službi ili organizaciji kod istog poslodavca.
Poslodavac može preuzeti od drugog poslodavca iz člana 4. ovog zakona, odnosno iz državnog organa, bez konkursa, službenika koji je u radnom odnosu na neodređeno vreme.
Preuzimanje službenika vrši se na osnovu sporazuma o preuzimanju uz saglasnost službenika koji se preuzima.
Pre preuzimanja iz st. 1. i 2. ovog člana može se sprovesti prethodna provera stručne osposobljenosti, znanja i veština.
Kako javno preduzeće nije poslodavac od koga opštinska uprava može preuzeti zaposlenog u smislu citiranih odredbi, mišljenja smo da nema pravnog osnova za preuzimanje.
Poreskom obvezniku, pravnom licu, 2017. godine doneto je rešenje o reprogramu duga. Poreski obveznik nije platio rate reprograma, zbog toga nije otpisana 50% kamate, a dugovani porez nije naplaćen prinudnim putem. Da li obveznik ima pravo da podnese zahtev za odlaganje dugovanog poreza u 2020. godini?
Odlaganje poreskog duga propisano je Zakonom o poreskom postupku i poreskoj administraciji i Uredbom o bližim uslovima za odlaganje plaćanja poreskog duga.
Odredbama člana 73. st. 1−4. ZPPPA propisano je da nadležni organ jedinice lokalne samouprave - lokalna poreska administracija - može, na obrazloženi zahtev poreskog obveznika, u celosti ili delimično, odložiti plaćanje dugovanog poreza, pod uslovom da plaćanje dugovanog poreza:
1) za poreskog obveznika predstavlja neprimereno veliko opterećenje;
2) nanosi bitnu ekonomsku štetu poreskom obvezniku.
O odlaganju plaćanja dugovanog poreza, po ispunjenju uslova odlučuje gradonačelnik, odnosno predsednik opštine, odnosno lice koje on ovlasti, jedinice lokalne samouprave kojoj pripadaju izvorni javni prihodi čija naplata se odlaže u skladu sa ovim zakonom. Odlukom se može odobriti odlaganje plaćanja dugovanog poreza na rate, ali najduže do 60 meseci, uz mogućnost korišćenja odloženog plaćanja do 12 meseci. Odlaganje plaćanja dugovanog poreza vrši se potpisivanjem sporazuma između lokalne poreske administracije i poreskog obveznika, odnosno rešenjem lokalne poreske administracije.
Odredbama člana 74. st. 1, 2, 6, 7. i 8. ZPPPA propisano je da u postupku odlučivanja o odlaganju plaćanja dugovanog poreza iz člana 73. stav 3. tog zakona, od poreskog obveznika se zahteva davanje sredstava obezbeđenja naplate, koja ne mogu biti manja od visine dugovanog poreza čije se plaćanje odlaže.
Sredstva obezbeđenja naplate su:
1) hipoteka na nepokretnosti poreskog obveznika;
2) zaloga na pokretnim stvarima poreskog obveznika;
3) neopoziva bankarska garancija;
4) jemstvo drugog lica koje je vlasnik imovine;
5) trasirana menica, akceptirana od strane dva žiranta, iz čijih se zarada, na kojima se ustanovljava administrativna zabrana, poreski dug može naplatiti;
6) menica avalirana od strane poslovne banke.
Izuzetno od poreskog obveznika se ne zahteva ispunjenje uslova koje je propisala Vlada aktom iz člana 73. stav 2. ovog zakona, kao ni davanje sredstava obezbeđenja naplate − ako dugovani porez iz člana 73. stav 3. ovog zakona, po osnovu svih javnih prihoda koje naplaćuje jedinica lokalne samouprave na dan podnošenja zahteva za odlaganje njegovog plaćanja, iznosi, i to:
1) za pravno lice i preduzetnika − do 1.500.000 dinara;
2) za fizičko lice − do 200.000 dinara.
Odredbama člana 76. st. 3. i 4. ZPPPA propisano je da se poreskom obvezniku kome je u skladu sa odredbama čl. 73, 74, 74a i 74b tog zakona, plaćanje dugovanog poreza odloženo, a koji redovno izmiruje rate dospelih obaveza koje su odložene, uključujući i tekuće obaveze u skladu sa zakonom - otpisuje 50% kamate koja se odnosi na taj dug plaćen u tom periodu, po isteku svakih 12 meseci, do izmirenja tog duga u potpunosti. Pravo na otpis 50% kamate se ne ostvaruje za odlaganje plaćanja dugovanog poreza, kada je obaveza utvrđena rešenjem u postupku poreske kontrole.
Kada poreski obveznik i pre isteka roka plaćanja dugovanog poreza na rate u skladu sa ovim zakonom isplati dugovani porez u potpunosti, poreskom obvezniku se otpisuje 50% kamate na taj dug.
Međutim, ukoliko se poreski obveznik ne pridržava rokova iz sporazuma o odlaganju plaćanja dugovanog poreza, ili ukoliko u periodu za koji je odloženo plaćanje dugovanog poreza ne izmiri tekuću obavezu, osim u slučaju ako je podneo zahtev za odlaganje plaćanja te tekuće obaveze, nadležni poreski organ će po službenoj dužnosti poništiti sporazum i dospeli, a neplaćeni poreski dug, vodeći računa o efikasnosti naplate, naplatiti iz sredstava obezbeđenja, odnosno u postupku prinudne naplate poreskog duga.
Ako se dospeli, a neplaćeni poreski dug, naplaćuje iz sredstava obezbeđenja, lokalna poreska administracija ne donosi rešenje o prinudnoj naplati, već samo obaveštava poreskog obveznika da će pristupiti prinudnoj naplati dospelog, a neplaćenog duga iz datih sredstava obezbeđenja naplate u skladu sa zakonom.
U skladu sa navedenim, poreski obveznik za koga je lokalna poreska administracija po službenoj dužnosti poništila sporazum, odnosno ukinula rešenje, nema pravo da ponovo podnese zahtev za odlaganje plaćanja tog dugovanog poreza.
Napominjemo da lokalna poreska administracija u svakom konkretnom slučaju utvrđuje da li su ispunjeni propisani uslovi i činjenice koje su važne za donošenje odluke u vezi sa pravom poreskog obveznika da podnese zahtev za odlaganje plaćanja duga.