Pitanja i odgovori

Na ovoj stranici SKGO objavljuje odgovore Stručne službe SKGO na pitanja koja iz lokalnih uprava dobija u vezi sa funkcionisanjem lokalne samouprave u različitim oblastima i sa primenom nadležnosti i poslova gradova i opština.

Odgovori su dati polazeći od prethodnih iskustava, uvida i gledišta Stručne službe SKGO o primeni nadležnosti lokalne samouprave, od potvrđene dobre prakse u gradovima i opštinama, kao i od iskustava saradnje SKGO sa partnerima iz republičkih institucija i različitih organizacija koje sarađuju sa lokalnim vlastima u Srbiji. Odgovori Stručne službe SKGO ne predstavljaju zvanično tumačenje primene propisa koji uređuju rad lokalnih vlasti, nego njeno mišljenje u vezi sa konkretnim pitanjem koje je postavljeno.

Baza pitanja i odgovora može se pretraživati preko pojma koje se pojavljuje u određenom pitanju ili odgovoru i preko tematskih oblasti, odnosno podtema, koje čine delove nadležnosti lokalne samouprave u Republici Srbiji.

Sve predloge i komentare u vezi sa ovim servisom možete poslati na e-mejl pitaj@skgo.org

Postavite pitanje

Baza pitanja i odgovora

Sistem lokalne samouprave

S obzirom da je jedan član disciplinske komisije ovlašćeni predstavnik reprezentativnog sindikata, da li druga dva člana moraju biti zaposleni u Gradskoj upravi?

Članom 141. Zakona o zaposlenima u AP i JLS je propisano da poslodavac može da obrazuje disciplinsku komisiju od tri člana da u njegovo ime vodi disciplinski postupak i odlučuje o disciplinskoj odgovornosti, a da je dužan da obrazuje disciplinsku komisiju da u njegovo ime vodi disciplinski postupak u slučajevima teže povrede dužnosti iz radnog odnosa. Jedan član disciplinske komisije mora da ima stečeno visoko obrazovanje iz naučne oblasti pravne nauke na osnovnim akademskim studijama u obimu od najmanje 240 ESPB bodova, master akademskim studijama, master strukovnim studijama, specijalističkim akademskim studijama, specijalističkim strukovnim studijama, odnosno na osnovnim studijama u trajanju od najmanje četiri godine ili specijalističkim studijama na fakultetu, a jedan član komisije je ovlašćeni predstavnik reprezentativnog sindikata. Dakle, Zakonom se ne propisuje obaveza da druga dva člana disciplinske komisije moraju da budu zaposleni u opštinskoj/gradskoj upravi.

Sistem lokalne samouprave

Šta se smatra drugim opravdanim razlogom za trajni premeštaj službenika na drugo radno mesto?

Da bi se dao odgovor na ovo pitanje mora se poći od odredaba Zakona o državnim službenicima. Član 92. ovog Zakona propisuje: „Državni službenik može da bude trajno premešten na drugo odgovarajuće radno mesto u istom državnom organu, ako to nalažu organizacija ili racionalizacija poslova ili drugi opravdani razlozi“. Dakle, reč je o gotovo identičnoj odredbi kao i član 114. Zakona o zaspolenima u AP i JLS. Stoga je najbolјe pozvati se na sudsku praksu. Presuda Vrhovnog suda Srbije, U 3137/2008 od 17.7.2008.godine, u svom sižeu predviđa da trajni premeštaj državnog službenika na drugo radno mesto u istom organu, mora da bude obrazložen detalјno i precizno. Deo obrazloženja navedene presude glasi: "Pravilno je tuženi organ odbio žalbu tužilјe nalazeći da je prvostepeno rešenje zakonito doneto od strane predsednika suda, ovlašćenog da odlučuje o premeštaju državnih službenika zbog potrebe rada, u smislu odredbe člana 92. u vezi sa članom 90. stav 1. i članom 140. stav 1. Zakona o državnim službenicima. Naime, odredbom člana 92. u vezi člana 90. stav 1. Zakona o državnim službenicima je propisano da se trajni premeštaj državnog službenika zbog potrebe rada, a na drugo odgovarajuće radno mesto u istom državnom organu, može izvršiti ako to nalažu organizacija ili racionalizacija poslova ili drugi opravdani razlozi. Kako je u sprovedenom postupku na pouzdan način utvrđeno da postoji potreba da se rad u parničnoj pisarnici organizuje premeštajem državnog službenika na drugo radno mesto, zbog prestanka radnog odnosa dva referenta u toj pisarnici, a to radno mesto odgovara stručnoj spremi i radnom iskustvu tužilјe, Vrhovni sud Srbije je našao da premeštajem tužilјe sa radnog mesta upisničar - zamenik rukovodioca Službe prijema, overe i eskpedicije na radno mesto za administrativno-tehničke poslove u Odseku parnične pisarnice, nije povređen zakon na njenu štetu." U pogledu ovog člana Zakona očigledno se radi o diskrecionoj oceni. Ne može se precizno odgovoriti na ovo pitanje, ali je bitno navesti da razlozi za trajnji premeštaj moraju imati svoje valјano uporište i da sud generalno neće ceniti kvalitet diskrecione ocene, ali će doći do poništaja rešenja ukoliko razlozi nisu jasno navedeni i nisu objektivne prirode. Najzad, ukoliko dođe do trajnog premeštaja mora se ponajviše voditi računa da to drugo radno mesto bude odgovarajuće.


Sistem lokalne samouprave

Da li službenik koji je zasnovao radni odnos na određeno vreme u trajanju od 6 meseci u kalendarskoj godini može da zasnuje u istoj godini radni odnos na određeno vreme, ali na drugim poslovima?

Član 70. Zakona o zaposlenima u AP i JLS glasi: „Radni odnos može se zasnovati i za vreme čije trajanje je unapred određeno (radni odnos na određeno vreme):

  1. radi zamene odsutnog zaposlenog do njegovog povratka;
  2. zbog privremeno povećanog obima posla, koji postojeći broj zaposlenih ne može da izvrši, najduže na šest meseci u toku jedne kalendarske godine;
  3. na radnim mestima u kabinetu izabranog lica u organu autonomne pokrajine, dok traje dužnost tog izabranog lica;
  4. na radnim mestima u kabinetu gradonačelnika grada Beograda, predsednika Skupštine grada Beograda, dok traje dužnost tih lica;
  5. na radnim mestima u kabinetu gradonačelnika, predsednika opštine ili predsednika gradske opštine, dok traje dužnost tih izabranih lica (pomoćnici gradonačelnika, odnosno predsednika opštine kao i druga lica koja zasnivaju radni odnos na radnim mestima u kabinetu);
  6. radi učešća u pripremi ili realizaciji određenog projekta, najduže do završetka projekta;
  7. radi obuke pripravnika, za vreme trajanja pripravničkog staža.

Radni odnos na određeno vreme iz stava 1. tač. 1), 2), 3), 4) i 5) ovog člana zasniva se bez javnog konkursa.
Radni odnos na određeno vreme ne može da preraste u radni odnos na neodređeno vreme, izuzev pripravniku, kad položi državni stručni ispit“.
Dakle, ograničenje radnog odnosa na određeno vreme na najduže šest meseci u toku jedne kalendarske godine važi za slučaj privremeno povećanog obima posla. Shodno navedenom, ne postoje razlozi da isto lice ne zasnuje radni odnos na određeno vreme po nekom drugom od Zakonom propisanih osnova.
Zakon propisuje da se radni odnos može zasnovati na određeno vreme u slučaju privremeno povećanog obima posla, u trajanju od najduže šest meseci u toku kalendarske godine. To znači da se po proteku roka od šest meseci radnog odnosa na određeno vreme zbog privremeno povećanog obima posla, za obavlјanje tih poslova ne može ponovo zasnovati radni odnos na određeno vreme istoj u kalendarskoj godini.
Međutim, u slučaju privremeno povećanog obima druge vrste poslova i na drugom radnom mestu, nema smetnji da se u istoj kalendarskoj godini u kojoj je već bio zasnovan radni odnos na određeno vreme po osnovu privremeno povećanog obima posla, ponovo sa istim ili sa drugim licem zasnuje radni odnos na određeno vreme.
Shodno navedenom, ne postoje razlozi da isto lice ponovo ne zasnuje radni odnos na određeno vreme po nekom drugom od Zakonom propisanih osnova.
Ne treba zaboraviti na član 76. Zakona, koji se odnosi na kadrovski plan, a koji se sastoji i od broja zaposlenih na određeno vreme zbog povećanog obima posla. Dakle, kadrovski plan sastoji se od prikaza broja zaposlenih prema radnim mestima i zvanjima, broja zaposlenih sa radnim odnosom na neodređeno vreme koji su potrebni u godini za koju se donosi Kadrovski plan, broj pripravnika čiji se prijem planira i broj zaposlenih čiji se prijem u radni odnos na određeno vreme planira u kabinetu izabranog lica u organu autonomne pokrajine kao i u kabinetu gradonačelnika, predsednika opštine, odnosno predsednika gradske opštine ili zbog povećanja obima posla. 
Navedeno znači da se za narednu godinu mora planirati broj zaposlenih na određeno vreme zbog povećanja obima posla.

Sistem lokalne samouprave

Da li se (u skladu sa Uredbom o razvrstavanju radnih mesta i merilima za opis radnih mesta službenika u AP i JLS) radna mesta rukovodilaca užih unutrašnjih jedinica u gradovima i opštinama mogu obavlјati u zvanju višeg savetnika? S tim u vezi, čl. 12. (st. 1) i čl. 21. Uredbe su međusobno suprotstavlјeni, odnosno član 21. nije u dovolјnoj meri preciziran.

Pre svega treba imati u vidu odredbe samog Zakona o zaposlenima u AP i JLS. Konkretno, član. 59. propisuje da su zvanja: samostalni savetnik, savetnik, mlađi savetnik, saradnik, mlađi saradnik, viši referent, referent i mlađi referent.

Izuzetno od navedenog, u organima autonomne pokrajine i grada Beograda utvrđuje se i zvanje viši savetnik. Dakle, zvanje višeg savetnika se utvrđuje samo u oragnima autonomne pokrajine i grada Beograda, ali ne i organima drugih jedinica lokalne samouprave.

Sistem lokalne samouprave

Obraćamo vam se sa molbom za mišlјenje da li se u Upravu Gradske opštine mogu sporazumom o preuzimanju preuzeti zaposleni iz Javnog preduzeća, čiji je osnivač Gradska opština i kod koje je Javnog preduzeće indirektni budžetski korisnik ?

Poslodavac može preuzeti od drugog poslodavca iz člana 4. ovog zakona, odnosno iz državnog organa, bez konkursa, službenika koji je u radnom odnosu na neodređeno vreme.

Preuzimanje službenika vrši se na osnovu sporazuma o preuzimanju uz saglasnost službenika koji se preuzima.

Službenik može biti preuzet na radno mesto koje je razvrstano u isto, neposredno niže ili neposredno više zvanje.

Službenik može biti preuzet na radno mesto razvrstano u neposredno više zvanje ukoliko ispunjava uslove za napredovanje.

U narednom periodu, jedinice lokalne samouprave će biti u mogućnosti da organizuju dve vrste internih konkursa sa različitim procedurama, namenjene različitim vrstama zaposlenih. Naime, interni konkurs koji se sprovodi u okviru internog tržišta rada u jedinici lokalne samouprave predviđen je za popunjavanje nepopunjenih radnih mesta u organizacionim oblicima u sistemu lokalne samouprave, koji omogućava da zaposleni u jednom organizacionom obliku koji ima viškove zaposlenih ili prestaje sa radom, mogu putem internog konkursa, zasnovati radni odnos na nepopunjenom radnom mestu u drugom organizacinom obliku u okviru sistema jednice lokalne samouprave. Ova procedura uređena je Zakonom o određivanju maksimalnog broja zaposlenih u javnom sektoru ("Sl.glasnik RS", br. 17/2016) i Uredbom o internom konkursu koja iz njega proizilazi.

Sa druge strane, interni konkurs koji se sprovodi na osnovu Zakona o zaposlenima u autonomnim pokrajinama i JLS je namenjen samo za službenike i to one na izvršilačkim radnim mestima, koji su zaposleni na neodređeno vreme kod onog poslodavca koji oglašava interni konkurs. Pravo učešća na internom konkursu imaju službenici u istom zvanju ili službenici koji ispunjavaju uslove za napredovanje u zvanje u koje je razvrstano radno mesto koje se popunjava. Ova procedura uređena je Zakonom o zaposlenima u autonomnim pokrajinama i JLS i Uredbom o internom konkursu koja iz njega proizilazi.

Dakle, radi se o dva potpuno različita postupka koji imaju različite cilјeve i odnose se na različite vrste zaposlenih.