Institut reorganizacije uređen je odredbama čl. 155-173. Zakona o stečaju. Voljom učesnika postupka reorganizacije mogu se bitno izmeniti odnosi stečajnog dužnika i njegovih poverilaca, ali isto tako i promeniti vlasnička struktura i sprovesti statusne promene stečajnog dužnika. Izglasani plan reorganizacije pravosnažnošću stiče snagu izvršne isprave i smatra se novim ugovorom za izmirenje potraživanja koja su navedena u planu reorganizacije. Usvojeni plan reorganizacije ima posledice i na sve druge stečajne poverioce čija su potraživanja obuhvaćena planom. To znači da se pod istim uslovima namiruju i potraživanja poverilaca koji su glasali protiv usvajanja plana ili se o njemu nisu izjašnjavali. Važno je da su njihova potraživanja obuhvaćena planom reorganizacije, bez obzira da li je isti usvojen nakon pokretanja stečajnog postupka ili kao unapred pripremljeni plan reorganizacije.

S obzirom da je programski veoma zahtevno rešiti sve mogućnosti za izmirenje potraživanja koje se mogu predvideti unapred pripremljenim planom reorganizacije, trenutno je jedino moguće ručnim nalozima (tzv.“R-nalozi“) pojedinačno u poreskom računovodstvu proknjižiti promene prema dospeću zaduženja sa obračunom kamate kako je predviđeno planom.

Stranica sa pitanjima i odgovorima iz oblasti rada lokalne poreske administracije organizuje se kroz saradnju projekta „Institucionalna podrška SKGO-treća faza“ koji sprovodi SKGO i programa „Reforma poreza na imovinu“ koji sprovodi HELVETAS, a koje podržava Švajcarska Vlada.

Prema odredbi člana 19. st. 1, 2. ZPPPA ispunjenje poreske obaveze sastoji se u plaćanju o dospelosti, dugovanog iznosa poreza. Poresku obavezu ispunjava neposredno poreski obveznik, osim u slučaju kada je tim zakonom ili drugim poreskim zakonom propisano da je drugo lice odgovorno za ispunjenje poreske obaveze poreskog obveznika.

Prema odredbi člana 212. stav 1. Zakona o nasleđivanju, zaostavština prelazi po sili zakona na ostaviočeve naslednike u trenutku njegove smrti. Naslednik odgovara za ostaviočeve dugove do visine vrednosti nasleđene imovine (član 222. Zakona o nasleđivanju). Naslednik koji se odrekao nasleđa ne odgovara za ostaviočeve dugove (član 223. Zakona o nasleđivanju).

Prema članu 22. ZPPPA, poresku obavezu preminulog lica ispunjavaju naslednici, u okviru vrednosti nasleđene imovine i u srazmeri sa udelom pojedinog naslednika, u momentu prihvatanja nasledstva (član 22. stav 1.). Ako ostavilac nema naslednika ili se nijedan od naslednika ne prihvati nasledstva, ostaviočeva poreska obaveza se otpisuje (član 22. stav 2.).

Prema tome, nijednim zakonom nije propisano da naslednici ispunjavaju samo poresku obavezu koja se odnosi na imovinu koju naslednik nasleđuje. Znači, naslednik u okviru vrednosti nasleđene imovine i u srazmeri sa svojim udelom, ispunjava ukupnu poresku obavezu preminulog lica, po svim osnovama, a koja se odnosi na period do dana smrti preminulog lica.

U vašem primeru, dugove po osnovu lokalne  komunalne takse, nastale iz obavljanja samostalne delatnosti obveznika, preminulog lica, nasleđuju naslednici u okviru vrednosti nasleđene imovine i u srazmeri sa udelom pojedinog naslednika, u momentu prihvatanja nasledstva.

Na primer, ako preminulo lice ima dug po osnovu komunalne takse i poreza na imovinu za kuću, a preminulo lice ima dva naslednika koji nasleđuju kuću preminulog lica po pola, na ta dva naslednika se prenosi dug i po osnovu komunalne takse i po osnovu poreza na imovinu u jednakim delovima (svakome po 50% glavnog duga i pripadajuće kamate na taj glavni dug). Može se desiti i da je obveznik pre smrti prodao ili poklonio nepokretnost, pa da je predmet ostavine recimo samo gotov novac. Tada nasllednici nasleđuju dug po osnovu komunlane takse i poreza na imovinu, ali samo u okviru iznosa nasleđenog novca, svako po pola duga.  

Stranica sa pitanjima i odgovorima iz oblasti rada lokalne poreske administracije organizuje se kroz saradnju projekta „Institucionalna podrška SKGO-treća faza“ koji sprovodi SKGO i programa „Reforma poreza na imovinu“ koji sprovodi HELVETAS, a koje podržava Švajcarska Vlada.

Zakonom o poreskom postupku i poreskoj administraciji u članu 20. propisano je ispunjenje poreske obaveze u slučaju likvidacije ili stečaja. Poresku obavezu pravnog lica u likvidaciji ispunjava likvidacioni upravnik iz novčanih sredstava pravnog lica, uključujući prihode od prodaje imovine. Ako pravno lice u likvidaciji nema dovoljno novčanih sredstava da ispuni poresku obavezu u celosti, uključujući i prihode od prodaje imovine, preostali poreski dug platiće osnivači, odnosno članovi pravnog lica, ako su, u skladu sa zakonom, statutom ili osnivačkim aktom pravnog lica solidarno odgovorni za obaveze pravnog lica.

Postupak likvidacije propisan je Zakonom o privrednim društvima (čl. 524-548.).

Likvidacija privrednih društava je postupak u kome prestaje pravni subjektivitet privrednog društva, uz potpuno namirenje poverilaca.

Članom 534. Zakona o privrednim društvima propisano je da poverioci čije je potraživanje utvrđeno izvršnom ispravom do početka likvidacije, nemaju obavezu prijavljivanja potraživanja, a takva potraživanja se smatraju prijavljenim u skladu sa zakonom. S obzirom da su poreska potraživanja utvrđena rešenjima (izvršnim ispravama) niste ni imali obavezu da obvezniku u likvidaciji dostavljate prijavu potraživanja, već samo jedno obaveštenje sa pozivom na odredbe navedenog člana Zakona o privrednim društvima o visini vašeg potraživanja. Takođe, članom 535. zakona uređen je postupak po prijavama potraživanja, gde se eksplicitno navodi da društvo ne može osporavati potraživanja poveriocima čija su potraživanja utvrđena izvršnom ispravom. Odredbama člana 527. stav 1. Zakona o privrednim društvima propisano je da pokretanje likvidacije ne sprečava određivanje i sprovođenje izvršenja protiv društva u likvidaciji, niti vođenje drugih postupaka koji se vode protiv ili u korist društva u likvidaciji.

Dostavljanje poreskih akata vrši se prema odredbama člana 36. Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji i prijava potraživanja smatra se dostavljenom 15-og dana od dana predaje poreskog akta pošti (st. 3, 4.), ako je dostava vršena na adrese prema članu 36. zakona. Ako dostava nije uredna smatra se da nije ni izvršena, pa neuredno dostavljena poreska ili poresko-upravna akta ne mogu da proizvode pravne posledice u odnosu na poreskog obveznika, pa ni poreski organ ne može da preduzme zakonom dozvoljene radnje.

Takođe, podsećamo na ključni argument a to je da je odedbama člana 29. stav 7. Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji uređeno da organ, organizacija ili drugo lice nadležno za upis u propisani registar lica koja obavljaju delatnost me može brisati lice iz propisanog registra bez dokaza o prestanku poreskih obaveza, odnosno brisanju iz evidencije propisane poreskim zakonom koji izdaje nadležni poreski organ, ne starijeg od 5 (pet) dana u momentu podnošenja zahteva za brisanje iz propisanog registra.

Prema navedenom, obveznik se ne može izbrisati iz propisanog registra sve dok ne izmiri svoje poreske obaveze, odnosno dok ne dobije uverenje kao dokument da je izmirio dospele poreske obaveze.

Stranica sa pitanjima i odgovorima iz oblasti rada lokalne poreske administracije organizuje se kroz saradnju projekta „Institucionalna podrška SKGO-treća faza“ koji sprovodi SKGO i programa „Reforma poreza na imovinu“ koji sprovodi HELVETAS, a koje podržava Švajcarska Vlada.

Poreska inspekcija u inspekcijskom nadzoru (poreskoj kontroli) pre svega primenjuje poseban zakon - Zakon o poreskom postupku i poreskoj administraciji, zatim Zakon o inspekcijskom nadzoru - kao opšti sistemski zakon kojim se uređuje inspekcijski nadzor i Zakon o opštem upravnom postupku. 

Zakonom o poreskom postupku i poreskoj administraciji uređen je postupak utvrđivanja, naplate i kontrole javnih prihoda, prava i obaveze poreskih obveznika, registracija poreskih obveznika i poreska krivična dela i prekršaji, što ga čini posebnim zakonom u odnosu na Zakon o inspekcijskom nadzoru u vezi sa odredbama kojima se uređuju poreska kontrola i poreska inspekcija. Članom 3. st. 1, 2. Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji uređen je odnos ovog zakona prema drugim zakonim i to tako da ako je drugim zakonom pitanje iz oblasti koju uređuje ovaj zakon uređeno na drugačiji način, primenjuju se odredbe ovog zakona, ako ovim zakonom nije drukčije propisano, poreski postupak se sprovodi prema načelima i u skladu i sa odredbama zakona kojima se uređuje opšti upravni postupak.

Članom 4. Zakona o inspekcijskom nadzoru propisano je da se, u postupku inspekcijskog nadzora koji proističe iz posebnih zakona, neposredno primenjuju odredbe posebnog zakona, ako je u određenoj oblasti inspekcijski nadzor tim zakonom uređen drugačije. Međutim neposredna primena odredaba ovih posebnih zakona i propisa ne može isključiti ili ograničiti neposrednu primenu odredaba Zakona o inspekcijskom nadzoru kojima se uređuju pitanja inspekcijskog nadzora koja nisu uređena posebnim zakonom, u ovom slučaju Zakonom o poreskom postupku i poreskoj administraciji.

Prema navedenom, na pitanja koja su drugačije uređena u Zakonu o poreskom postupku i poreskoj administraciji u odnosu na Zakon o inspekcijskom nadzoru primenjuju se odredbe Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji, kao posebnog zakona. Na pitanje koje je u Zakonu o poreskom postupku i poreskoj administraciji delimično drugačije uređeno u odnosu na Zakon o inspekcijskom nadzoru primenjuju se odredbe Zakon o poreskom postupku i poreskoj administraciji i delu u kome je pitanje drugačije uređeno, a u  preostalom delu Zakon o inspekcijskom nadzoru.  Na pitanja koja u Zakonu o poreskom postupku i poreskoj administraciji nisu uređena  neposeredno se primenjuje Zakon o inspekcijskom nadzoru. Kada određeno pitanje nije uređeno ni Zakonom o poreskom postupku i poreskoj administraciji ni Zakonom o inspekcijskom nadzoru, primeniće se odredbe Zakona o opštem upravnom postupku, kao zakonu kojim se na opšti način uređuje upravni postupak.

U postupku kancelarijske kontrole poreskom obvezniku, nadziranom subjektu, nije potrebno dostavljati obaveštenje o predstojećem inspekcijskom nadzoru. Članom 119. stav 3. Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji propisano je da postupak kancelarijske kontrole počinje danom dostavljanja poziva iz člana 121. stav 1. ovog zakona, kojim je propisano da je poreski obveznik dužan da na poziv Poreske uprave, neposredno ili preko poreskog punomoćnika, učestvuje u daljem postupku kancelarijske kontrole i da pruži tražena objašnjenja i dokumentaciju u roku koji odredi Poreska uprava. Obaveštenje o predstojećem inspekcijskom nadzoru iz člana 17. Zakona o inspekcijskom nadzoru i poziv za kancelarijsku kontrolu iz člana 119. stav 3. a u vezi sa članom 121. stav 1. Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji su oblici istog pravnog instituta – poziva, koji je uređen i članom 110. Zakona o opštem upravnom postupku. U skladu sa redosledom primene zakona i materiji koju uređuju, obaveštenje o predstojećem inspekcijskom nadzoru iz člana 17. Zakona o inspekcijskom nadzoru predstavlja poseban oblik poziva iz člana 110. Zakona o opštem upravnom postupku, a poziv za kancelarijsku kontrolu iz člana 119. stav 3. a u vezi sa članom 121. stav 1. Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji čini poseban oblik obaveštenja iz Zakona o inspekcijskom nadzoru.

Zapisnik o poreskoj kontroli je poreski akt u skladu sa članom, 34. stav 1. Zakona o poreskom postupku i poreskoj adminisraciji

Zapisnikom o kancelarijskoj kontroli ne mogu se naložiti mere za otklanjanje nezakonitosti, odnosno nepravilnosti, koje se nalažu prema članu 27. stav 1. Zakona o inspekcijskom nadzoru. Naime, članom 122. stav 4. ZPPPA propisano je da poreski organ - na osnovu zapisnika - donosi rešenje. Donošenje rešenja predstavlja, dakle, zakonsku obavezu (dužnost), a ne ovlašćenje (pravo), u kom slučaju bi postojao pravni prostor za primenu člana 27. stav 1. Zakona o inspekcijskom nadzoru i nalaganje mera za otklanjanje nezakonitosti-nepravilnosti zapisnikom.

Na osnovu navedenog, zapisnik o kancelarijskoj kontroli koje se sačinjva sa predmetom kontrole koja se definiše u skladu sa konkretnom poreskom situacijom u svemu se sačinjava prema ZPPPA. Na osnovu činjeničnog stanja koje će se konstatovati u zapisniku doneće se rešanja na osnovu kojih će se izvršiti knjiženja u poreskom računovodstvu.

Stranica sa pitanjima i odgovorima iz oblasti rada lokalne poreske administracije organizuje se kroz saradnju projekta „Institucionalna podrška SKGO-treća faza“ koji sprovodi SKGO i programa „Reforma poreza na imovinu“ koji sprovodi HELVETAS, a koje podržava Švajcarska Vlada.

Opomena za plaćanje poreza, kao deo redovne naplate javnih prihoda, uređena je odredbama člana 71. Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji.

Poreskom obvezniku koji u celosti ili delimično, nije o dospelosti platio porez, odnosno sporedno poresko davanje osim u slučaju iz člana 74. stav 7. tačka 1) nadležni poreski organ će  poslati opomenu o vrsti i iznosu  poreza, odnosno sporednih poreskih davanja dospelih za naplatu, u roku od 30 dana od dana dospelosti, kojom mu nalaže da dospeli iznos plati odmah, a najkasnije u roku od pet dana od dana prijema opomene, sa obračunatom kamatom od dana izdavanja opomene do dana uplate dospelog poreza, odnosno sporednih poreskih davanja.  

Izdavanjem opomena poreski obveznici se obaveštavaju o stanju duga kako bi izmirili svoje neizmirene obaveze, s obzirom da veliki broj obveznika, na osnovu dostavljenih poreskih rešenja o utvrđivanju obaveza, ne izvrši plaćanja u propisanim rokovima.

Zakonodavac je institutom opomene omogućio poreskom obvezniku da u produženom roku iz opomene plati dospeli a neplaćeni iznos poreske obaveze iako je zakonski rok za njegovo plaćanje istekao, ali sa obračunatom kamatom od dana izdavanja opomene do dana uplate dospele poreske obaveze.

Ovom zakonskom odredbom je stvoren pravni osnov kojim se omogućava poreskom obvezniku da učestvuje u postupku pre pokretanja postupka prinudne naplate i u roku od pet dana od dana prijema opomene sa nadležnim poreskim odeljenjem  raspravi sporna pitanja u vezi vrste i iznosa dospele a neplaćene poreske obaveze. Ako poreski obveznik ne iskoristi pomenuto pravo, pretpostavka je da se složio sa iznosom i vrstom poreskog duga iz opomene, pa nema pravo da sporna pitanja vezana za iznos i vrstu poreza ističe u žalbi protiv rešenja o određivanju prinudne naplate.

Takođe, uvođenjem opomene kao zakonskog rešenja daje se mogućnost poreskom obvezniku da nadležnoj lokalnoj poreskoj administraciji podnese zahtev za odlaganje plaćanja dugovanog poreza, u kom slučaju se, saglasno odredbama člana 77. stav 5. Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji, neće doneti rešenje o prinudnoj naplati ako je zahtev za odlaganje plaćanja podnet u roku iz člana 71. stav 1. ovog Zakona, dok se ne odluči po zahtevu za odlaganje.

Ukoliko se posle izdavanja i dostavljanja opomene konstatuje greška u obračunu poreske obaveze ili knjiženju uplata, na osnovu primedbi poreskog obveznika što ima za posledicu nižu poresku obavezu, vrši se ispravka greške i ako poreski obveznik i posle toga ne uplati dospelu poresku obavezu izdaje se i dostavlja nova opomena poreskom obvezniku, dakle opomena sa usaglašenim stanjem duga, koji će biti predmet prinudne naplate.

Na osnovu navedenog pouka, poreskom obvezniku, koja je sastavni deo opomene daje pravo poreskom obvezniku da u propisanom roku raspravi sporna stanja na svojim karticama izvornih javnih prihoda. Nije od uticaja na postupanje LPA da li je taj podnesak naslovljen kao “žalba” ili “prigovor” (član 58. Zakona o opštem upravnom postupku) obaveza je da se postupi po svim iznetim navodima koji su iz nadležnosti LPA i na taj način izvrši usaglašavanje stanja, odnosno na taj način će se raspraviti sporna pitanja u vezi vrste i iznosa poreza odnosno sporednih poreskih davanja za koje je poreskom obvezniku data opomena. Takođe, članom 24. Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji propisano je i pravo poreskom obvezniku da u pismenom obliku dobije odgovor na pitanje koje je u takvom obliku postavio Poreskoj upravi a tiče se  njegove poreske situacije.

Prema navedenom, obaveza je da postupite po svakom podnetom podnesku, raspravite sporna pitanja, donesete potrebna akta u postupku i na taj način usaglasite stanja, pre otpočinjanja postupka prinudne naplate imajući u vidu da se postupak prinudne naplate vrši za dug koji je nesporno utvrđen.

Po samom prigovoru na opomenu u kom se ne navode neki posebni zahtevi, odgovara se obaveštenjem (npr.  obveznik se žali da nema novca da plati dug, da je utvrđena obaveza poreza previsoka, da je svoje obaveze izmirio ranije i sl.)

Ukoliko je u prigovoru naveden neki poseban zahtev (npr. zahtev za zastarelost), u tom slučaju se donosi rešenje, pošto se rešenjem odlučuje o pravima obveznika.

Stranica sa pitanjima i odgovorima iz oblasti rada lokalne poreske administracije organizuje se kroz saradnju projekta „Institucionalna podrška SKGO-treća faza“ koji sprovodi SKGO i programa „Reforma poreza na imovinu“ koji sprovodi HELVETAS, a koje podržava Švajcarska Vlada.