Smrću poreskog obveznika prestaje njegova poreska obaveza. Poresku obavezu preminulog lica ispunjavaju naslednici, u okviru vrednosti nasleđene imovine i u srazmeri sa udelom pojedinog naslednika, u momentu prihvatanja nasledstva.

Ispunjenje poreske obaveze u slučaju smrti fizičkog lica uređena je odredbama člana 22. ZPPPA.

Svi postupci u odnosu na preminulo fizičko lice se obustavljaju danom smrti (član 45. Zakona o opštem upravnom postupku). Ako je donet bilo koji akt u poreskom postupku nakon smrti poreskog obveznika, na njegov JMBG, doneti su neosnovano i ne proizvode pravno dejstvo (rešenja, opomene, reprogram, uslovni otpis kamate) i potrebno je da se storniraju u poreskom računovodstvu.

Storno neosnovanih zaduženja na umrlo lice, koje je preminulo treba izvršiti ne po zahtevu njegovog naslednika, već po službenoj dužnosti jer taj obveznik ne postoji od dana smrti i danom smrti on je prestao da bude poreski obveznik i nema predmet oporezivanja.

Pored toga, za dug preminulog lica po osnovu obaveza koje se odnose na period do dana smrti (ako taj dug postoji), u predmetnom slučaju je nastupila apsolutna zastarelost (obveznik preminuo 1997. godine).

Zakonom je propisano da do dana sprovođenja zaostavštine, a od dana smrti poreskog obveznika, obveznik poreza na imovinu na prava na nepokretnosti preminulog obveznika je držalac nepokretnosti.

U periodu nakon raspravljanja zaostavštine pokojnika, do dana prodaje, naslednici su bili u obavezi da u roku od 30 dana od dana pravosnažnosti rešenja o nasleđivanju, dostave nadležnoj LPA, poreske prijave na osnovu kojih se utvrđuje godišnji porez na imovinu, naslednicima.

Napominjemo da se utvrđivanje obaveza poreza na imovinu vrši u skladu sa odredbama ZPPPA o zastarelosti prava na utvrđivanje (5 godina), što znači da se u 2019. godini mogu utvrditi obaveze počev od 1. januara 2014. godine.

Ukoliko je nakon ostavinske rasprave doneto rešenje o ostavinskoj raspravi kojim je odlučeno da je sin naslednik predmetne kuće, pri čemu je to rešenje doneto pre 1. januara 2014. godine, onda je on poreski obveznik kome se u skladu sa odredbama o zastarelosti (čl. 114. ZPPPA) može utvrditi obaveza od 1. januara 2014. godine do dana overe ugovora o kupoprodaji kod javnog beležnika, dakle do 22. novembra 2016. godine.  Nakon, overe ugovora o kupoprodaji kod javnog beležnika, nastala je poreska obaveza kupcu (čl.10. stav 7. tačka 1) Zakona o porezima na imovinu).

Međutim, ako je nasledno rešenje doneto posle 1. januara 2014. godine, to bi značilo da je u periodu od 1. januara 2014. do dana nasleđivanja, obveznik poreza na imovinu bio držalac nepokretnosti (jer imalac prava svojine nije bio određen), pa ako postoje dokazi, za taj period bi se mogao zadužiti kupac nepokretnosti za koga navodite da je stanovao u predmetnom objektu.

Za period od dana nasleđivanja do dana prodaje, obveznik bi bio naslednik (sin), jer u tom periodu on ima pravo svojine, a nakon prodaje kupac je ponovo obveznik.

Dakle, porez se ne može utvrđivati i plaćati na umrlo lice, a obaveza je naslednika ili držaoca nepokretnosti, da obaveste nadležni poreski organ o smrti poreskog obveznika, dostave dokaz, kao i da dostave popunjene i potpisane poreske prijave za utvrđivanje poreza na imovinu u skladu sa Zakonom.

Članom 70. stav 1. Zakona o planiranjui izgradnji je definisano da je zemljište za redovnu upotrebu objekta zemljište ispod objekta i zemljište oko objekta, koje ispunjava uslove za građevinsku parcelu i koje po sprovedenom postupku, u skladu sa ovim zakonom, postaje katastarska parcela. 

Rešenje kojim se utvrđuje pravo na zemljište za redovnu upotrebu objekta donosi nadležni organ JLS.

Članom 70. stav 7. Zakona o planiranju i izgradnji propisano je da u slučaju iz stava 6. ovog člana, ako je zemljište ispod objekta u javnoj svojini Republike Srbije, nadležni organ u postupku ozakonjenja na utvrđenu površinu zemljišta pribavlja saglasnost Republičke direkcije za imovinu Republike Srbije. Stavom 8. istog člana Zakona propisano je da akt iz stava 7. ovog člana predstavlja ispravu podobnu za formiranje katastarske parcele. Po formiranju katastarske parcele Republička direkcija za imovinu Republike Srbije otuđuje novoformiranu katastarsku parcelu vlasniku objekta iz stava 6. ovog člana, u skladu sa ovim i posebnim zakonom.

S obzirom na to, da se na pitanje otuđenja građevinskog zemljišta isključivo primenjuje Zakon o planiranju i izgradnji, s tim u vezi članom 100. stav 1. tačka 3. Zakona o planiranju i izgradnji propisano je da se građevinsko zemljište u javnoj svojini može otuđiti neposrednom pogodbom u slučaju formiranja građevinske parcele iz člana 70. Zakona o planiranju i izgradnji (zemljište za redovnu upotrebu objekta).

Stoga je, nakon pravosnažnosti rešenja kojim je utvrđena površina zemljišta za redovnu upotrebu objekta, a radi se o zemljištu u svojini RS potrebno isto dostaviti Republičkoj direkciji za imovinu kako bi ista pokrenula postupak otuđenja tog zemljišta u redovnom postupku.

Nakon pravosnažnosti rešenja pristupa se zaključivanju ugovora o otuđenju, metodom neposredne pogodbe, pod tržišnim uslovima.

U slučaju da je titular prava svojine JLS, tada se nakon pravosnažnosti rešenja kojim je utvrđeno pravo na zemljište za redovnu upotrebu objekta pristupa izradi Ugovora o otuđenju građevinskog zemljišta, neposrednom pogodbom, pod tržišnim uslovima, a sve saglasno Zakonu o planiranju i izgradnji, odnosno saglasno Odluci o otuđenju građevinskog zemljišta, ako je takvu odluku donela JLS.

Zakon o izmenama i dopunama Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji ("Sl. glasnik R. Srbije" br. 30/2018), između ostalog, dopunio je i odredbe člana 84. ZPPPA koje propisuju predmete prinudne naplate poreskog duga i to tako da predmet prinudne naplate može biti osim zarada, odnosno naknada zarada, odnosno penzija, sada i bilo koja vrsta prihoda na tekućim računima fizičkih lica, u delu koji nije izuzet od izvršenja prema zakonu kojim se uređuje izvršenje i obezbeđenje (tačka 2a).

Osim navedenog dodata je i tačka 4a. koja u predmete prinudne naplate dodaje i štedne uloge.

Takođe saglasno napred navedenim izmenama i dopunama u članu 87. ZPPPA dodate su dve tačke i to:

• 3a) kojom se propisuje da će Poreska uprava rešenjem naložiti zabranu isplate ili prenosa drugih vrsta prihoda sa tekućih računa fizičkih lica do prenosa sredstava u svrhu izmirenja obaveze po osnovu poreza i
• 3b) kojom se propisuje da će Poreska uprava rešenjem naložiti zabranu isplate štednog uloga do prenosa sredstava u svrhu izmirenja obaveze po osnovu poreza.

Rešenje se istovremeno dostavlja poreskom obvezniku i odgovarajućim registrima, dužnicima poreskog obveznika, odnosno banci, čime postaje izvršno.

Odredbe člana 96a. ZPPPA dopunjene su novim stavovima od 6. do 10. koji propisuju postupak prinudne naplate poreza i sporednih poreskih davanja iz drugih prihoda na tekućim računima, na osnovu rešenja koje se donosi shodno članu 92. stav 2. ZPPPA, pri čemu se shodno primenjuju odredbe zakona kojim se uređuje izvršenje i obezbeđenje.

Dostavljanjem predmetnog rešenja banci u postupku prinudne naplate vrši se zaplena i prenos sredstava sa tekućeg računa otvorenog kod banke na odgovarajući uplatni račun javnih prihoda. Rešenje u dispozitivu sadrži i nalog banci da obračuna kamatu na način propisan ovim zakonom od dana donošenja rešenja do dana prenosa celokupnog iznosa poreza i sporednih poreskih davanja kao i da iznos obračunate kamate prenese na odgovarajuće uplatne račune javnih prihoda. Ukoliko nema dovoljno sredstava na tekućem računu rešenje se izvršava sukcesivno, prema raspoloživim sredstvima, dok se rešenje ne izvrši u celosti. Takođe je propisano da ako banka ne postupi po nalozima datim u dispozitivu rešenja naplata dugovanog iznosa poreza i sporednih poreskih davanja izvršiće se neposredno iz sredstava koja se nalaze na računu banke.

Rešenje o prinudnoj naplati iz drugih prihoda na tekućem računu proizvodi pravno dejstvo od dana dostavljanja banci.

Zakonom o izmenama i dopunama Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji dodat je potpuno novi član 98a. kojim je uređen postupak prinudne naplate iz štednih uloga.

Prinudna naplata poreza i sporednih poreskih davanja iz štednih uloga, na osnovu donetog rešenja o prinudnoj naplati shodno članu 92. stav 2. Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji, je plenidba i prenos sredstava sa štednog uloga otvorenog kod banke na odgovarajući uplatni račun javnog prihoda. Tehnički se vrši na isti način kao prinudna naplata na drugim vrstama prihoda na tekućim računima fizičkih lica o čemu smo pisali u prethodnom stavu.

Tehnički, u ovom slučaju, postupak bi otpočeo obraćanjem NBS dopisom kojim se za konkretna fizička lica sa obaveznim podatkom o JMBG, traže podaci (zbog postupka prinudne naplate poreskog duga) u kojim poslovnim bankama imaju otvorene tekuće račune i brojeve tekućih računa. Nakon toga, sledi obraćanje konkretnim poslovnim bankama sa zahtevom da se za konkretno lice i konkretni broj tekućeg računa, dobiju podaci da li je bilo prometa i kakvo je stanje na predmetnom računu. Takođe, može se zatražiti od poslovne banke i promet po računu u poslednjih tri ili šest meseci koji će vam poslužiti prilikom odlučivanja.

Ukoliko je odlučeno da se prinudna naplata radi iz prihoda na tekućim računima poreskog obveznika donosi se rešenje o prinudnoj naplati u skladu sa članom 92. stav 2. ZPPPA.

Resenje o prinudnoj naplati iz prihoda na racunu poreskog obveznika .pdf

Resenje o prinudnoj naplati poreske obaveze iz stednog uloga.pdf

U skladu sa članom 50. Posebnog kolektivnog ugovora za zaposlene u JLS pravo na jubilarnu nagradu ostvaruju zaposleni u JLS za navršenih 10, 20 30, 35 ili 40 godina rada provedenih u radnom odnosu u državnom organu, organu autonomne pokrajine, odnosno jedinice lokalne samouprave, bez obzira na to u kom organu je zaposleni ostvario pravo iz radnog odnosa.

S obzirom na to, da mesna zajednica nije organ JLS, već oblik mesne samouprave i kao tavka posebno pravno lice, radni staž ostvaren u mesnoj zajednici ne računa se u staž za jubilarnu nagradu u smislu odredbi PKU za zaposlene u JLS.

U skladu sa članom 80. Zakona o državnoj upravi organi državne uprave dužni su da daju mišljenja o primeni odredaba zakona i drugih opštih akata, u roku od 30 dana. Mišljenja organa državne uprave nisu obavezujuća.

S obzirom da je Poseban kolektivni ugovor za zaposlene u JLS zaključen između Vlade Republike Srbije, u čije ime je kolektivni ugovor potpisao ministar Ministarstva državne uprave i lokalne samouprave, Stalne konferencije gradova i opština – Saveza gradova i opština Srbije, reprezentativnog sindikata - Sindikata Uprave Srbije, tumačenje odredbi ovog kolektivnog ugovora u nadležnosti je Ministarstva državne uprave i lokalne samouprave.

Valja spomenuti i da je u skladu sa članom 76. Posebnog kolektivnog ugovora za zaposlene u JLS formiran Odbor za praćenje primene Ugovora koji ima devet članova – tri člana koja imenuje Vlada, tri člana koja imenuju reprezentativni sindikat i tri člana koja imenuje Stalna konferencija gradova i opština – Savez gradova i opština Srbije. Odbor je obavezan da najmanje jednom u tri meseca razmatra aktuelna pitanja vezana za:

• materijalni i socijalni položaj zaposlenih;
• međusobne odnose reprezentativnih sindikata i poslodavca;
• potrebu izmena i dopuna Ugovora;
• praksu i mišljenja u vezi sa primenom Ugovora.

Odbor sačinjava zapisnik o razmatranim pitanjima iz stava 3. ovog člana i dostavlja ga potpisnicima ugovora. Odbor zauzima stavove o aktuelnim pitanjima koja razmatra i o tome obaveštava učesnike.