Na ovoj stranici SKGO objavljuje odgovore Stručne službe SKGO na pitanja koja iz lokalnih uprava dobija u vezi sa funkcionisanjem lokalne samouprave u različitim oblastima i sa primenom nadležnosti i poslova gradova i opština.
Odgovori su dati polazeći od prethodnih iskustava, uvida i gledišta Stručne službe SKGO o primeni nadležnosti lokalne samouprave, od potvrđene dobre prakse u gradovima i opštinama, kao i od iskustava saradnje SKGO sa partnerima iz republičkih institucija i različitih organizacija koje sarađuju sa lokalnim vlastima u Srbiji. Odgovori Stručne službe SKGO ne predstavljaju zvanično tumačenje primene propisa koji uređuju rad lokalnih vlasti, nego njeno mišljenje u vezi sa konkretnim pitanjem koje je postavljeno.
Baza pitanja i odgovora može se pretraživati preko pojma koje se pojavljuje u određenom pitanju ili odgovoru i preko tematskih oblasti, odnosno podtema, koje čine delove nadležnosti lokalne samouprave u Republici Srbiji.
Sve predloge i komentare u vezi sa ovim servisom možete poslati na e-mejl pitaj@skgo.org
Postavite pitanjeNa koji način zaposleni/službenici mogu da ostvare svoja prava i kome mogu da se obrate kada imaju određeno zvanje, ali niži koeficijent od predviđenog? Naime, službenici koji su ostvarili uslov za napredovanje i dobili veće zvanje, ne mogu da ostvare svoje pravo da dobiju i veći koeficijent za platu iz razloga što se i dalje odlaže primena Zakona o platama koji bi to omogućio.
Što se tiče utvrđivanja plate zaposlenih u JLS, do početka primene Zakona o platama službenika i nameštenika u organima autonomne pokrajine i jedinice lokalne samouprave, nastavljaju da se primenjuju postojeći propisi, odnosno Zakon o platama u državnim organima i javnim službama i Uredba o koeficijentima za obračun i isplatu plata imenovanih i postavljenih lica i zaposlenih u državnim organima. Visina koeficijenta i dodatnih koeficijenata, kao i uvećanja koeficijenata, koji su utvrđeni navedenom uredbom, korespondira sa složenošću i odgovornošću poslova koji se obavljaju u odgovarajućim zvanjima.
S tim u vezi, do izmene u visini osnovnog koeficijenta koji se vezuju za zvanje službenika, kao i dodatnog koeficijenta koji se vezuje takođe za zvanje, može doći ukoliko službenik bude raspoređen, odnosno premešten na radno mesto na kome se poslovi obavljaju u drugom zvanju koje podrazumeva drugačiju složenost i odgovornost poslova.
Potrebno je pojašnjenje člana 61. stav 7. Zakona o bužetskom sistemu, a u vezi preusmeravnja aproprijacije 10%., tj. da li rešenja o preusmeravanju donosi i potpisuje predsednik opštine ili odgovorno lice direktnog korisnika?
Prema članu 61. stav 7. Zakona o budžetskom sistemu ("Sl. glasnik RS", br. 54/2009, ... 31/2019), direktni korisnik budžetskih sredstava, uz odobrenje ministra, odnosno lokalnog organa uprave nadležnog za finansije, može izvršiti preusmeravanje aproprijacije odobrene na ime određenog rashoda i izdatka koji se finansira iz opštih prihoda budžeta u iznosu do 10% vrednosti aproprijacije za rashod i izdatak čiji se iznos umanjuje, u okviru razdela, kao i između glava unutar razdela tog direktnog korisnika budžetskih sredstava, a prema članu 2. stav 1. tačke 7) direktni korisnici budžetskih sredstava su organi i organizacije Republike Srbije, odnosno organi i službe lokalne vlasti.
Organi lokalne vlasti su uređeni članom 27. Zakona o lokalnoj samoupravi ("Sl. glasnik RS", br. 129/07, 83/14 - dr. zakon, 101/16 - dr. zakon i 47/2018), u skladu sa kojim su organi opštine: skupština opštine, predsednik opštine, opštinsko veće i opštinska uprava. Imajući u vidu odredbe navedenih propisa - direktnim korisnicima se smatraju skupština opštine, predsednik opštine, opštinsko veće i opštinska uprava. Ovi organi se predstavljaju u budžetu u posebnim razdelima (zajedno sa pravobranilaštvom - u posebnom razdelu, a prema osnovnim odredbama Zakona o pravobranilaštvu).
Svaki od navedenih organa – direktnih budžetskih korisnika u opštinama - ima svoje odgovorno lice i shodno tome, odgovorno lice direktnog korisnika treba da donosi i potpisuje akt o preusmeravanju sredstava do 10% vrednosti aproprijacije u okviru svog razdela, ukoliko je to opravdano i ukoliko na to da odobrenje lokalni organ nadležan za poslove finansija.
Praksa pokazuje da se u velikom broju JLS za odgovorno lice određuje predsednik opštine/gradonačelnik kada su predmetna rešenja u pitanju (bez obzira što se recimo radi o aproprijacijama u okviru direktnog korisnika - opštinske uprave, gde bi odgovorno lice trebalo da bude načelnik opštinske uprave). Ovo je donekle razumljivo u situaciji u kojoj finansijske implikacije upravljačke odgovornosti (onako kako su propisima predviđene) još uvek nisu dovoljno praktikovane i sa sigurnošću iskustveno utvrđene. Otuda tendencija da se u svakom slučaju obezbeđuje ipak i potpis/rešenje od strane predsednika opštine/gradonačelnika u ovakvim slučajevima.
Neke JLS su otišle i korak dalje i ovakav pristup dodatno formalizovale kroz svoje Odluke o budžetu, i na takav pristup državna revizija nije imala primedbi. Pristup podrazumeva sledeće: prilikom pripreme Odluke o budžetu grada/opštine, uvesti član ili dodatni stav odgovarajućeg člana Odluke – kojim se predviđa/propisuje da se ovo preusmeravanje iz člana 61. stav 7. ZoBS vrši tako što konkretan budžetski korisnik dostavlja inicijativu (zahtev u pisanoj formi sa obrazloženjem) – službi/odeljenju za finansije, a koja po oceni zahteva daje svoju saglasnost (takođe u pisanoj formi) i materijale (saglasnost sa zahtevom u prilogu) dostavlja predsedniku opštine/gradonačelniku, koji po tom osnovu donosi/potpisuje rešenje o preusmeravanju sredstava.
Da li lokalna samouprava može naknadna sredstva iz budžeta dodeliti nekoj sportskoj organizaciji, a da organizacija (klub, savez ili sl.) nije predvidela troškove za tekuću godinu ili su se ti troškovi uvećali?
Članom 138. stav 1. i 2. Zakona o sportu i Zakonom o budžetskom sistemu je predviđeno da ako postoje sredstva predviđena budžetskom rezervom, odlukom nadležnog organa jedinice lokalne samouprave eventualno mogu seodobriti naknadna sredstva, ali samo po posebnom programu i ukoliko je navedena sportska organizacija aplicirala za navedena sredstva u tekućoj godini u skladu sa važećim zakonom, podzakonskim aktima, u predviđenom roku i važećim pravilnikom jedinice lokalne samouprave (tzv. Pravilnikom o odobravanju i finansiranju programa kojima se zadovoljavaju potrebe i interesi građana u oblasti sporta).
Da li lice koje je izabrano na osnovu raspisanog javnog konkursa i ima položen državni stručni ispit, a nije radilo u državnom organu, već u domu zdravlja čiji je osnivač JLS, mora da bude upućeno na probni rad?
U skladu sa članom 72. Zakona o zaposlenima u AP i JLS probni rad je obavezan za sva lica koja nisu zasnivala radni odnos u organu autonomne pokrajine, jedinici lokalne samouprave, ili državnom organu. Probni rad za radni odnos zasnovan na neodređeno vreme traje šest meseci. Za radni odnos na određeno vreme, probni rad je obavezan samo ako je radni odnos zasnovan na duže od šest meseci, i traje dva meseca.
S obzirom da dom zdravlja nije organ jedinice lokalne samouprave, probni rad je obavezan za lice koje prvi put zasniva radni odnos u organu JLS bez obzira da li to lice ima položen državni stručni ispit ili ne.
Ukoliko je zaposleni radio u Republičkom zavodu za statistiku i Veću za prekršaje, a zatim zasnovao radni odnos u organu JLS, da li se pri utvrđivanju prava na isplatu jubilarne nagrade od strane poslodavca JLS računaju i godine rada u Republičkom zavodu za statistiku i Veću za prekršaje? Zaposleni je u Republičkom zavodu za statistiku i u Veću za prekršaje radio manje od 10 godina i nije isplaćena jubilarna nagrada.
Članom 50. stav 1. Posebnog kolektivnog ugovora za zaposlene u JLS ("Sl. glasnik RS", br. 38/19), zaposleni ima pravo na jubilarnu novčanu naknadu u visini prosečne mesečne zarade bez poreza i doprinosa po zaposlenom u Republici Srbiji prema objavljenom podatku organa nadležnog za poslove statistike, za poslednji mesec u prethodnoj kalendarskoj godini u odnosu na kalendarsku godinu u kojoj se jubilarna nagrada ostavruje, s tim što se visina novčane naknade uvećava za 30% i to:
Prema stavi 2. istog člana zaposleni ostavruje pravo na jubilarnu nagradu za navršenih 10, 20, 30, 35 i 40 rada provedenih u radnom odnosu u državnom organu, organu autonomne pokrajine, odnosno jedinice lokalne samouprave, bez obzira na to u kom organu je zaposleni ostavrivao prava iz radnog odnosa.
Stavom 3. propisano je u slučaju da poslodavac preuzme poslove i zaposlene od drugog poslodavca kao uslov za ostavrivanje prava na jubilarnu nagradu računaju se i godine rada u radnomodnosu kod prethodnog poslodavca.
Kod zaposlenog koji je proveo godine u radnom odnosu u JLS i Republičkom zavodu za statistiku, period proveden u radnom odnosu u Republičkom zavodu za statistiku računa se u period potreban za ostvarivanje prava na jubilarnu novčanu nagradu, imajući u vidu da Republički zavod za statistiku ima status organa državne uprave (posebne organizacije) u skladu sa Zakonom o ministarstvima ("Sl.glasnik RS", br. 44/14, 45/15, 54/15 i 96/15 - dr.zakon, 62/17) i Zakonom o državnoj upravi ("Sl. glasnik RS", br. 79/05, 101/07, 95/10, 99/14, 30/18 - dr.zakon, 47/18).
Prema tome, ukoliko zaposleni ima ukupno navrđenih 35 godina rada u radnom odnosu u organima JLS i u državnom organu, kao što je to u konkretnom slučaju Republički zavod za statistiku, on ima pravo na jublarnu novčanu u skladu sa članom 50. Posebnog kolektivnog ugovora za zaposlene u JLS.
Takođe, ukoliko je zaposleni bio u radnom odnosu u Veću za prekršaje i u organu JLS, sabiraju se godine rada za utvrđivanje prava na jublarnu nagradu, imajući u vidu da zaposleni ostvaruje pravo na jubilarnu nagradu za godine rada provedene u radnom odnosu u državnom organu, organu autonomne pokrajine, odnosno jedinice lokalne samouprave, bez obzira na to u kom organu je zaposleni ostvarivao prava iz radnog odnosa.
Ukoliko je zaposlenom mirovao radni odnos, zbog postavljenja na funkciju u drugoj JLS, u tom slučaju se zaposlenom koji je odrđen broj godina proveo na stalnom radu kao funkcioner u organu u bilo kojojn JLS, u godine rada, potrebne za sticanje prava na jubilarnu novčanu nagradu uračunava i ovaj period.