Na ovoj stranici SKGO objavljuje odgovore Stručne službe SKGO na pitanja koja iz lokalnih uprava dobija u vezi sa funkcionisanjem lokalne samouprave u različitim oblastima i sa primenom nadležnosti i poslova gradova i opština.
Odgovori su dati polazeći od prethodnih iskustava, uvida i gledišta Stručne službe SKGO o primeni nadležnosti lokalne samouprave, od potvrđene dobre prakse u gradovima i opštinama, kao i od iskustava saradnje SKGO sa partnerima iz republičkih institucija i različitih organizacija koje sarađuju sa lokalnim vlastima u Srbiji. Odgovori Stručne službe SKGO ne predstavljaju zvanično tumačenje primene propisa koji uređuju rad lokalnih vlasti, nego njeno mišljenje u vezi sa konkretnim pitanjem koje je postavljeno.
Baza pitanja i odgovora može se pretraživati preko pojma koje se pojavljuje u određenom pitanju ili odgovoru i preko tematskih oblasti, odnosno podtema, koje čine delove nadležnosti lokalne samouprave u Republici Srbiji.
Sve predloge i komentare u vezi sa ovim servisom možete poslati na e-mejl pitaj@skgo.org
Postavite pitanjePosebnim kolektivnim ugovorom za zaposlene u JLS (“Sl. glasnik RS”, br. 38/19) predviđeno je da zaposlenii ima pravo na dodatak na osnovnu platu u visini od 0,4% osnovne plate za svaku navršenu godinu rada u radnom odnosu (minuli rad) u državnom organu, organu autonomne pokrajine, organu lokalne samouprave, nezavisno od toga u kom organu je radio i da li je organ u kome je zaposleni radio u međuvremenu promeni naziv, oblik organizovanja ili je prestao da postoji. U smislu navedenog, kako postupiti kod obračuna minulog rada zaposlenom koji je radio u Opštinskom komitetu Saveza komunista i u Zajedničkoj stručnoj službi samoupravnih interesnih jedinica za zdravstvo, za penzijsko i invalidsko osiguranje i socijalnu zaštitu?
Članom 36. Posebnog kolektivnog ugovora za zaposlene u jedinicama lokalne samouprave (“Sl. glasnik RS”, broj 38/19) je propisano:
“Zaposleni ima pravo na dodatak na osnovnu platu u visini od 0,4% osnovne plate za svaku navršenu godinu rada u radnom odnosu (minuli rad) u državnom organu, organu autonomne pokrajine, odnosno organu lokalne samouprave, nezavisno od toga u kom organu je radio i da li je organ u kome je zaposleni radio u međuvremenu promenio naziv, oblik organizovanja ili je prestao da postoji.
Pravo na minuli rad ostvaruje se i za godine rada kod poslodavca od koga je organ, odnosno poslodavac preuzeo nadležnosti, poslove i zaposlene.
Zaposleni ostvaruje pravo na minuli rad i za godine rada provedene u organima ranijih saveznih država čiji je pravni sledbenik Republika Srbija, a koji su usled promene državnog uređenja prestali da postoje.
Pravo na minuli rad u skladu sa ovim članom, ostvaruju zaposleni počev od 22. marta 2019. godine”.
S obzirom da se u konkretnom slučaju ne radi o državnom organu, organu autonomne pokrajine, odnosno organu lokalne samouprave, te da nije reč o poslodavcu od koga je organ, odnosno poslodavac preuzeo nadležnosti, poslove i zaposlene, već o fondu i političkoj organizaciji, time se ne ostvaruju uslovi iz citranog člana 36. Posebnog kolektivnog ugovora za zaposlene u jedinicama lokalne samouprave.
Da li je potrebno izvršiti ocenjivanje za opštinskog pravobranioca i doneti rešenje kojim se određuje ocena i ko donosi rešenje?
Članom 3. stav 2. Zakona o zaposlenima u AP i JLS određen je pojam funkcionera. Funkcioner je izabrano, imenovano, odnosno postavljeno lice (osim službenika na položaju) u organima autonomne pokrajine i jedinice lokalne samouprave, odnosno u organima gradske opštine, kao i u službama i organizacijama koje oni osnivaju prema posebnom propisu.
S obzirom da Zakon o pravobranilaštvu kaže da je državni pravobranilac postavljeno lice, a da će se obrazovanje i uređenje pravobranilaštva autonomne pokrajine i pravobranilaštva jedinice lokalne samouprave urediti u skladu sa osnovama za uređenje i organizaciju pravobranilaštva propisanih ovim zakonom, zaključujemo da je i opštinski pravobranilac postavljeno lice.
Članom 132a Zakona o zaposlenima u AP i JLS određen je cilj i predmet ocenjivanja i za čije ocenjivanja se kaže da je to otkrivanje i otklanjanje nedostataka u radu službenika, podsticanje na bolje rezultate rada i stvaranje uslova za pravilno odlučivanje o napredovanju i stručnom usavršavanju.
Iz ovih odredbi može se zaključiti da se ocenjivanje sprovodi samo za službenike u JLS.
Da li učenik sa smetnjama u razvoju koji pohađa srednju školu ima pravo na besplatne putne troškove od kuće do škole? Da li je neophodan izlazak na IRK i ko bi plaćao troškove putovanja?
Član 189. stav 1. tačka 5. Zakona o osnovama sistema obrazovanja i vaspitanja (“Sl. glasnik RS”, br. 88/17, 27/18 – dr. zakon, 10/19 i 6/2020) propisano je da se u budžetu JLS obezbeđuju sredstva između ostalog i “za prevoz, smeštaj i ishranu dece i učenika sa smetnjama u razvoju i invaliditetom i njihovih pratilaca, bez obzira na udaljenost mesta stanovanja od škole.”
Navedena odredba Zakona odnosi se na sve učenike sa smetnjama u razvoju, dakle i na učenike srednjih škola sa smetnjama u razvoju, a iz istog budžeta finansiraju se i njihovi pratioci.
Član 4. Pravilnika o dodatnoj obrazovnoj, zdravstvenoj i socijalnoj podršci detetu, učeniku i odraslom (“Sl. glasnik RS”, br. 80/18) uređuje da prilikom procene potreba za dodatnom podrškom nadležna Komisija može preporučiti tri vrste mera dodatne podrške: mere dodatne podrške koje se u skladu sa propisima realizuju na osnovu mišljenja Komisije, preporučene mere dodatne podrške na osnovu procene Komisije i ostale mere dodatne podrške iz sistema obrazovanja, zdravstvene i socijalne zaštite o kojima Komisija informiše roditelja, odnosno drugog zakonskog zastupnika i odraslog i upućuje ih na nadležne institucije.
Drugoj grupi mera pripada i obezbeđivanje prevoza deteta, učenika i odraslog koji ne može da koristi sredstva javnog prevoza, a po potrebi i njegovog pratioca, za pohađanje obrazovanja ili korišćenje drugih usluga socijalne i zdravstvene zaštite, bez obzira na udaljenost od mesta stanovanja.
U skladu sa Zakonom o sportu, gradske opštine finansiraju godišnje i posebne programe sportskih organizacija u oblasti sporta. Prilikom raspisivanja javnog poziva za dostavljanje predloga posebnih programa sportskih organizacija, da li jedan od uslova mora da bude da sportska organizacija ima sedište na teritoriji gradske opštine ili svoje predloge programa mogu da dostave i organizacije koje imaju sedište na teritoriji grada Beograda? Da li je u suprotnosti sa zakonom, ako je Pravilnikom definisano da za posebne programe mogu da konkurišu i sportske organizacije sa teritorije Grada Beograda?
Zakon o sportu u delu „Potrebe i interesi građana u oblasti sporta u jedinicama lokalne samouprave“ u čl. 137. i 138. bliže definiše pojedinosti, načine podnošenja programa (čl. 138. stav 5.). Dakle, sportske organizacije sa sedištem na teritoriji JLS svoje godišnje i posebne programe podnose preko nadležnog teritorijalnog sportskog saveza iste JLS. Logično je da JLS iz svog budžeta namenjenog za ove potrebe finansira sportske organizacije čije je sedište upravo u toj JLS. Ovo je u skladu i sa čl. 137. stav 3. Zakona:
„Nosilac programa kojim se obezbeđuje ostvarivanje potreba i interesa građana iz stava 1. ovog člana ne može za finansiranje istih aktivnosti da podnosi programe i za sredstva od drugog nivoa vlasti u Republici Srbiji.“
U čl. 138. stav 8. se navodi: „Odobravanje godišnjih i posebnih programa iz stava 4. ovog člana u granama i oblastima iz člana 120. stav 2. tačka 2) ovog zakona vrši se u skladu sa ovim zakonom, Strategijom, nacionalnim kategorizacijama i Programom razvoja sporta u JLS….“.
Dakle, shodno gore navedenom, mišljenja smo da pravo podnošenja prijave imaju lica – organizacije u oblasti sporta, koja imaju registrovano sedište na teritoriji opštine/grada/gradske opštine.
Shodno članu 56. Zakona o zaposlenima u AP i JLS ("Sl. glasnik RS", br. 21/2016, 113/2017, 95/2018 i 113/2017 - dr. zakon), kod postavljanja vršioca dužnosti, da li se isti član odnosi samo na službenike u autonomnim pokrajinama shodno stavu 1. navedenog člana ili i na službenike svih lokalnih uprava u svim gradovima? Koliko meseci može najduže da traje postavljenje vršioca dužnosti u svim gradskim upravama u Srbiji umesto službenika na položaju, da li se primenjuje ova odredba Zakona i nakon koliko meseci se mora raspisati javni konkurs za službenika na položaju (npr. za zamenika načelnika neke uprave, tj. koliko meseci najduže u lokalnoj samoupravi može trajati status vršioca dužnosti zamenika načelnika ili pomoćnika načelnika uprave)?
Postavljenje vršioca dužnosti načelnika uprave uređeno je članom 56. Zakona koji kaže da ukoliko nije postavljen načelnik uprave, kao ni njegov zamenik, do postavljenja načelnika uprave, kao i kada načelnik uprave nije u mogućnosti da obavlja dužnost duže od 30 dana, Veće može postaviti vršioca dužnosti - službenika koji ispunjava utvrđene uslove za radno mesto službenika na položaju, koji će obavljati poslove načelnika uprave, najduže na tri meseca, bez sprovođenja javnog konkursa. Ukoliko službenik na položaju nije postavljen, javni konkurs za popunjavanje položaja se oglašava u roku od 15 dana od postavljenja vršioca dužnosti. U slučaju da se javni konkurs ne okonča postavljenjem na položaj, status vršioca dužnosti može se produžiti najduže još tri meseca. Po isteku ovih rokova postavljeni službenik se raspoređuje na radno mesto na kome je bio raspoređen do postavljenja.
Iz odredbi zakona može se zaključiti da nije ostavljena mogućnost da se rok od 3 + 3 meseca za postavljenje vršioca dužnosti može produžiti nakon isteka tog perioda, kako sa licem koje je bilo postavljeno za vršioca dužnosti, tako i sa drugim licem.