Na ovoj stranici SKGO objavljuje odgovore Stručne službe SKGO na pitanja koja iz lokalnih uprava dobija u vezi sa funkcionisanjem lokalne samouprave u različitim oblastima i sa primenom nadležnosti i poslova gradova i opština.
Odgovori su dati polazeći od prethodnih iskustava, uvida i gledišta Stručne službe SKGO o primeni nadležnosti lokalne samouprave, od potvrđene dobre prakse u gradovima i opštinama, kao i od iskustava saradnje SKGO sa partnerima iz republičkih institucija i različitih organizacija koje sarađuju sa lokalnim vlastima u Srbiji. Odgovori Stručne službe SKGO ne predstavljaju zvanično tumačenje primene propisa koji uređuju rad lokalnih vlasti, nego njeno mišljenje u vezi sa konkretnim pitanjem koje je postavljeno.
Baza pitanja i odgovora može se pretraživati preko pojma koje se pojavljuje u određenom pitanju ili odgovoru i preko tematskih oblasti, odnosno podtema, koje čine delove nadležnosti lokalne samouprave u Republici Srbiji.
Sve predloge i komentare u vezi sa ovim servisom možete poslati na e-mejl pitaj@skgo.org
Postavite pitanjeDa li u okviru usluge pomoći u kući mogu da se pružaju i finansiraju neke zdravstvene usluge (previjanje, davanje injekcije i sl.)?
Zdravstvene usluge svakako mogu da se pružaju u okviru usluge pomoć u kući. Šta više, obično je takva organizacija usluga efikasnija i efektivnija te je njihovo objedinjavanje dobrodošlo.
Međutim, da bi JLS mogla da izdvoji sredstva za tako objedinjenu uslugu, potrebno je doneti odgovarajuće odluke kojima se uređuju sadržaj usluge, utvrđuju uslovi za ostvarivanje prava na finansiranje tako organizovanih usluga iz sredstava JLS kao i relevantni postupci. Ipak, sredstva za tako organizovanu uslugu moraju da budu odvojeno opredeljena za zdravstveni i za socijalni segment. Naime, propisima kojima je uređen budžetski sistem je predviđeno razdvojena alokacija sredstava za zdravstvenu i za socijalnu zaštitu.
Dakle, u konkretnom slučaju bi za realizaciju ove usluge bilo potrebno izdvojiti deo sredstava u odeljku za socijalnu zaštitu za troškove pružanja standardne usluge pomoći u kući i deo sredstava u odeljku za zdravstvenu zaštitu, koja bi bila namenjena medicinskom segmentu usluge.
Da li usluge socijalne zaštite mogu da se planiraju u programskom budžetu kao projektna aktivnost?
Usluge socijalne zaštite se ne planiraju kao projektna aktivnost. Projekti su po definiciji vremenski ograničen poslovni poduhvat. Sa druge strane, Zakonom određene usluge socijalne zaštite su izvorna nadležnost JLS koja ne može biti vremenski ograničena. Svakako da obezbeđivanje usluga socijalne zaštite može u određenim okolnostima da bude vremenski ograničeno usled ograničenih sredstava koja su na raspolaganju ali to se odnosi na svaku nadležnost i svaku aktivnost JLS.
Napominjemo da inovativne usluge čije obezbeđivanje nije predviđeno relevantnom odlukom JLS spadaju u projektne aktivnosti.
Šta su prednosti javnih nabavki?
Obezbeđuje se pluralitet usluga, kao i pluralizam u pružanju usluga socijalne zaštite, dakle raznovrsnost usluga i pružaoca usluga; postoji otvoreno tržište na kome se odvija tržišna konkurencija što dovodi do boljeg kvaliteta i cene usluga socijalne zaštite; utiče na razvoj kulture poslovanja i stvara priliki za dobijanje partnera koji će usluge pružati u skladu sa potrebama u lokalnoj zajednici; lakše angažovanje ljudskih resursa (nisu potrebne saglasnosti za radno angažovanje kao u javnom sektoru), racionalniji troškovi usluge; bolje razumevanje potreba korisnika posebno ako su u pitanju organizacije civilnog društva koje imaju individualan pristup korisniku ili zastupaju interese korisnika.
Prilikom javnih nabavki usluga socijalne zaštite se vodi računa da se odabere pružalac usluge koji je sposoban da tu uslugu pruži pod najpovoljnijim uslovima, u skladu sa najboljim interesom korisnika i propisanim standardima, a što je propisano članom 66 Zakona o socijalnoj zaštiti.
Da li je participacija korisnika obavezna po Zakonu o socijalnoj zaštiti?
Obaveza participacije korisnika u obezbeđivanju usluga socijalne zaštite u nadležnosti JLS nije utvrđen ni jednim propisom koji se donosi na centralnom nivou vlasti. Članom 72. Zakona o socijalnoj zaštiti je utvrđeno plaćanje socijalne zaštite koje, u zavisnosti od socijalno-ekonomskog statusa korisnika, može biti: u celosti iz sredstava korisnika, njegovog srodnika ili trećeg lica, uz delimično učešće korisnika, njegovog srodnika, trećeg lica ili budžeta Republike Srbije, autonomne pokrajine ili jedinice lokalne samouprave, odnosno u celosti iz budžeta Republike Srbije, autonomne pokrajine ili jedinice lokalne samouprave. Međutim, kriterijume za učešće korisnika u plaćanju usluga socijalne zaštite u nadležnosti JLS propisuje nadležni organ JLS.
Dakle, korisnici usluga socijalne zaštite u nadležnosti JLS participiraju u troškovima tih usluga ukoliko nadležni organ JLS propiše odgovarajuće kriterijume. Ipak, korisnici koji ostvaruju pravo na dodatak za pomoć i negu drugog lica i pravo na uvećani dodatak za pomoć i negu drugog lica, odnosno pravo na novčanu naknadu za pomoć i negu drugog lica po bilo kom osnovu, učestvuju sa najmanje 20% iznosa tog dodatka odnosno naknade u troškovima usluge socijalne zaštite ako je ta usluga usmerena i na zadovoljenje potreba pomoći i nege.
Participacija korisnika usluga socijalne zaštite se temelji na utvrđenoj odgovornosti korisnika u zadovoljenju osnovnih životnih potreba (član 8. Zakona o socijalnoj zaštiti). Naime, svako je dužan da se stara o zadovoljavanju svojih osnovnih životnih potreba i osnovnih životnih potreba lica koje je dužan da izdržava, kao i da aktivno učestvuje u proceni, planiranju i realizaciji usluge socijalne zaštite. Svako je, u okviru svojih mogućnosti, svojim radom, prihodima i imovinom dužan da spreči, otklanja ili ublažava vlastitu socijalnu izolovanost kao i socijalnu izolovanost članova svoje porodice. Samim tim, ukoliko pojedinac ili njegovi članovi domaćinstva imaju materijalnih mogućnosti da obezbede potrebne usluge socijalne zaštite, onda nema osnova da se te usluge obezbeđuju iz javnih sredstava.
Koja je uloga Saveta za socijalnu zaštitu i da li su jedinice lokalne samouprave u obavezi da ga osniva?
Savet za socijalnu zaštitu, kako sam naziv ukazuje, ima savetodavni karakter i njegovo osnivanje nije uređeno nijednim propisom tako da ne može da predstavlja obavezu JLS. Osnivanje saveta za socijalnu zaštitu je praksa koja je razvijena iz potrebe za uključivanjem različitih aktera u rešavanje socijalnih pitanja u lokalnoj zajednici. Savet za socijalnu zaštitu je multisektorsko telo sastavljeno od relevantnih članova koji obavljaju različite ali srodne delatnosti (jedinica lokalne samouprave – sektor za socijalnu zaštitu, Centar za socijalni rad, ustanove socijalne zaštite sa sedištem u JLS. pružaoci usluga socijalne zaštite, policijska uprava, pravosudni organi, Nacionalna služba za zapošljavanje, Crveni krst i druge organizacije civilnog društva).
Savet za socijalnu zaštitu obično formira Gradsko ili opštinsko veće. Delokrug rada saveta se formuliše odlukom o osnivanju a po pravilu obuhvata planiranja socijalne zaštite na lokalnom nivou (mapiranje potreba za uslugama u socijalnoj zaštiti, utvrđivanje broja i strukture korisnika, definisanje prioritetnih usluga), razmatranje socijalnih pitanja u JLS i predlaganje rešenja predlaganje relevantnih dokumenata u oblasti socijalne zaštite, praćenje realizacije relevantnih aktivnosti, monitoring i evaluaciju socijalne zaštite u JLS, razmenu informacija i podsticanje međusektorske saradnje.