Na ovoj stranici SKGO objavljuje odgovore Stručne službe SKGO na pitanja koja iz lokalnih uprava dobija u vezi sa funkcionisanjem lokalne samouprave u različitim oblastima i sa primenom nadležnosti i poslova gradova i opština.
Odgovori su dati polazeći od prethodnih iskustava, uvida i gledišta Stručne službe SKGO o primeni nadležnosti lokalne samouprave, od potvrđene dobre prakse u gradovima i opštinama, kao i od iskustava saradnje SKGO sa partnerima iz republičkih institucija i različitih organizacija koje sarađuju sa lokalnim vlastima u Srbiji. Odgovori Stručne službe SKGO ne predstavljaju zvanično tumačenje primene propisa koji uređuju rad lokalnih vlasti, nego njeno mišljenje u vezi sa konkretnim pitanjem koje je postavljeno.
Baza pitanja i odgovora može se pretraživati preko pojma koje se pojavljuje u određenom pitanju ili odgovoru i preko tematskih oblasti, odnosno podtema, koje čine delove nadležnosti lokalne samouprave u Republici Srbiji.
Sve predloge i komentare u vezi sa ovim servisom možete poslati na e-mejl pitaj@skgo.org
Postavite pitanjeMolimo za tumačenje Kolektivnog ugovora za zaposlene u JLS („Sl. glasnik RS“, br. 38/19 i 55/20) i člana 22. koji kaže da zaposleni ima pravo na neplaćeno odsustvo. Da li i službenik na položaju ima pravo da koristi neplaćeno odsustvo? I da li se odsustvo može odobriti i na period duži od 90 dana tokom jedne kalendarske godine, ukoliko službenik od početka zasnivanja radnog odnosa (koji radni odnos je duži od 5 godina u opštinskoj upravi) nikada nije koristio neplaćeno odsustvo?
Član 22. Posebnog kolektivnog ugovora za zaposlene u jedinicama lokalne samouprave („Sl. glasnik RS“, br. 38/2019 i 55/2020) kaže:
“Zaposleni ima pravo na neplaćeno odsustvo u kalendarskoj godini, i to:
1) radi školovanja, specijalizacije ili drugog vida stručnog obrazovanja i usavršavanja (master, doktorat) kojem zaposleni pristupa na svoju inicijativu - do 30 radnih dana;
2) radi negovanja obolelog člana uže porodice - do 90 radnih dana;
3) radi obavljanja ličnih poslova - do 7 radnih dana;
4) za slučaj smrti bliskog srodnika po krvnom ili tazbinskom srodstvu - do 5 radnih dana;
5) učestvovanje na kulturnim i sportskim priredbama u svojstvu izvođača, kao i učestvovanje na stručnim kongresima i konferencijama.
Na lični zahtev poslodavac će odobriti zaposlenom neplaćeno odsustvo do 90 dana, koje se može koristiti jednom, u periodu od pet godina, ukoliko odsustvo zaposlenog ne bi bitno uticalo na izvršavanje poslova radnog mesta na koje je raspoređen.
Poslodavac može da odobri zaposlenom neplaćeno odsustvo i u dužem trajanju i u drugim slučajevima, ako odsustvo sa rada zaposlenog ne utiče bitno na organizaciju rada kod poslodavca.
Pravo zaposlenog na neplaćeno odsustvo i dužina njegovog trajanja utvrđuje se rešenjem.
Neplaćeno odsustvo odobrava se, na pismeni zahtev zaposlenog, pod uslovom da je zaposleni priložio odgovarajuću dokumentaciju (dokaz o postojanju pravnog osnova za korišćenje neplaćenog odsustva).”
Član 3. stav 1 pomenutog kolektivnog ugovora kaže da zaposleni, u smislu ovog ugovora, jesu lica koja su u skladu sa zakonom zasnovala radni odnos u organima, službama i organizacijama iz člana 1. Ugovora.
Član 3. Zakona o zaposlenima u AP i JLS („Sl. glasnik RS“, br. 21/2016, 113/2017, 95/2018 i 113/2017 - dr. zakon) kaže da se pod zaposlenima, u smislu ovog zakona, smatraju funkcioneri koji na osnovu zakonom ili pokrajinskim propisom utvrđene obaveze ili ovlašćenja, imaju obavezu, odnosno koriste pravo da budu na stalnom radu (u daljem tekstu: zasnivaju radni odnos) radi vršenja dužnosti, službenici i nameštenici. Dalje kaže da je službenik zaposleno lice koje profesionalno obavlja stručne poslove iz nadležnosti autonomne pokrajine i jedinice lokalne samouprave ili sa njima povezanih opštih pravnih poslova, informatičkih, materijalno-finansijskih, računovodstvenih i administrativnih poslova. Službenik je zaposleno lice na izvršilačkom radnom mestu kao i na radnom mestu službenika na položaju.
Dakle, službenik na položaju – načelnik uprave ima pravo na korišćenje neplaćenog odsustva. Član 22. stav 3. PKU kaže da poslodavac može da odobri zaposlenom neplaćeno odsustvo u dužem trajanju i u drugim slučajevima, na lični zahtev, ali uz ograničenje da to odsustvo sa rada zaposlenog ne utiče bitno na organizaciju rada kod poslodavca. Jedna od bitnih činjenica za odlučivanje o eventualnom zahtevu načelnika uprave za neplaćeno odsustvo u dužem trajanju je da li je u upravi postavljen zamenik načelnika uprave, jer u slučaju da nije postavljen zamenik načelnika, neplaćeno odsustvo načelnika uprave bi bitno uticalo na organizaciju rada poslodavca, s obzirom da opštinskom upravom rukovodi načelnik.
Kakve su nadležnosti inspektora za puteve i saobraćaj u sledećem slučaju: put je upisan u Katastru nepokretnosti kao nekategorisani put ali na terenu ne postoji i stranka traži da se sa katastarskih granica puta ukloni drvena šupa, koja je godinama tu, kako bi mogao da izvlači drva iz šume. Teren je izrazito brdovit i zarastao je u šumu, šiblje i drugo rastinje i stranka se ne seća da je na tom mestu ikada postajao put.
Zakon o putevima nekategorisani put je definisan kao put koji je nadležan organ proglasio nekategorisanim putem i koji je kao takav upisan u javne evidencije o nepokretnostima i pravima na njima (član 2. stav 1. tačka 8) i da JLS uređuje i obezbeđuje obavljanje poslova koji se odnosi na izgradnju, rekonstrukciju, održavanje, zaštitu, korišćenje, razvoj i upravljanje nekategorisanim putevima u naselju (član 7).
Iz zakonske definicije proizilazi da se pod nekategorisanim putem podrazumeva put (izgrađen), a ne površina namenjena za izgradnju puta, pa mere zaštite puta, propisane zakonom i odlukom JLS, inspektor za puteve može preduzimati samo u odnosu na postojeći put.
U datoj situaciji predmet postupka bi bila bespravno izgrađena šupa, pa kako se radi o objektu u smislu propisa koji uređuju izgradnju objekata, to je za postupanje u predmetnoj stvari nadležan građevinski inspektor, bez obzira da li se radi o izgrađenom putu ili površini namenjenoj za izgradnju puta.
U toku je proces uvođenja FUK-a. Usvojene su strategije, pravilnici, liste procesa i propisani modeli, ali ne i matrice i faze u grafičkom prikazu? Da li su ispunjeni uslovi za dobijanje podrške prilikom uspostavljanja jedinstvenog upravnog mesta?
Dosadašnji konkursi za uspostavljanje jedinstvenog upravnog mesta Ministarstva državne uprave i lokalne samouprave predviđali su kao jedan od kriterijuma za dodelu sredstava i usvojene modele administrativnih postupaka koje je Stalna konferencija gradova i opština u saradnji sa resornim ministarstvima izradila.
Modeli administrativnih postupaka previđaju osnovne obavezne elemente postupka kao što su rok za izradu odluke, rok za žalbu, dokumente koje pribavlja stranka i koje za stranku treba da pribavi organ uprave, informacije o taksama i slično.
U samim modelima date su i šeme postupka kao prilozi. Oni se ne smatraju obaveznim elementima modela administrativnih postupaka već služe kao izvor dodatnih objašnjenja i informacija. U skladu sa tim, ukoliko je jedinica lokalne usaglasila svoje postupanje sa modelima administrativnih postupaka, iako nije izradila i njihove grafičke prikaze, smatralo bi se da je ispunila gore pomenuti kriterijum.
Pravilnikom o organizaciji i sistematizaciji radnih mesta, zahtevana stručna sprema za načelnika Gradske uprave za infrastrukturu i razvoj, predviđeno je stečeno visoko obrazovanje iz naučne oblasti pravnih, ekonomskih ili tehničkih nauka. Da li kandidat, koji je po zanimanju diplomirani građevinski inženjer, ispunjava uslove javnog konkursa za navedeno radno mesto, vezano za stručnu spremu?
Shodno članu 55. Zakona o lokalnoj samoupravi ("Sl. glasnik RS", br. 129/2007, 83/2014 - dr. zakon, 101/2016 - dr. zakon i 47/2018) za načelnika uprave za pojedine oblasti može biti postavljeno lice koje ima stečeno visoko obrazovanje iz odgovarajuće naučne oblasti u odnosu na delokrug uprave, na osnovnim akademskim studijama u obimu od najmanje 240 ESPB bodova, master akademskim studijama, master strukovnim studijama, specijalističkim akademskim studijama, specijalističkim strukovnim studijama, odnosno na osnovnim studijama u trajanju od najmanje četiri godine ili specijalističkim studijama na fakultetu, najmanje pet godina radnog iskustva u struci i položen državni stručni ispit za rad u organima državne uprave.
Članom 50. Zakona o zaposlenima u autonomnim pokrajinama i jedinicama lokalne samouprave ("Sl. glasnik RS", br. 21/2016, 113/2017, 95/2018, 113/2017 - dr. zakon, 95/2018 - dr. zakon i 86/2019 - dr. zakon) propisano je da za načelnika uprave za pojedine oblasti, kada je prema posebnom zakonu, gradska odnosno opštinska uprava organizovana u više uprava, može biti postavljeno lice koje ima stečeno visoko obrazovanje iz odgovarajuće naučne oblasti u odnosu na delokrug uprave, na osnovnim akademskim studijama u obimu od najmanje 240 ESPB bodova, master akademskim studijama, master strukovnim studijama, specijalističkim akademskim studijama, specijalističkim strukovnim studijama, odnosno na osnovnim studijama u trajanju od najmanje četiri godine ili specijalističkim studijama na fakultetu, položen državni stručni ispit i najmanje pet godina radnog iskustva u struci.
Treba dodati da se tehničke nauke sastoje od osam kategorija, od kojih je građevinarstvo jedna od njih.
Dakle, ne postoje prepreke da diplomirani građevinski inženjer bude načelnik uprave za oblast uprave ukoliko je njegovo obrazovanje iz odgovarajuće naučne oblasti u odnosu na delokrug uprave. Naravno, pored ovog uslova, potrebno je da se ispune i uslovi iz gorenavedenih zakonskih odredbi.
Da li radnici sa srednjom stručnom spremom koji rade kao matičari i radnik sa srednjom stručnom spremom sa zvanjem računovođa koji samostalno radi završne račune za 38 indirektnih budžetskih korisnika mogu biti plaćeni kao mlađi saradnici u skladu sa članom 197. Zakona o zaposlenima u AP i JLS?
Član 197. Zakona o zaposlenima u AP i JLS je predviđao da će se raspoređivanje službenika prema pravilnicima o organizaciji i sistematizaciji radnih mesta, donetim u skladu sa ovim zakonom i pratećim podzakonskim aktima, izvršiti do početka primene ovog zakona.
Ugovori o radu sa nameštenicima, kojima se nastavlja njihov radni odnos, biće zaključeni do početka primene ovog zakona.
Izuzetno, za rad na poslovima u zvanju mlađeg savetnika službenik može biti raspoređen najduže do isteka perioda od četiri godine, ako do stupanja na snagu ovog zakona, ima najmanje pet godina provedenih u radnom odnosu u istoj gradskoj, opštinskoj upravi ili upravi gradske opštine, sa stečenim visokim obrazovanjem na osnovnim akademskim studijama u obimu od najmanje 180 ESPB bodova, osnovnim strukovnim studijama, odnosno na studijama u trajanju do tri godine i položen državni stručni ispit.
Izuzetno, za rad na poslovima u zvanju mlađeg saradnika službenik može biti raspoređen najduže do isteka perioda od četiri godine, ako do stupanja na snagu ovog zakona, ima najmanje četiri godine provedenih u radnom odnosu u istoj gradskoj, opštinskoj upravi ili upravi gradske opštine sa stečenim srednjim obrazovanjem u četvorogodišnjem trajanju i položen državni stručni ispit.
Međutim, ova mogućnost je postojala do početka primene zakona, tj. do 30. novembra 2016. godine, jer je zakon počeo da se primenjuje 1. decembra 2016. godine.