Na ovoj stranici SKGO objavljuje odgovore Stručne službe SKGO na pitanja koja iz lokalnih uprava dobija u vezi sa funkcionisanjem lokalne samouprave u različitim oblastima i sa primenom nadležnosti i poslova gradova i opština.
Odgovori su dati polazeći od prethodnih iskustava, uvida i gledišta Stručne službe SKGO o primeni nadležnosti lokalne samouprave, od potvrđene dobre prakse u gradovima i opštinama, kao i od iskustava saradnje SKGO sa partnerima iz republičkih institucija i različitih organizacija koje sarađuju sa lokalnim vlastima u Srbiji. Odgovori Stručne službe SKGO ne predstavljaju zvanično tumačenje primene propisa koji uređuju rad lokalnih vlasti, nego njeno mišljenje u vezi sa konkretnim pitanjem koje je postavljeno.
Baza pitanja i odgovora može se pretraživati preko pojma koje se pojavljuje u određenom pitanju ili odgovoru i preko tematskih oblasti, odnosno podtema, koje čine delove nadležnosti lokalne samouprave u Republici Srbiji.
Sve predloge i komentare u vezi sa ovim servisom možete poslati na e-mejl pitaj@skgo.org
Postavite pitanjeDa li službenik koji je završio pravni fakultet Megatrend univerziteta u Beogradu treba da polaže ispit za sticanje sertifikata za službenika za javne nabavke?
Članom 185. Zakona o javnim nabavkama („Sl. glasnik RS“, br. 91/2019) predviđeno je da je naručilac dužan da licima koja obavljaju poslove javnih nabavki omogući osposobljavanje za obavljanje poslova javnih nabavki i polaganje ispita za službenika za javne nabavke, kao i kontinuirano usavršavanje. Kancelarija za javne nabavke propisuje postupak i uslove za sticanje sertifikata za službenika za javne nabavke i vodi registar službenika za javne nabavke.
Članom 3. Pravilnika o postupku i uslovima za sticanje sertifikata za službenika za javne nabavke i vođenju Registra službenika za javne nabavke („Službeni glasnik RS“, br. 93/2020 i 21/2021) predviđeno je da status kandidata za polaganje ispita za sticanje sertifikata, ima lice sa stečenim visokim obrazovanjem na studijama drugog stepena (diplomske akademske studije – master, specijalističke akademske studije, specijalističke strukovne studije), odnosno koje ima visoko obrazovanje sa akademskim nazivom master na osnovnim studijama u trajanju od najmanje četiri godine, koje je podnelo prijavu za polaganje ispita ili za koje je prijavu podneo naručilac ili drugo pravno lice. Prijava za polaganje ispita (u daljem tekstu: prijava), podnosi se Kancelariji za javne nabavke (u daljem tekstu: Kancelarija). Uz prijavu se podnosi dokaz o plaćenim troškovima polaganja ispita.
Navedenim propisima nije predviđeno da se lice koje obavlja poslove javnih nabavki može osloboditi obaveze polaganja ispita za sticanje sertifikata za službenika za javne nabavke po bilo kom osnovu, pa tako ni po osnovu stečenog visokog obrazovanja iz određene oblasti.
Da li funkcioner koji je zasnovao radni odnos na određeno vreme za vreme vršenja funkcije člana Opštinskog veća ima pravo na obračun minulog rada za vreme provedeno na radu u Policijskoj stanici, po osnovu vršenja privremeno povremenih poslova?
Članom 36. Posebnog kolektivnog ugovora za zaposlene u jedinicama lokalne samouprave ("Sl. glasnik RS", br. 38/2019, 55/2020 i 51/2022) predviđeno je da zaposleni ima pravo na dodatak na osnovnu platu u visini od 0,4% osnovne plate za svaku navršenu godinu rada u radnom odnosu (minuli rad) u državnom organu, organu autonomne pokrajine, odnosno organu lokalne samouprave, nezavisno od toga u kom organu je radio i da li je organ u kome je zaposleni radio u međuvremenu promenio naziv, oblik organizovanja ili je prestao da postoji. Pravo na minuli rad ostvaruje se i za godine rada kod poslodavca od koga je organ, odnosno poslodavac preuzeo nadležnosti, poslove i zaposlene. Zaposleni ostvaruje pravo na minuli rad i za godine rada provedene u organima ranijih saveznih država čiji je pravni sledbenik Republika Srbija, a koji su usled promene državnog uređenja prestali da postoje. Pravo na minuli rad u skladu sa ovim članom, ostvaruju zaposleni počev od 22. marta 2019. godine.
S obzirom da se za minuli rad računaju godine rada provedene u radnom odnosu, a imajući u vidu da je odredbama Zakona o radu ("Sl. glasnik RS", br. 24/2005, 61/2005, 54/2009, 32/2013, 75/2014, 13/2017 - odluka US, 113/2017 i 95/2018 - autentično tumačenje) angažovanje po ugovoru o obavljanju privremenih i povremenih poslova definisano kao rad van radnog odnosa, vreme na koje je lice bilo angažovano po osnovu ovog ugovora se ne mogu računati u minuli rad.
Da li indirektni korisnik budzeta može da planira u svom razdelu kapitalne investicije, bez obzira što nema imovinu i da li može nekim aktom da se to reguliše, koko bi se ispravno planirala sredstva Odlukom o budžetu?
Zakonom o javnoj svojini ("Sl. glasnik RS", br. 72/2011, 88/2013, 105/2014, 104/2016 - dr. zakon, 108/2016, 113/2017, 95/2018 i 153/2020) uređeno je pravo javne svojine i određena druga imovinska prava Republike Srbije, autonomne pokrajine i jedinice lokalne samouprave (član 1.). Ovim zakonom definisana su tri oblika javne svojine odnosno da javnu svojinu čini pravo svojine Republike Srbije - državna svojina, pravo svojine autonomne pokrajine - pokrajinska svojina i pravo svojine jedinice lokalne samouprave - opštinska, odnosno gradska svojina (član 2.). U javnoj svojini su prirodna bogatstva, dobra od opšteg interesa i dobra u opštoj upotrebi, za koja je zakonom utvrđeno da su u javnoj svojini, stvari koje koriste organi i organizacije Republike Srbije, autonomne pokrajine i jedinice lokalne samouprave, ustanove, javne agencije i druge organizacije čiji je osnivač Republika Srbija, autonomna pokrajina i jedinica lokalne samouprave i druge stvari koje su, u skladu sa zakonom, u javnoj svojini (član 3. stav 1.). Nosioci prava javne svojine su Republika Srbija, autonomna pokrajina i opština, odnosno grad (Član 18. stav 1.). Ustanove i javne agencije i druge organizacije (uključujući i Narodnu banku Srbije) čiji je osnivač Republika Srbija, autonomna pokrajina ili jedinica lokalne samouprave, koje nemaju status državnog organa i organizacije, organa autonomne pokrajine, odnosno organa jedinice lokalne samouprave ili javnog preduzeća, odnosno društva kapitala, imaju pravo korišćenja na nepokretnim i pokretnim stvarima u javnoj svojini koje su im prenete na korišćenje (član 18. stav 6.).
Zakonom o lokalnoj samoupravi ("Sl. glasnik RS", br. 129/2007, 83/2014 - dr. zakon, 101/2016 - dr. zakon, 47/2018 i 111/2021 - dr. zakon) propisano je da jedinica lokalne samouprave ima svoju imovinu (član 15. stav 2.) kao i da imovinom jedinice lokalne samouprave samostalno upravljaju organi jedinice lokalne samouprave, u skladu sa zakonom (član 15. stav 2.). Organi jedinice lokalne samouprave su skupština opštine/grada, predsednik opštine/gradonačelnik, opštinsko/gradsko veće i opštinska/gradska uprava (član 27. i član 65.). Opštinska/gradska uprava priprema nacrte propisa i drugih akata koje donosi skupština opštine/grada, predsednik opštine/gradonačelnik i opštinsko/gradsko veće, izvršava odluke i druge akte skupštine opštine/grada, predsednika opštine/gradonačelnika i opštinskog/gradskog veća, rešava u upravnom postupku u prvom stepenu o pravima i dužnostima građana, preduzeća, ustanova i drugih organizacija u upravnim stvarima iz nadležnosti opštine, obavlja poslove upravnog nadzora nad izvršavanjem propisa i drugih opštih akata skupštine opštine; izvršava zakone i druge propise čije je izvršavanje povereno opštini/gradu; obavlja stručne i administrativno-tehničke poslove za potrebe rada.
Zakonom o budžetskom sistemu ("Sl. glasnik RS", br. 54/2009, 73/2010, 101/2010, 101/2011, 93/2012, 62/2013, 63/2013 - ispr., 108/2013, 142/2014, 68/2015 - dr. zakon, 103/2015, 99/2016, 113/2017, 95/2018, 31/2019, 72/2019, 149/2020, 118/2021, 138/2022 i 118/2021 - dr. zakon) definisano je da su korisnici budžetskih sredstava direktni i indirektni korisnici budžetskih sredstava Republike Srbije, odnosno lokalne vlasti (član 2. tačka 6). Direktni korisnici budžetskih sredstava su organi i organizacije Republike Srbije, odnosno organi i službe lokalne vlasti (član 2. tačka 7.) dok su indirektni korisnici budžetskih sredstava: pravosudni organi, mesne zajednice; ustanove osnovane od strane Republike Srbije, odnosno lokalne vlasti, nad kojima osnivač, preko direktnih korisnika budžetskih sredstava, vrši zakonom utvrđena prava u pogledu upravljanja i finansiranja (član 2. tačka 8). Ovim zakonom definisano je da su kapitalni projekti, projekti izgradnje i kapitalnog održavanja zgrada i građevinskih objekata infrastrukture od interesa za Republiku Srbiju, odnosno lokalnu vlast, uključujući usluge projektnog planiranja koje su sastavni deo projekta, obezbeđivanje zemljišta za izgradnju, kao i projekti koji podrazumevaju ulaganja u opremu, mašine i drugu nefinansijsku imovinu, a u funkciji su javnog interesa (član 2. tačka 21a).
Uredbom o kapitalnim projektima ("Sl. glasnik RS", br. 51/2019 i 139/2022) kapitalni projekti definisani su na isti način kao što je propisano članom 2. tačka 21a) Zakona o budžetskom sistemu, s tim što je dodatno propisano da kapitalne projekte čine i sve javne investicije u nefinansijsku imovinu čiji je vek trajanja, odnosno korišćenja duži od jedne godine, koje su finansirane iz republičkog budžeta, budžeta lokalne samouprave, zajma i/ili bespovratnih sredstava primljenih u ime Republike Srbije ili uz garancije Republike Srbije (član 3. tačka 1.). Kapitalni projekti planiraju se i uključuju u budžet u skladu sa odredbama ove uredbe, koja potencira (čl. 18) da predlaganje kapitalnog projekta za uključivanje u budžet organu nadležnom za poslove finansija lokalne samouprave – vrši ovlašćeni predlagač, koji dostavlja i svu neophodnu dokumentaciju. Shodno definiciji iz člana 3. Uredbe, ovlašćeni predlagačkapitalnog projekta je direktni korisnik budžetskih sredstava, u smislu zakona kojim se uređuje budžetski sistem, posredstvom koga predlagač ideje kapitalnog projekta realizuje kapitalni projekat. Sa druge strane, korisnik javnih sredstava za čije potrebe se realizuje kapitalni projekat (u ovom slučaju ustanova kao indirektni korisnik budžeta) – je predlagač ideje kapitalnog projekta.
Na osnovu svih navedenih odredaba propisa, može se zaključiti da lokalna samouprava kapitalne projekte treba da planira u okviru razdela direktnog korisnika budžetskih sredstava Opštinska/Gradska uprava, nosioca prava javne svojine lokalne samouprave, koji je u skladu sa Zakonom o lokalnoj samoupravi, organ nadležan za sprovođenje javnih investicija u lokalnoj samoupravi. Kapitalni projekat izgradnje zgrada i objekata, potrebno je planirati u Odluci o budžetu kao poseban kapitalni projekat u okviru programa kome pripada (u skladu sa Uputstvom za pripremu programskog budžeta propisanim od strane Ministarstva finansija) u okviru ekonomske klasifikacije 511-Zgrade i građevinski objekti.
Da li nadležni organ Opštinske uprave može da izda pravnom sledbeniku investitora upotrebnu dozvolu za objekat koji se nalazi na dve građevinske parcele različitih vlasnika?
Članom 158. Zakona o planiranju i izgradnji propisan je postupak izdavanja upotrebne dozvole. Uz zahtev za izdavanje upotrebne dozvole prilaže se: izveštaj komisije za tehnički pregled kojim se utvrđuje da je objekat podoban za upotrebu sa predlogom da se može izdati upotrebna dozvola, projekat izvedenog objekta izrađen u skladu sa pravilnikom kojim se bliže uređuje sadržina tehničke dokumentacije, odnosno projekat za izvođenje i izjava stručnog nadzora, izvođača radova i investitora da nije odstupljeno od projekta za izvođenje, specifikacija posebnih delova, rešenje o utvrđivanju kućnog broja, elaborat geodetskih radova za izvedeni objekat i posebne delove objekta i elaborat geodetskih radova za podzemne instalacije, sertifikat o energetskim svojstvima objekta, ako je za objekat propisana obaveza pribavljanja sertifikata o energetskim svojstvima, kao i drugi dokazi u skladu sa propisom kojim se bliže uređuje postupak sprovođenja objedinjene procedure.
Nadležni organ neće izdati upotrebnu dozvolu za objekat za koji u skladu sa zakonom nisu podnete izjave o završetku temelja i završetku objekta u konstruktivnom smislu, do pribavljanja uredne dokumentacije. Upotrebna dozvola se izdaje na zahtev investitora na koga glasi građevinska dozvola, odnosno na zahtev finansijera ili lica na koje je u katastru nepokretnosti izvršena predbeležba sticanja objekta u izgradnji, odnosno lica na koja je izvršena predbeležba sticanja posebnog dela objekta u izgradnji.
Kako se uz zahtev za izdavanje upotrebne dozvole ne prilaže dokaz o vlasništvu na zemljištu na kome je objekat izgrađen, pretpostavka je da su imovinski odnosi na zemljištu rešeni u prethodnom postupku, tj prilikom izdavanja građevinske dozvole.
Odredbom čl. 190. st.7. Zakona o zaposlenima u AP i JLS, predviđeno je da savki zaposleni ima pravo na uvid u podatke iz kadrovske evidencije ako se ti podaci odnose na njega. Da li uvid u kadrovsku evidenciju mogu imati načelnici gradskih uprava za zaposlne u njhovoj upravi?
Članom 4. stav 8. Zakona o zaposlenima u autonomnim pokrajinama i jedinicama lokalne samouprave ("Sl. glasnik RS", br. 21/2016, 113/2017, 95/2018 i 114/2021) predviđeno je da za službenike i nameštenike u jedinicama lokalne samouprave, prava i dužnosti u ime poslodavca, vrši načelnik gradske ili opštinske uprave ako je obrazovana kao jedinstven organ, odnosno načelnik uprave za pojedine oblasti, ili načelnik uprave gradske opštine (u daljem tekstu: načelnik uprave), odnosno rukovodilac koji rukovodi službom ili organizacijom iz člana 1. ovog zakona, ili organ nadležan za njegovo postavljenje.
U skladu sa članom 54. Zakona o lokalnoj samoupravi ("Sl. glasnik RS", br. 129/2007, 83/2014 - dr. zakon, 101/2016 - dr. zakon, 47/2018 i 111/2021 - dr. zakon) opštinskom upravom, kao jedinstvenim organom, rukovodi načelnik, a kada je opštinska uprava organizovana u više uprava, radom uprave rukovodi načelnik te uprave (član 55. Zakona).
S obzirom na nevedeno, smatramo da načelnik uprave, ako je obrazovana kao jedinstven organ, ili načelnici uprava za pojedine oblasti, treba da imaju uvid u kompletnu kadrovsku evidenciju zaposlenih kojima su poslodavac.