Na ovoj stranici SKGO objavljuje odgovore Stručne službe SKGO na pitanja koja iz lokalnih uprava dobija u vezi sa funkcionisanjem lokalne samouprave u različitim oblastima i sa primenom nadležnosti i poslova gradova i opština.
Odgovori su dati polazeći od prethodnih iskustava, uvida i gledišta Stručne službe SKGO o primeni nadležnosti lokalne samouprave, od potvrđene dobre prakse u gradovima i opštinama, kao i od iskustava saradnje SKGO sa partnerima iz republičkih institucija i različitih organizacija koje sarađuju sa lokalnim vlastima u Srbiji. Odgovori Stručne službe SKGO ne predstavljaju zvanično tumačenje primene propisa koji uređuju rad lokalnih vlasti, nego njeno mišljenje u vezi sa konkretnim pitanjem koje je postavljeno.
Baza pitanja i odgovora može se pretraživati preko pojma koje se pojavljuje u određenom pitanju ili odgovoru i preko tematskih oblasti, odnosno podtema, koje čine delove nadležnosti lokalne samouprave u Republici Srbiji.
Sve predloge i komentare u vezi sa ovim servisom možete poslati na e-mejl pitaj@skgo.org
Postavite pitanjeŠta se podrazumeva pod novinom u Pravilniku o dodatnoj podršci: "nadležnost IRK se proširuje i na mesto boravišta deteta"?
Član 2. Pravilnika o dodatnoj obrazovnoj, zdravstvenoj i socijalnoj podršci detetu, učeniku i odraslom ("Sl. glasnik RS", broj 80/2018) uređuje da je za procenu potreba za dodatnom podrškom nadležna je Komisija opštine, odnosno grada na čijoj teritoriji je prebivalište, odnosno boravište deteta, učenika i odraslog. Nadležnost Komisije se proširuje i na mesto boravišta kako bi usluge dodatne podrške bile dostupnije -npr. ako je dete, učenik ili odrasli smešteno u ustanovu socijalne zaštite ili hraniteljsku porodicu, koja se nalazi na teritoriji druge opštine u odnosu na prebivalište.
U tom slučaju zbirka podataka o deci, učenicima i odraslima za koje je pokrenut postupak procene potrebe sadrži i podatke o prebivalište deteta učenika i odraslog, a ako je smešteno u hraniteljskoj porodici ili u ustanovi socijalne zaštite i podatke o mestu boravišta, podatke o hraniteljskoj porodici, odnosno ustanovi socijalne zaštite.
Imajući u vidu utvrđen predlog zakona o lokalnim izborima, da li sekretar opštinske izborne komisije može biti lice kome je utvrđeno mirovanje radnog odnosa u opštinskoj upravi jer je imenovan na javnu funkciju direktora javne sluzbe? Inače, tom licu miruju prava i obaveze u opštinskoj upravi zbog imenovanja na funkciju i nije mu prestao radni odnos u opštinskoj upravi, tj. to je lice iz reda zaposlenih u opštinskoj upravi.
Član 22. stav 3. Predloga zakona o lokalnim izborima glasi:
„Za sekretara i zamenika sekretara izborne komisije mogu da budu imenovani sekretar skupštine, zamenik sekretara skupštine, načelnik opštinske, odnosno gradske uprave, zamenik načelnika opštinske, odnosno gradske uprave ili lice iz reda zaposlenih u opštinskoj, odnosno gradskoj upravi koje ima visoko obrazovanje u oblasti pravnih nauka.“.
Mišljenja smo da ovu odredbu treba tumačiti tako da za sekretara može da bude imenovano samo ono lice koje faktički obavlja poslove koje su logički ili funkcionalno povezani sa funkcijama sekretara i zamenika sekretara izborne komisije. U tom smislu ukazujemo i na odredbu člana 10. stav 5. Predloga zakona, kojom je propisano da „uslove za rad organa za sprovođenje lokalnih izbora obezbeđuje opštinska, odnosno gradska uprava.“.
U tom smislu, citiranu odredbu člana 22. Predloga zakona ne treba tumačiti formalno, jezički, već suštinski, tj. ciljno, a to je da, ako se želi za sekretara ili zamenika sekretara OIKa predložiti lice iz reda zaposlenih u opštinskoj/gradskoj upravi, to treba da bude lice koje faktički radi u toj upravi, a ne ono koje odsustvuje sa rada u opštinskoj/gradskoj upravi usled čega mu miruju prava iz radnog odnosa u toj upravi. Samo na ovaj način bi se suštinski i u potpunosti ispoštovala obaveza opštinskih/gradskih uprava da obezbede uslove za rad izbornih komisija.
Podnet je zahtev za utvrđivanje zemljišta za redovnu upotrebu za stan u kući. Međutim, stan je u privatnoj svojini podnosioca zahteva, kuća je u svojini opštine kao i zemljište, a vlasnik stana nema pravo korišćenja na zemljištu. Da li može da se utvrdi zemljište za redovnu upotrebu za stan u kući, koji zapravo i čini tu kuću ili mora da se sprovede neka druga procedura pre toga?
Prema članu 70. stav 1. Zakona o planiranju i izgradnji ("Sl. glasnik RS, br. 72/2009, 81/2009 - ispr., 64/2010 - odluka US, 24/2011, 121/2012, 42/2013 - odluka US, 50/2013 - odluka US, 98/2013 - odluka US, 132/2014, 145/2014, 83/2018, 31/2019, 37/2019 - dr. zakon, 9/2020 i 52/2021) zemljište za redovnu upotrebu objekta je zemljište ispod objekta i zemljište oko objekta, koje ispunjava uslove za građevinsku parcelu i koje po sprovedenom postupku, u skladu sa ovim zakonom, postaje katastarska parcela
Pravo na utvrđivanje zemljišta za redovnu upotrebu ima vlasnik objekta.
Kako je ovde vlasnik objekta (zgrade ili kuće) opština to pravo u formalnom smislu pripada opštini.
S tim u vezi fizičko lice, vlasnik posebnog dela zgrade nije legitimisan na podnošenje zahteva za zemljište za redovnu upotrebu objekta dokle god ne postane vlasnik objekta u celosti.
Članom 23. Zakona o predškolskom obrazovanju i vaspitanju definisana je obaveza jedinica lokalne samouprave i to: ,,Jedinica lokalne samouprave vodi evidenciju i obaveštava predškolsku ustanovu, odnosno školu, koja ostvaruje pripremni predškolski program i roditelja, odnosno drugog zakonskog zastupnika, o deci koja su stasala za pohađanje pripremnog predškolskog programa, najkasnije do 1. aprila tekuće godine za narednu godinu. Predškolska ustanova, odnosno škola, koja ostvaruje pripremni predškolski program, dužna je da obavesti roditelja, odnosno drugog zakonskog zastupnika i jedinicu lokalne samouprave o deci koja se nisu upisala, koja ne pohađaju redovno ili su prestala da pohađaju pripremni predškolski program, najkasnije 15 dana od dana proteka roka za upis, odnosno od dana prestanka redovnog pohađanja pripremnog predškolskog programa. Od kojeg nadležnog organa jedinica lokalne samouprave pribavlja podatke o deci koja su stasala za pohađanje pripremnog predškolskog programa?
Članom 17. Zakona o osnovama sistema obrazovanja o vaspitanja („Sl. glasnik RS“, br. 88/17, 27/18 – dr. zakoni, 10/19 i 24/20) je propisano da se u predškolsku ustanovu upisuju sva deca u godini pred polazak u školu. Istim članom definisane su obaveze roditelja, odnosno staratelja, kao i predškolske ustanove, odnosno osnovne škole koja ostvaruje pripremni predškolski program da upiše svako dete uzrasta od pet i po do šest i po godina radi pohađanja pripremnog predškolskog programa. Stavom 7. istog člana je propisano da jedinica lokalne samouprave vodi evidenciju i obaveštava predškolsku ustanovu, odnosno osnovnu školu koja ostvaruje pripremni predškolski program o deci koja su stasala za pohađanje pripremnog predškolskog programa, u skladu sa posebnim zakonom.
Članom 23. Zakona o predškolskom vaspitanju i obrazovanju („Sl. glasnik RS“, br. 18/10, 101/17, 113/17 – dr. zakon, 10/19) je propisano da jedinica lokalne samouprave vodi evidenciju i obaveštava predškolsku ustanovu, odnosno školu, koja ostvaruje pripremni predškolski program i roditelja, odnosno staratelja, o deci koja si stasala za pohađanje pripremnog predškolskog programa, najkasnije do 1. aprila tekuće godine za narednu godinu.
S obzirom na različite prakse, podela poslova na nivou lokalnih samouprava u vezi sa vođenjem evidencije, smatramo da je matična služba relevantna za ovu vrstu informacija, ako lokalnima aktom nije drugačije određeno.
Imajući u vidu ulogu Opštinske izborne komisije u postupku sprovođenja republičkog referenduma u skladu sa novim Zakonom o referendumu i narodnoj inicijativi, da li je potrebno imenovati novu Opštinsku izbornu komisiju čiji će sastav biti usaglašen sa trenutnom strukturom odborničkih grupa u Skupštini?
Nije potrebno imenovati novu izbornu komisiju jedinice lokalne samouprave koja je nadležna za obavljanje poslova na sprovođenju predstojećeg Republičkog referenduma radi potvrđivanja Akta o promeni Ustava Republike Srbije, ukoliko već postoji izborna komisija koja je u mandatu.
S tim u vezi, skrećemo pažnju na to da se Nacrtom zakona o lokalnim izborima, koji je trenutno u javnoj raspravi, u prelaznim odredbama predviđa obaveza obrazovanja novih lokalnih izbornih komisija u skladu sa odredbama budućeg zakona, u određenom roku po stupanju novog zakona na snagu.